شهروند| یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در ساعات اولیه بامداد امروز (یکشنبه) وارد تهران شد تا در مورد همکاریهای ایران و آژانس در زمینه فعالیتهای هستهای، با مقامهای ارشد کشورمان، ازجمله حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران رایزنی کند. این نخستین بار است که پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، آمانو با رئیسجمهوری کشورمان دیدار میکند. دلیل اصلی سفر آمانو به تهران، بررسی توافق صورتگرفته در اردیبهشتماه گذشته در زمینه اجرای پنج گام عملی دیگر در همکاری ایران و آژانس است که مهلت تعیینشده برای آن سوم شهریور به پایان میرسد. در پایان اردیبهشتماه سالجاری، ایران و آژانس بیانیه مشترکی صادر و اعلام کردند ایران و آژانس در مورد 5 اقدام عملی دیگر به توافق رسیدهاند و سوم شهریور بهعنوان مهلت انجام این 5 اقدام تعیین شده است. بیستم آبانماه سال 1392 و چندروز پیش از امضای توافق اولیه ژنو میان ایران و 5+1 بود که یوکیا آمانو برای نخستینبار در دولت یازدهم به تهران سفر کرد و در جریان آن سفر یک روزه، با علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، دیدار کرد. پس از آن دیدار دو طرف با صدور بیانیه مشترکی در شش بند، «چهارچوب همکاری» ایران و آژانس را ترسیم کردند.
در این چهارچوب قرار شد ایران اقدامات عملی شامل ارایه اطلاعات مربوطه و دسترسی مدیریتشده مورد توافق دوجانبه به معدن گچین بندرعباس و کارخانه تولید آب سنگین اراک، ارایه اطلاعات در مورد تمام رآکتورهای تحقیقاتی جدید، ارایه اطلاعات مربوط به شناسایی 16 سایت مدنظر جهت ساخت نیروگاههای هستهای، شفافسازی در مورد بیانیه ایران در رابطه با تأسیسات غنیسازی جدید و شفافسازی بیشتر در مورد بیانیه ایران در ارتباط با غنیسازی لیزری را انجام دهد.
آن زمان صالحی گفت: «همکاری ما با آژانس در چهارچوب پادمان است و در این بیانیه مشترک، جمهوری اسلامی ایران بهرغم اینکه براساس موافقتنامه پادمان تعهدی به برخی از مسائل ندارد اما از باب نشان دادن اراده و آمادگی برای حلوفصل پرونده ساختگی هستهای کشورمان با مجوز شورایعالی امنیت ملی به بازرسان آژانس این اجازه را دادهایم که از کارخانه آب سنگین اراک و معدن گچین در بندرعباس بازدید کنند که این اقدام ما کاملا داوطلبانه است.»
سه ماه بعد، یعنی در بهمنماه سال 1392 ایسنا گزارش داد که رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس و ترو واریورانتا، معاون مدیرکل آژانس در امور پادمانها، در نشست خبری مشترکی اعلام کردند که ایران گامهای اولیه مورد توافق را که شامل شش بند بوده اجرا کرده است. همچنین در این نشست اعلام شد ایران و آژانس درباره اجرای هفت اقدام عملی دیگر تا 25 اردیبهشت 1393 توافق کردند.
در اواخر اردیبهشتماه مذاکرات کارشناسی بین ایران و آژانس ادامه یافت و طرفین 13 گام قبلی را ارزیابی کردند. گامهایی که به گفته رضا نجفی در پایان آن دور از مذاکرات، ایران آنها را کاملا اجرا کرده بود. طرفین در پایان این دور از مذاکرات با صدور بیانیه مشترکی اعلام کردند ایران و آژانس درخصوص 5اقدام عملی دیگر که قرار است تا 25 آگوست، یعنی سوم شهریورماه امسال اجرا شود، به توافق رسیدهاند. پنجگامی که مهلت اجرای آنها تا چندروز آینده به پایان میرسد و اینبار شخص یوکیو آمانو برای بررسی و ارزیابی اقدامات این دوره سهماهه وارد تهران شده است.
بیانیه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد این سفر میگوید: «این سفر بخشی از تلاشهای آژانس برای پیشبرد مذاکرات و همکاریها میان آژانس و ایران است.» این سفر در شرایطی انجام میشود که آخرین دور از همکاریهای فنی و کارشناسی ایران و آژانس در راستای «چهارچوبی برای همکاری»، با توجه به برخی اختلافنظرها میان دو طرف، درباره نحوه همکاریهای متقابل هنوز به اجرا در نیامده است.
ایرنا نیز از قول رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس گزارش داده که در این سفر آمانو برای اولینبار پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، با رئیسجمهوری کشورمان دیدار میکند. دیداری که بالاترین ملاقات بین ایران و آژانس بعد از روی کار آمدن دولت روحانی در تابستان گذشته به شمار میرود و به گفته نجفی «در این سفر انتظارات جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطوح به آژانس بینالمللی انرژی اتمی منتقل خواهد شد.» آمانو همچنین پیش از دیدار با رئیسجمهوری ایران، با علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ملاقات خواهد کرد.
آمانو در نشست شورای حکام آژانس در خردادماه امسال ضمن اشاره به همکاریهای بیشتر ایران در ماههای گذشته گفت: «همکاری ایران با آژانس در ماههای گذشته که ازجمله شامل فراهم آوردن دسترسی وسیعتر و ارایه اطلاعات از طرف این کشور بوده، به آژانس کمک کرده است تا درک بهتری از برنامه اتمی آن بهدست بیاورد.» وی در گزارش دورهای خود درباره برنامه هستهای کشورمان به اقدامهای اعتمادساز ایران اذعان داشت.