شیوا سعیدی، شهروند| همزمان با آماده شدن خودروسازان غربی برای ورود دوباره به بزرگترین بازار خودروی خاورمیانه (ایران)، آنها به دنبال چشم‌اندازی هستند که توسط رقبای چینی تیره وتار شده است. شرکت‌های چینی به رهبری «چری اتومبیل»، «لیفان اینداستری» و «جیانگ هویی» بازار وسیعی برای خود فراهم کرده‌اند. به نوشته خبرگزاری بلومبرگ شرکت‌های چینی از خلأیی که به واسطه خروج شرکت‌هایی مانند پژو، سیتروئن ایجاد شده بود، استفاده کردند و در ایران برای خود امپراتوری بزرگی به راه انداخته‌اند. براساس تحقیقات گروه
IHS Automotive ایران زمانی بزرگترین بازار این خودروها در خارج فرانسه محسوب می‌شد اما تحریم‌ها مانع از فعالیت خودروسازان اروپایی شد و به این ترتیب مسیر برای فعالیت چینی‌ها در بازار خودرو هموارتر شد. بنابراین تعجبی ندارد چینی‌ها بتوانند سهم خود را از بازار ایران از یک‌درصد در سال 2011 به 9‌درصد (1.17‌میلیون دستگاه) در ‌سال 2016 بیفزایند. بیزینس‌مانیتور در گزارشی از صنعت خودروی ایران می‌نویسد؛ براساس آمارهای سازمان بین‌المللی تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری، تولید خودرو در ایران در ‌سال 2014 با 46.7‌درصد رشد نسبت به‌ سال گذشته به یک‌میلیون و 90‌هزار و 846 دستگاه رسید. با توجه به این عملکرد قابل توجه، بیزینس‌مانیتور معتقد است که ممکن است پیش‌بینی قبلی خود مبنی بر تولید یک‌میلیون و 78‌هزار و 492 دستگاه خودرو در ‌سال شمسی 1393 (مارس 2014 تا مارس 2015) را افزایش دهد. ایران در ‌سال گذشته میلادی، 925‌هزار و 975‌هزار دستگاه خودروی سواری و 154‌هزار و 871 خودروی تجاری تولید کرده است که این آمار ایران را در رده هجدهمین تولید‌کننده بزرگ خودروی جهان قرار می‌دهد.
 افزایش 4 برابری سهم خودروسازان چینی
گروه IHS در گزارش خود درباره فعالیت خودروسازان چینی در بازار ایران می‌نویسد: شرکت‌های چری، لیفان و جیانگ هویی همه شرکایی محلی دارند و به وسیله لوازم و قطعاتی که از چین وارد می‌شود، در این کشور خودرو می‌سازند. سهم شرکت‌های چینی از این صنعت در ایران بین سال‌های 2011 تا 2014 بیش از 4 برابر شده و به 8‌درصد رسیده است.
 شراکت چین با خودروسازان ایرانی
«استفانی ویگی» تحلیلگر IHS دراین‌باره می‌گوید: چینی‌ها خیلی قدرتمند عمل می‌کنند. آنها از تحریم‌ها سود بسیاری برده‌اند و شراکت‌های خود را با تولیدکنندگان محلی چند برابر کرده‌اند. البته در این میان با تولیدکنندگان خارجی دیگری مانند «فیات کرایسلر» و «مزدا موتورز» نیز قراردادهایی امضا کرده‌اند. بر این اساس اروپاییان با رقابت روزافزونی از سوی خودروسازان چینی روبه‌رو شده‌اند. خودروهایی مانند «ام.وی.ام 110» (نسخه ایرانی چری QQ هاچ‌بک) در ترافیک خیابان‌های تهران همراه خودروهای کیاموتورز، پراید، پژو 206 و 306 خودنمایی می‌کنند. خودروسازان چینی خیلی سریع به بازار نفوذ کرده‌اند. در یکی از نمایشگاه‌های شرکت جیلی در تهران، خودروی «امگراند X7 SUV» با قیمت پایه 113‌میلیون تومان خودنمایی می‌کند. این قیمت حدود یک‌سوم نمونه مشابه از شرکت «تویوتاموتورز» است. X7 سومین خودروی پرفروش این نمایشگاه است، زیرا تحریم‌ها باعث محدودیت ورود مدل‌های ژاپنی و اروپایی به ایران شده‌اند.
پژو سهم بازار خود را حفظ کرد
قبل از آن‌که تحریم‌ها ورود لوازم و قطعات خودروسازی را به ایران محدود کند، صادرات فرانسوی‌ها از هر رقیب اروپایی دیگری به ایران بیشتر بود. در ‌سال 2012 پژو اعلام کرد، رقم بی‌سابقه 473‌هزار دستگاه را در ایران فروخته است. این شرکت پاریسی‌ سال گذشته همچنان 29‌درصد بازار را در اختیار داشت. IHS تخمین می‌زند چون خودروسازان محلی هنوز قطعاتی در انبارهایشان داشته‌اند و تهیه‌کنندگان خارج فرانسه نیز همچنان به ارسال قطعات به ایران ادامه داده‌اند، خودروهای پژو تولید می‌شده‌اند. تحلیلگران این موسسه معتقدند، اگر تحریم‌ها همچنان پابرجا بمانند و پژو همچنان برای مدل‌های قدیمی که در ایران موجود است، تخفیفاتی قایل شود، سهم بازار پژو در ایران‌ سال آتی احتمالا به 11‌درصد برسد. هنگامی که تحریم‌ها برداشته شوند، خودروسازان فرانسوی آماده امضاکردن قرارداد شراکت دیگری با ایران‌خودرو خواهند بود. ایران‌خودرو شریک قدیمی پژو و بزرگترین خودروساز ایرانی محسوب می‌شود. هرچند ایران‌خودرو با توجه به حساسیت مذاکرات هسته‌ای از هرگونه اظهارنظر درباره این موضوع با خبرگزاری بلومبرگ امتناع کرده است.
رنو در آستانه ورود به ایران
به گفته منبع آگاه و نزدیک به شرکت رنو، این مجموعه نیز مشغول مذاکره با ایران‌خودرو است. اگر تحریم‌ها لغو شوند، احتمالا رنو خودرو «Clio‌ هاچ‌بک» جدید و خودروی «Capture compact SUV» را به ایران وارد کند. ورود چنین خودروهایی به ایران، شکوفایی صنعت خودروسازی چین در ایران را به پدیده‌ای کوتاه‌مدت تبدیل می‌کنند، زیرا خودروهای چینی داخل این کشور به دلیل کیفیت پایین‌شان مورد انتقاد هستند. در همین زمینه شرکت چری از اظهارنظر خودداری کرده و شرکت لیفان نیز دراین‌باره پاسخگو نبود.
خودروی ایرانی در عمان و عراق
درحالی‌که صنعت خودروی ایران تحت محدودیت‌های تحریم روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد طی ماه‌های اخیر به دنبال ایجاد کردن بازارهای صادراتی برای خود هستند. بدین ترتیب خودروسازان ایرانی نیز به دنبال توسعه فعالیت‌های خود در منطقه خاورمیانه هستند. در این زمینه، در ژانویه 2015، تایمز عمان گزارش داد که شرکت ایران‌خودرو درحال بررسی بازار عمان برای صادرات و صادرات مجدد خودروهای تولیدی خود است.در عین حال، محمد حضرتی، مدیر صادرات ایران‌خودرو دیزل می‌گوید، با توجه به نزدیکی مسافت بین دو کشور، صادرات خودرو از ایران برای عمان از نظر اقتصادی به صرفه است. وی می‌افزاید: ایران‌خودرو دیزل ممکن است علاقه‌مند به ایجاد یک مرکز مونتاژ خودروهای تجاری در عمان از طریق سرمایه‌گذاری مشترک باشد.
عراق کشور دیگری است که خودروسازان ایرانی به دنبال افزایش تولید در آن هستند. براساس گزارشی که ایران‌دیلی در اکتبر 2014 منتشر ساخت، ایران‌خودرو اکنون روزانه حدود50 خودرو در عراق تولید می‌کند و این شرکت قصد دارد این رقم را به دلیل افزایش تقاضا به100 دستگاه ارتقا دهد.