گروه اقتصادی شهروند| هشدارهای مسئولان برای قرمز بودن وضع آب شرب کشور چندماهی است که ادامه دارد؛ اما میزان مصرف در بخش خانگی، کشاورزی و صنعتی خبری از کاهش مخابره نمی‌کند. همین موضوع در کنار گرمای کم‌سابقه تابستان جاری و مصرف بالای کولرهای آبی و کشت و کار ایرانی باعث شده تا تمرکز مسئولان بر بخش خانگی و هشدار دادن به مردم برای مراعات مصرف باشد. چرا که کنترل مصرف در بخش کشاورزی و صنعتی مراحلی طولانی و زمان‌بر دارد و از سویی هم هزینه رسیدگی به این موضوع آن‌قدر بالاست که درحال حاضر شدنی نیست.
بر این پایه تنها راه سریع‌الوصول کاهش مصرف در بخش خانگی است که اندک‌اندک درحال تبدیل شدن به بحران است. در شرایط فعلی شمار زیادی از شهرهای کشور در تابستان امسال با مشکل تأمین آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند و وقوع تنش آبی در 12 شهر مرکز استان با جمعیتی افزون بر 22میلیون نفر عینی شده است. حال آن‌که به گفته دولتمردان وزارت نیرو، اگر مدیریت مصرف و صرفه‌جویی 10 تا 15درصدی از سوی مشترکین اجرایی شود بحران آبی رفع خواهد شد و شاید با امید به بارش‌ها بتوان از این معضل عبور کرد.
در تازه‌ترین پیش‌بینی دولت، وزیر نیرو خبر داده که واردات احتمالی آب شرب از یکی از کشورهای همسایه درحال بررسی است و به نظر می‌رسد بحث‌های جدی برای انتقال آب خزر به نقاط بیابانی مرکز ایران به صورت جدی‌تر دنبال شود. اما در این حوزه بررسی آمارها و هشدار‌ها گویای این حقیقت است که بحران خطرناک‌تر از همیشه بیخ گوش تهرانی‌ها، اصفهانی‌ها، خراسان‌نشینان و کرمانی‌های ایران است؛ چرا که گزارش‌ها تکان‌دهنده‌تر از قبل شده و روزبه‌روز بر عمق این فاجعه افزوده می‌شود.
اولتیماتوم اتمام آب تا پایان شهریور
در تازه‌ترین گزارش عملکرد آبفای استان تهران که در دومین نشست شورای پدافند غیرعامل با حضور استاندار تهران ارایه شده، هشدارهای زیادی مطرح شده است. مهم‌ترین خبری که در این نشست اعلام شد این بود که آب مهم‌ترین سدهای تهران تا پایان شهریور 93(37 روز دیگر) به اتمام می‌رسد. محمد پرورش مدیرعامل آبفای تهران در این جلسه با ارایه گزارش نیاز آبی تهران گفت: نیاز آبی شهر تهران در سال 93، یک‌میلیارد و 35میلیون مترمکعب است که هر سال با همکاری آب منطقه‌ای، از سد لار آب را به لتیان انتقال دادیم اما امسال به دلیل کمبود آب با مشکلاتی در این زمینه مواجه شدیم.
گفتنی است، از ابتدای سال تا امروز 26میلیون مترمکعب کاهش برداشت آب از سد لتیان وجود داشته است درحال حاضر حجم آب لتیان به 50میلیون مترمکعب رسیده است و آن هم به دلیل برداشت کم بوده است. براساس گزارش آبفا تا امروز 375میلیون مترمکعب آب در استان از ابتدای سال تولید شده است و کمترین برداشت آب از سد لتیان بوده است. همچنین درحال حاضر سد لار 50میلیون مترمکعب و سد لتیان 48میلیون مترمکعب آب دارد.
پایان امکان برداشت آب از لار و لتیان
مدیرعامل آبفای تهران در بخش دیگری از گزارش خود با بیان این‌که سد لتیان را تا امروز با کاهش فشار آب کنترل کردیم و تا شهریور می‌توانیم آب آن را کنترل کنیم، گفت: با ادامه مصرف و نبود بارش برای فصل پاییز امکان برداشت آب از سد لار و لتیان نداریم. پرورش با اشاره به پروژه بزرگ آبی منطقه بعثت گفت: قرار است تا دو ماه آینده این پروژه افتتاح شود و با این کار بار تصفیه‌خانه 3 و 4 جنوب‌شرقی تهران کمتر شده و می‌توانیم به غرب تهران انتقال دهیم. در تابستان با کاهش فشار آب در سه مرحله هنگام شب توانستیم کمی از بار مصرف بکاهیم که البته در ماه رمضان به دلیل مصرف شبانه این کار انجام نشد.
500 شهر در وضع سربه‌سر هستند
همچنین ستار محمودی قائم‌مقام وزیر نیرو دراین‌باره گفته است: درحال حاضر از بیش از 1200 شهر کشور که از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده است، حدود 500شهر در وضع سربه‌سر به لحاظ منابع آبی قرار دارند که با خشکسالی و گرمای هوا نیازمند مراقبت بیشتری هستند. محمودی ادامه داد: در بین این شهرها 12 کلانشهر از حساسیت بیشتری برخوردار هستند؛ به این دلیل که حدود 23میلیون نفر از جمعیت شهرهای کشور در این مناطق ساکن هستند. ازجمله این شهرها اصفهان، کرمان، قزوین، همدان، کرج، تبریز و... است.
آبگیری 2 سد جدید تا سال آینده
همچنین حمید چیت‌چیان وزیر نیرو در بازدید از سد سیلوه پیرانشهر در آذربایجان‌غربی درخصوص آبگیری از دو سد جدید گفت: این سد هم‌‌اکنون بیش از 80درصد پیشرفت فیزیکی دارد و در صورت تأمین اعتبار مورد نیاز، آبگیری اولیه آن تا پایان امسال امکان‌پذیر خواهد شد. لازم به توضیح است سد سیلوه از نوع خاکی با هسته رسی با طول تاج 731 متراست. حجم مخزن این سد در تراز نرمال 84میلیون مترمکعب، حجم آب تنظیمی سالانه 2، 3، 5میلیون مترمکعب و سطح آن نیز بیش از 670 هکتار است. اهداف این سد شامل تأمین آب کشاورزی دشت‌های پیرانشهر، جلدیان و سروکانی به مساحت 10000 هکتار و انتقال آب به پشت مخزن سد چپرآباد به مقدار 95میلیون مترمکعب و تأمین سالانه آب شرب شهرستان پیرانشهر به مقدار حدود 18میلیون مترمکعب است. سد چپرآباد از نوع خاکی با هسته رسی با حجم آب تنظیمی 12/88میلیون مترمکعب است که با بهره‌برداری از این سد آب موردنیاز بیش از 19200 هکتار از زمین‌های کشاورزی تأمین می‌شود ضمن این‌که این سد به مدت 25سال آب شرب شهرستان‌‌های نقده، اشنویه و روستاهای اطراف را زیر پوشش قرار می‌دهد.
انتقال آب از دریای خزر در دستورکار قرار دارد
با توجه به این‌که طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران در چهارچوب تأمین آب مورد نیاز استان‌های خراسان رضوی، خراسان‌جنوبی، سمنان، یزد، کرمان و بخشهایی از قم مطرح و در سال ۸۸ به تصویب رسید؛ مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفته است: 74درصد اقلیم خراسان رضوی خشک و 26درصد نیمه‌خشک است و درحال حاضر برنامه‌ریزی‌هایی برای مهار آب‌های مرزی انجام گرفته است. طی‌سال 92 حدود 290میلیون مترمکعب آب برای شرب مورد استفاده قرار گرفته و پیش‌بینی می‌شود این رقم در افق 1400 به 326میلیون مترمکعب برسد.