شهروند| بازگشت غول‌های نفتی به تهران یکی از مهم‌ترین خبرهایی است که این روزها شنیده می‌شود. از یک سو مدیران اجرایی حوزه نفت ایران می‌گویند که قرار است رایزنی و تفاهم‌های احتمالی بعد از لغو تحریم‌ها با شرایط متفاوت از قبل انجام شود و از سوی دیگر طرف‌های غربی و شرقی با بیان این‌که منتظر لغو تحریم‌ها هستند، از تغییر و تسهیل قراردادهای نفتی با ایران دم می‌زنند. کشورهایی که به محض تحریم‌ها ایران را در توسعه میادین نفت و گاز و حوزه انرژی تنها گذاشتند و حالا با نزدیکی لغو تحریم‌ها، عيان و مخفی مشغول رایزنی هستند و گاه هم نمی‌خواهند نامی از آنها در میان باشد. اما با وجود این مسائل آن چیزی که مشخص است این نکته است که خبرهایی در بین است و حضور گسترده تجار نفتی در عرصه تولید و بازار بی‌شک واقعیت است.
مذاکرات سری با ایران
گفته‌ها و شنیده‌های بسیاری در روزهای اخیر، درباره صنعت نفت ایران اعلام شده است و بحث همکاری با شرکای قدیمی و جدید در حاشیه نمایشگاه نفت تهران هم خبرساز بوده است. هرچند فعلا سندی برای همکاری امضا نشده است و خبرهای رسمی هم کمتر منتشر می‌شود، اما روایت‌های رسانه‌های داخلی و خارجی خود گویای این حقیقت است که خبرهایی در راه است.
در این‌باره پایگاه خبری دی‌هیل با اشاره به سفر پنهانی نمایندگان شرکت‌های آمریکایی به تهران نوشته است: به دلیل سری بودن مذاکرات شرکت‌های نفتی با ایران، میزان علاقه‌مندی شرکت‌های غربی برای حضور در بخش انرژی ایران مشخص نیست. این پایگاه خبری ادامه داد: رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند، هیأتی از روسای شرکت‌های نفتی و سرمایه‌گذاران آمریکایی برای مذاکره در مورد فرصت‌های فعالیت در ایران در صورت لغو تحریم‌ها به تهران سفر کرده‌اند، اما دولت ایران از افشای هویت شرکت‌کنندگان خودداری کرده و هیچ‌یک از شرکت‌های بزرگ نفتی و گروه‌های تجاری حضور خود در این هیأت را تایید نکرده‌اند.
به روایت این رسانه غربی، عباس شعری مقدم، معاون وزیر نفت ایران حضور آمریکایی‌ها را نشانه‌ای از بالا بودن علاقه‌مندی به تجارت با ایران توصیف کرده و گفته است: «ما شاهد حضور شرکت‌های بزرگ نفت و گاز آمریکایی در ایران در آینده خواهیم بود». براساس اعلام وزارت نفت ایران، شرکت‌هایی از کشورهای آلمان، ایتالیا و هلند نیز برای حضور در پروژه‌های نفت و گاز ایران ابراز علاقه‌مندی کرده‌اند.
علاقه‌مند به همکاری هستیم
شرکت خدمات نفتی کاپا که دفتر مرکزی آن در بریتانیا و دفاتر اجرایی آن در فرانسه و سنگاپور مستقر است، در حاشیه نمایشگاه نفت از همکاری احتمالی با ایران خبر داده است. آلن لوپینه، نماینده این شرکت، که در زمینه کنترل تجهیزات نفت و گاز فعالیت می‌کند گفته است: قبلا چند بار به ایران آمده‌ام ولی هنوز همکاری با شرکت‌های ایرانی را آغاز نکرده‌ایم و فعلا با شرکت‌های چینی همکاری داریم و از طریق آنها با برخی کشورها در ارتباط هستیم.
او ادامه داد: ما در زمینه‌های مختلف ازجمله کنترل و تست تجهیزات نفت و گاز، سفارش خرید قطعات، بسته‌بندی و حمل‌ونقل فعالیت می‌کنیم. لوپینه در ادامه گفت: درحال حاضر چندین نمایندگی در کشورهای مختلف داریم و به سنگاپور، هند، اندونزی و... خدمات ارایه می‌کنیم. وی از شرکت‌های توتال، انی، شورون، بریتیش پترولیوم، سانانگول و آنگولا ال.ان.جی به‌عنوان مشتریان کاپا نام برد و افزود: زمینه‌های فعالیت ما به گونه‌ای است که امکان همکاری با شرکت‌های ایرانی را فراهم می‌کند. او با ابراز امیدواری نسبت به رفع تحریم‌ها گفت: با رفع این مشکلات، ما خواستار گسترش حوزه فعالیت خود در ایران هستیم.
مذاکره با شل برای بازگشت به ایران
حسن وفایی، مدیرعامل شرکت نفت پارس هم در حاشیه نمایشگاه از انجام مذاکراتی با شرکت انگلیسی - هلندی شل برای بازگشت به ایران خبر داد و گفت: فرآورده‌های نفتی نظیر روغن‌های صنعتی به کشورهای همسایه نظیر عراق، پاکستان، افغانستان، چین، کشورهای آفریقایی و امارات صادر می‌شود. وی افزود: در برنامه‌های آتی قرار است که حجم صادرات فرآورده‌های نفتی افزایش یابد و بازارهای جدیدی نیز یافت شود؛ در صورت رفع تحریم‌ها رقبای بسیاری وارد بازار می‌شوند و شرایط برای ما سخت‌تر می‌شود.
حضور جدی‌تر روس‌ها در نمایشگاه بعدی
آلکساندر وینوکوروف، مدیر توسعه شرکت صنایع بالتیک (بالت ژن) روسیه هم که برای نخستین‌بار در نمایشگاه نفت و گاز ایران شرکت کرده به شانا اعلام کرد: قبلا هم با ایران همکاری داشتیم و علاقه‌مند به گسترش آن هستیم. ایران بازار بزرگ و جذابی دارد. ما به ٥٠ کشور جهان کالا و خدمات ارایه می‌کنیم و قصد داریم حوزه فعالیت‌هایمان را توسعه دهیم. مدیر توسعه این شرکت که در زمینه تولید ژنراتورهای ترموالکتریک فعالیت می‌کند در پاسخ به این پرسش که تحریم‌های ایران چه تاثیری بر فعالیت شما دارد، گفت: تحریم، تحریم است و تجارت هم تجارت؛ یعنی هر یک جایگاه خود را دارند؛ امیدواریم که تحریم‌های ایران پایان یابد چون می‌دانیم که در صنایع نفت و گاز ایران جا برای کار و سرمایه‌گذاری زیاد است. او تاکید کرد: نمایشگاه نفت و گاز ایران برای من بسیار جالب توجه است به همین دلیل بدون‌شک در نمایشگاه بعدی هم شرکت خواهیم کرد.
نوع قرارداد؛ محور گفت‌وگو
اما در این بخش کارلوس پاسکوال، تحلیلگر موسسه مشورتی ای‌اچ‌اس، نظر دیگری درباره همکاری‌های نفتی غرب و شرق با ایران دارد و گفته است: بندهای قرارداد، احتمالا از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث بین مقامات ایرانی و شرکت‌های خارجی است. وی افزود: با شکل فعلی قراردادها، کسی به ایران هجوم نمی‌آورد؛ تنها کسانی که ممکن است به ایران سرازیر شوند، تامین‌کنندگان توربین‌ها و دیگر کالاهای مورد نیاز ایران برای راه‌اندازی مجدد تجهیزات این کشور هستند. اما شرکت‌های نفت و گاز با ساختار فعلی‌ای که قراردادهای نفتی ایران دارد، در این کشور سرمایه‌گذاری نخواهند کرد.»