احمدرضا دالوند
انتقال پيامک شخصي به صورت نوشتاري یا اس.ام.اس * (پيام کوتاه) در سال 0991 در اروپا پدید آمد و در سال 8991، مصرف عام پیدا کرد. ورود سامانه اس.ام.اس به ايران 31سال بعد، در سال ۱83۱یا 3002 راه‌اندازي شد و به‌زودی محبوبیت زیادی پیدا کرد. اس ام اس یک رسانه کاملا شخصی است. سال‌هاست که رسانه‌های نوین موجب پیدایش مخاطبانی شده‌اند که همزمان، هم مخاطب به شمار می‌آیند و هم خود تبدیل به رسانه شده‌اند. اس.ام.اس در مقایسه با شبکه‌های اجتماعی تدارکات ساده‌تر و قابلیت همه‌گیری وسیع‌تری دارد. تایپ سریع روی صفحه موبایل می‌تواند متنی را خلق کند که ثانیه‌ای بعد در دست فردی در دوردست‌هاست. صحبت با تلفن همراه که به عقیده محققان، می‌تواند اثرات بسیار مخربی روی مغز بگذارد اکنون به استفاده سریع از انگشتان دست برای تایپ کردن و ارسال پیام کوتاه تبدیل شده است. رومن یاکوبسن، از اصطلاح «ارتباط الفت‌ساز» استفاده می‌کند. منظور یاکوبسن از این اصطلاح، اعمال ارتباطی است که مطلب تازه و اطلاعاتی دربرندارد؛ اما شخص، مجراهای موجود را برای این‌که باز و قابل استفاده
نگه داشته شوند، به کار می‌برد. به زبان عامیانه، سعی می‌کند روابط خود را با دوستانش حفظ کند. ارتباط الفت‌ساز به روابط موجود دلبسته است نه به اطلاعات تازه. پیدایش چنین امکان تبادل آراء، در جامعه موجب شده است که جوانان براي ابراز عقايد و نظريات خود به دنبال بديلي نوين باشند. اس.ام.اس از آن جهت که نقشي رسانه‌اي نيز بازي مي‌کند و در ايفاي اين نقش از آزادي عمل برخوردار است، مورد توجه و محبوبيت جوانان قرار گرفته است. ارسال پیام کوتاه زمانی به درد می‌خورد که نخواهید با فرد مورد نظر مکالمه مستقیم داشه باشید. در ارسال پیام کوتاه، مانند ارسال ایمیل مجبور به وصل شدن به شبکه اینترنت نیستید و به راحتی می‌توانید نامه‌های کوتاه را به هر تعداد از دوستانتان ارسال کنید و جالب اینجاست که دوست شما هم برای دریافت این پیغام لزوما نباید کار خاصی انجام دهد و این‌که تنها تلفن‌اش روشن باشد کافی است تا پیغام به او برسد و حتی اگر تلفن او خاموش هم باشد، این پیغام پشت درهای بسته تلفن او می‌ماند تا بالاخره تلفن روشن شود و با پیدا شدن اولین سیگنال پیغام به فرد خواهد رسید و تا زمانی که خود فرد پیام را پاک نکند در سیم‌کارت وی خواهد ماند. فایده دیگر این تکنولوژی آن است که یک پیغام را همزمان به چندین نفر می‌توان فرستاد. این افراد می‌توانند در لیست دفتر تلفن شما باشند. از سویی، ارسال آزادانه پيام در فضاي پيام کوتاه اين اطمینان خاطر را به ارسال‌کنندگان مي‌بخشد که از طریق این رسانه، پيام‌هايي ارسال کنند که بيان آن در ساير رسانه‌ها مقدور نيست. نکته دیگر، در اغلب موارد، پیامک‌ها همچون آنتراکتی دلپذیر و نه یک وسیله ارتباطی در نزد مردم پذیرفته شده است. اما شاید مهم‌ترین دلیل اقبال از این رسانه، امکانی باشد برای
فراتر رفتن از «شرم حضور». پيام کوتاه اين امکان را به افراد به‌ویژه جوانان مي‌دهد که به دور از هر نوع مراقبت و محافظت، پيام خود را، هرآنچه که دلش بخواهد، بدون «شرم حضور» منتقل کنند. شرم حضور( که ذاتی روابط واقعی و نه مجازی است) سبب می‌شود که فرد برای حفظ حرمت خود و طرف مقابل هم که شده به محتویات آنچه می‌نویسد و می‌گوید توجه کند و از کاربرد کلماتی که شرم دارد در حضور دیگری بیان کند، بپرهیزد. شرم حضور، مجالی برای ابراز بی‌پروایی باقی نمی‌گذارد. هرچند که شرم حضور در برخی موارد، عامل نوعی آسیب فردی و اجتماعی است. در توضیح معنای شرم حضور، در فرهنگ فارسی دهخدا آمده است: حیرت و وحشتی است که در آدمی پیدا شود از آگاه شدن دیگری بر عیب یا نقص او. در فرهنگ ناظم‌الاطباء در معنای شرم حضور آمده است: حیا و عفتی که برای شخص حاصل می‌شود هنگام حرف زدن یا انجام کاری. در دوران ماقبل پیدایش اس.ام.اس، بزرگان و صاحب‌نظران ما چه‌هاکه نگفته‌اند، بی‌خبر از آن‌که روزی روزگاری بشر ابزاری می‌سازد که کنترل شرم و مراعات حیا در آن روزگار، همچون روزگار ما امری پیچیده می‌شود. ناصرخسرو گفته است: ز شرم ار با فرشته همنشینی / ز بی‌شرمی تو با دیوان قرینی ... و در عاشقانه مشهور ویس و رامین می‌خوانیم: کنون از شرم و از مینو بیندیش / مکن کاری کزو ننگ آیدت پیش. و پروین اعتصامی: ترا پاك آفريد ايزد ز خود شرمت نمي آيد/ كه روزي پاك بودستي كنون آلوده داماني؟
Short Message Service (SMS) *