فائزه درخشانی فعال اجتماعی
دستادست محلی برای عرضه هنرهای دستی و محصولات دست‌ساز است که به شیوه کسب
و کار اجتماعی اداره می‌شود. کسب و کار اجتماعی یا social business به کسب و کاری گفته می‌شود که برای حل یک مشکل اجتماعی راه‌اندازی می‌شود و سود حاصل از آن برای بهبود و گسترش به کار می‌رود. دستادست نیز با هدف ایجاد بازار فروش برای تمام کسانی به وجود آمد که توان تولید محصولی را دارند، اما دسترسی عادلانه به بازار ندارند.
هدف اصلی دستادست درحال حاضر توانمندسازی تولیدکنندگان از طریق فروش محصولات‌شان است. بهره‌مندان طرح ما دو دسته عمده را شامل می‌شوند، گروه اول افرادی هستند که برای دسترسی عادلانه به بازار به کمک ما نیاز دارند و گروه دوم افراد خلاق و نوآوری هستند که برای گسترش بازار خود با ما همکاری می‌کنند. گروه‌های هدف اصلی ما زنان، جوانان خلاق و نوآور، تولیدکنندگان هنرهای درحال نابودی و اقشار آسیب‌پذیر هستند. همچنین برنامه‌هایی برای آموزش تولیدکنندگان و ارایه وام‌های خرد در سال‌های آتی طرح‌ریزی شده‌اند، برنامه‌هایی که تنها با همراهی هرچه بیشتر مردم محقق خواهند شد.(اطلاعات تکمیلی را می‌توانید در سایت دستادست ببینید: http: //dastadast.ir)
تولیدکنندگان و محصولات ما
در این مدت با 21تولیدکننده مستقل، خانگی و گروه توانمندسازی همکاری کردیم. تولیدکننده‌های دستادست (فرد یا گروه) در شهرهای ارومیه، تبریز، کرمانشاه، اصفهان، آستارا، تهران، کرج و سمیرم زندگی می‌کنند. همکاری با 3 گروه فعال در عرصه توانمندسازی در تهران، رشت و بیرجند نیز در دست انجام است و مراحل نهایی‌اش را طی می‌کند. 67درصد تولیدکنندگان ما زنان هستند.
در حال حاضر 254 محصول روی سایت عرضه شده‌اند. این محصولات شامل انواع کارهای چرمی، بافتنی، قلاب‌بافی، منبت‌کاری، معرق‌کاری، وسایل تزیینی، زیورآلات، آثار تصویرگری، کارهای گچی و سوزن‌دوزی می‌شوند.
با خانم طاهری از گروه فروغ صحبت که می‌کردیم، می‌گفتند از همکاری با دستادست بسیار راضی‌اند. می‌گفتند قبلا با گروه‌های دیگر یکی دوباری همکاری کرده بودند که هیچ‌کدام‌شان نتیجه خوبی برایشان نداشته. از طرف دیگر فروش کارها به شکل اینترنتی به آنها روش جدیدی را یاد داده و باعث شده آنها به استفاده از موبایل و وایبر برای این کار هم بپردازند. اما مهم‌تر از همه این‌که فهمیده‌اند می‌توانند جدی‌تر در این مسیر پیش بروند و درحال ثبت تعاونی خودشان هستند.
سایت و شبکه‌های اجتماعی دستادست
براساس نظرهایی که از همراهان دستادست گرفته بودیم سایت جدیدی را طراحی کردیم که دی‌ماه افتتاح شد. در این مدت حدود 16هزار نفر از سایت ما بازدید کرده‌اند. 54درصد بازدیدکنندگان سایت ما مردان و 46درصد زنان بوده‌اند.
حدود 451هزار نفر پست‌های ما در گوگل پلاس را دیده‌اند. 64درصد دنبال‌کنندگان ما در فیس‌بوک زنان و 36درصد مردان هستند. 60درصد دنبال‌کنندگان ما در گوگل‌پلاس زنان و 40درصد مردان هستند. حدود
2600 نفر صفحه فیس‌بوک ما را لایک کرده‌اند. حدود 530 نفر صفحه گوگل پلاس ما را دنبال می‌کنند. 60درصد بازدیدکنندگان سایت ما در رنج سنی 18 تا 34سال قرار دارند. این درصد در دنبال‌کنندگان ما در گوگل پلاس به 80درصد و در فیس‌بوک به 82درصد می‌رسد. فروشگاه اینترنتی دستادست موفق به کسب نماد اعتماد الکترونیک از مرکز توسعه تجارت الکترونیک
زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت شد.
حضور رسانه‌ای دستادست
نوشتن از اهمیت رسانه در دنیای ما کاری تکراری به‌نظر می‌رسد. کیست که نداند رسانه‌ها نبض جامعه را در دست دارند؟ دستادست نیز در طول فعالیتش مرهون کمک‌های رسانه‌ای بوده است. اولین خبر درباره کار ما 13 اسفند 92 در روزنامه شهروند درج شد. پس از آن هم باز شهروند همراه ما بوده و یادداشت‌ها و مصاحبه‌هایی با دستادست داشته است. بزرگترین اثر مثبت این امر اعتمادسازی بین دستادست و مخاطبان بوده است. اگر کل رسانه‌های حاضر در فضای رسمی و غیررسمی به این اندازه در برابر فعالیت‌های اجتماعی احساس مسئولیت می‌کردند مطمئنا حالا برد سازمان‌های فعال اجتماعی ما بسیار بیشتر از این حرف‌ها بود و می‌توانستند کارهای بزرگتر و ماندگارتری برای حل مشکلات جامعه انجام دهند. امیدواریم سال جدید بتوانیم ارتباط بیشتری با رسانه‌های بیشتری برقرار کنیم تا هم بتوانیم فعالیت خودمان و هم کلا ایده کارآفرینی و کسب و کار اجتماعی را بیشتر به جامعه معرفی کنیم. دستادست سال‌گذشته در مصاحبه‌ای با حضور آقای امیدوار در رادیو گفت‌وگو شرکت کرده است. مصاحبه‌هایی با دستادست در سایت ایسکانیوز و روزنامه شهروند درج شده‌اند. اخبار یا نوشته‌های دستادست در سایت‌های فرارو، اخبار سازمان‌های غیردولتی، چشم‌نو، سلام اردبیل، پندار، اونتیم، بنیادکودک ارومیه، مدرسه خورشید، خوابگرد و...درج شده‌اند. برای معرفی هرچه بیشتر ایده کارآفرینی اجتماعی و کسب و کارهای اجتماعی نیز تا به حال 4 شماره از رادیو دستادست را منتشر کرده‌ایم.
بازارچه‌های دستادست
دستادست پاییز 93 (6 و 7 آذر) یک بازارچه خانگی برگزار کرد. شب آخر برگزاری این بازارچه بود. یکی از دخترهایی که برای خرید آمده بود تعداد زیادی نیم‌ست یک جا خرید. بعد با خنده گفت معتقد است به بهترین قیمت، بهترین هدیه را برای جلسات دفاعیه دوستانش خریده است. همچنین دستادست زمستان 93 (اول تا 3 اسفند) یک بازارچه در سالن بنیاد کودک ارومیه برگزار کرد. روز آخر بازارچه دستادست وقتی وسایل باقیمانده را جمع‌و‌جور کردیم، به تولیدکننده‌های ارومیه‌ای‌مان زنگ زدیم که بیایند هم وسایل‌شان را ببرند و هم پول‌شان را بگیرند. هرگز آن لحظه‌ای که پول یکی از خانم‌ها را بهشان دادیم فراموش نخواهیم کرد. دیدیم چطور لپ‌هایشان گل انداخت، چشم‌هایشان خندید و به دخترشان قول خرید فلان چیز را دادند. تا وقتی هم که بروند شش، هفت باری یادآوری کردند که حتما بازارچه بعدی خبرشان کنیم. این حس خوب حاصل کار مشترک ما و همه خریداران بود.
فروش دستادست
از طریق فروش آنلاین و بازارچه‌ها در این مدت نزدیک به 450 قلم محصول فروخته شده است. 90درصد خریداران ما را زنان تشکیل می‌دهند. بیشترین تعداد محصول خریداری شده در دسته زیورآلات قرار دارد، محصولات چرمی و وسایل تزیینی در رده بعدی قرار می‌گیرند. در کل زنان به شکل فعالانه‌تری از فعالیت‌های دستادست به اشکال مختلف حمایت کرده‌اند.
همکاران
هر چقدر پوشش رسانه‌ای فعالیتی بیشتر باشد، هرچقدر مردم بیشتر با فعالیت‌های مدنی آشنا باشند، امید بیشتری برای همکاری افراد توانمند و متخصص با موسسات و سازمان‌های فعال مدنی وجود خواهد داشت. ما شانس این را داشتیم که با مجموعه‌ای از بهترین و توانمندترین نیروها همکاری داشته باشیم. کسانی‌که بدون وجودشان هیچ‌کدام از ایده‌هایمان به ثمر نمی‌رسیدند. در پایان سال 93، 10 نفر به شکل رسمی و داوطلبانه با دستادست همکاری دایمی دارند. دستادست افتخار همراه داشتن یک مشاور متخصص در امور اقتصادی را دارد. 13 نفر به شکل مقطعی و داوطلبانه در انجام فعالیت‌هایی همچون عکاسی، برگزاری بازارچه و... با ما همکاری داشته‌اند.
گسترش فعالیت‌ها
دستادست به هدف خود که کمک به توانمندسازی افراد بوده پایبند مانده و آموختن ماهیگیری به جای دادن ماهی را برنامه خود می‌داند. در همین راستا و برای تسریع حرکت در این مسیر آغاز به انجام فعالیت‌هایی برای جذب حمایت مالی و کاری سازمان‌ها، شرکت‌ها و افراد خیر علاقه‌مند به این حیطه کرده است تا بتواند در امر طراحی، آموزش و... فعال شود.
در پایان...
شاید در ظاهر این گزارش، گزارش عملکرد دستادست باشد، اما ما اینطور فکر نمی‌کنیم. به نظر ما این گزارش نتیجه کار مشترک ما در دستادست و تمام کسانی است که به شکلی همراهی‌مان کرده‌اند. این گزارش نتیجه عملکرد کسی است که اولین خرید را از ما کرد، یا کسانی که هدیه‌هایشان را از ما خریدند، کسانی که ما را به دوستان‌شان معرفی کردند یا نوشته‌های ما را در شبکه‌های اجتماعی همخوان کردند. کسانی که داوطلبانه در انجام کارهای کوچک و بزرگ کمک‌مان کردند، ایده‌هایشان را به ما میل زدند یا ما را به افراد و سازمان‌هایی که فکر می‌کردند می‌توانند به ما کمک کنند، معرفی کردند.
امید داریم سال بعد دایره دست‌به‌دست دادن‌مان بزرگتر و داستان‌مان اثرگذارتر باشد. داستان ما و شما در کنار هم.
روزی که ما و شما همه به توانمندی انسان‌ها ایمان بیاوریم
نوشتن از جایی که می‌خواهیم برویم، ساده‌ترین و سخت‌ترین کارهاست. ساده است چون می‌شود از هدف‌هایمان بنویسیم، از آرمان‌هایی که ما را به حرکت واداشتند. اما سخت است چون آرمان جایی در اوج است، چیزی نیست که یک‌شبه و یک‌ساله بتوان به آن رسید. ما در‌سال 93 اولین گام‌هایمان را برداشتیم، دست به آزمون و خطا زدیم. چیزهای زیادی یاد گرفتیم و تجارب خوبی کسب کردیم و حالا برنامه‌های زیادی برای سال 94 داریم. اولین برنامه‌مان کمک گرفتن از اسپانسرها برای محقق‌کردن بقیه برنامه‌هاست!
کسب‌وکار اجتماعی هم مثل هر کسب‌وکار دیگری برای رشد و رسیدن به مرحله خودکفایی نیازمند سرمایه‌گذاری مالی است و این مشکلی است که امسال سعی خواهیم کرد آن را حل کنیم. حتی شاید برای اجرای بعضی پروژه‌های خاص سراغ مردم برویم، و از «کراود فاندینگ» استفاده کنیم. برنامه بعدی‌مان برگزاری بازارچه‌های دستادست در شهرهای دیگر ایران خواهد بود. امیدواریم به این ترتیب بیشتر خودمان را به مردم معرفی کنیم، اعتمادسازی کنیم و با هنرمندان شهرهای دیگر هم بیشتر آشنا شویم. همکاری با تولیدکنندگان و سازمان‌های توانمندسازی بیشتر، ارایه آموزش، ارایه طراحی‌های جدید برای محصولات و... همگی در لیست برنامه‌های کاری ما برای سال 94 قرار دارند. برنامه‌هایی که برای انجام‌شان بیش از هر چیز به همراهی و همکاری شما، شمایی که درحال خواندن این مطلب هستید نیاز داریم. حتی می‌خواهم یک‌قدم جلوتر بروم و بگویم بدون همدستی شما کاری که انجام شود، هر کاری که انجام شود، ارزش نخواهد داشت. چون دستادست فقط یک کار نیست، یک نگاه است به دنیا و تنها روزی به هدفش می‌رسد که شما نگاهش را بپذیرید و آن را به دیگران توصیه کنید. روزی که ما و شما همه به توانمندی انسان‌ها ایمان بیاوریم و نه با اکراه که با افتخار، دسترنج کار یک تولیدکننده محصولات دست‌ساز ایرانی را بخریم. روزی که این تولیدکنندگان را آدم‌هایی ببینیم که از صفر شروع کرده‌اند، سخت کار کرده‌اند و دستانی قدرتمند دارند، آدم‌هایی که با شجاعت برای یک زندگی بهتر تلاش می‌کنند. در چنین روزی، هر کجا که باشیم ما و شما همگی به هدف‌مان رسیده‌ایم و این‌جا جایی است که دستادست می‌خواهد به آن برسد.