شهروند| ستاد شورایاری‌ها که در بررسی اولیه صلاحیت نامزدهای چهارمین دوره انتخابات شورایاری‌ها 2600نفر را از حضور در این انتخابات منع کرده بود با فشار اعضای شورا از رد صلاحیت‌های گسترده داوطلبان انتخابات شورایاری‌ها عقب‌نشینی کرد. اعضای شورا می‌گویند نامزدها نگران نباشند و تا روزهای باقی مانده تا زمان انتخابات تعداد بیشتری از افرادی که از شرکت در انتخابات محروم شده‌اند با بررسی مجدد پرونده‌ها، می‌توانند به رقابت انتخابات انجمن‌های شورایاری‌ها  باز گردند.
چهارمین دوره انتخابات شورایاری‌ها 22 اسفند امسال در حالی برگزار می‌شود که اعلام نتیجه بررسی اولیه پرونده نامزدهای شرکت در این انتخابات، حواشی گسترده‌ای به راه انداخته است. در روزهای اخیر مشخص شد براساس اعلام نظر ستاد شورایاری‌ها که مسئولیت بررسی پرونده‌ها و به اصطلاح صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات شورایاری‌ها را برعهده داشته، 2600نفر را فاقد صلاحیت‌های لازم برای شرکت در انتخابات اعلام کرده است. در این فهرست نام بسیاری از شورایاران فعال تهران و افرادی که 2 تا 3 دوره متوالی عضو شورایاری محله‌هایشان بودند هم دیده می‌شود. پس از اعلام این خبر و بالا گرفتن اعتراض کاندیداهای ردصلاحیت شده، رسیدگی به اعتراض معترضان در اولویت فعالیت هیأت اجرایی و نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها قرار گرفت. حالا اعضای شورای شهر تهران می‌گویند که در روند بررسی پرونده‌های نامزدها تجدیدنظر خواهد شد. در این دوره از انتخابات شورایاری‌ها 13‌هزار و 815 نفر ثبت‌نام کرده‌اند و انتخابات در 354 محل تهران برگزار می‌شود و با توجه به این آمار حدود 14‌هزار نفری، ردصلاحیت بیش از 2‌هزار نفر در این انتخابات برای خیلی‌ها سوال‌برانگیز شده است. پرسش اصلی این‌جاست که چه اتفاقی افتاده که در یک انتخابات محلی و غیرسیاسی حدود 20‌درصد از داوطلبان را که اغلب هم از معتمدان محلی هستند را واجد شرایط لازم برای شرکت در انتخابات ندانستند؟
دوستی: اشتباه کردند، جبران می‌کنیم
«اسماعیل دوستی»، عضو هیأت نظارت بر انتخابات چهارمین دوره شورایاری‌ها، مشکلی که برای تعدادی از نامزدها پیش آمده را ناشی از اشتباه اولیه بررسی صلاحیت‌ها دانست و به «شهروند» گفت: «در اولین مرحله بررسی صلاحیت‌ها، حدود 2600 نفر را ردصلاحیت کرده بودند. در بررسی‌ها عجله کردند و آقای طلایی که رئیس ستاد انتخابات است هم خودشان فهمیدند که در روند کار اشتباه شده است. با جلساتی که هیأت نظارت با هیأت اجرایی گذاشت و با هماهنگی خوبی که شهردار تهران داشتند در روز اول حدود 1000نفر از این افراد به انتخابات بازگشتند. در روز جمعه هم با حضور آقای چمران، پرونده تعداد دیگری از افراد معترض بررسی شد و باز هم حدود 700 نفر دیگر تأیید شدند، یعنی از آن حدود 2500کاندیدا، مشکل 1700نفر برطرف شد. الان هم بررسی پرونده معترضان ادامه دارد و افراد می‌توانند برای پیگیری اعتراضشان به هیأت اجرایی در خیابان ولی‌عصر، خیابان بزرگمهر، پلاک 62 مراجعه کنند.»  این عضو هیأت نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها در پاسخ به این پرسش که نامزدهای چهارمین دوره انتخابات شورایاری‌ها براساس چه معیاری و به چه دلایلی احراز صلاحیت نشدند، گفت: مسائلی مثل عدم‌سکونت در محل یا موضوعی مثل عدم‌حسن شهرت و همین‌طور نقص در پرونده و مدارک ارسالی مهم‌ترین دلایل ردصلاحیت‌ها بوده است. «دوستی» تأکید کرد: رسیدگی به اعتراض نامزدها تا زمان برگزاری انتخابات ادامه دارد. او گفت: «مشکل بسیاری از افرادی که به دلایل کم‌اهمیت و با سختگیری‌های بي‌مورد به آنها گفته شده نمی‌توانند در انتخابات شرکت کنند، برطرف می‌شود و ردصلاحیت‌ها به حداقل خواهد رسید. در مورد بحث صلاحیت‌ها به‌جز مراجع چهارگانه یعنی وزارت اطلاعات، دادگستری، ناجا و ثبت احوال، نظر هیچ مرجع دیگری را نمی‌پذیریم.»
 پیرهادی: مردم نگران نباشند
از سوی دیگر «محسن پیرهادی»، سخنگوی کمیسیون حقوقی و نظارت شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «شهروند» به این نکته اشاره می‌کند که کارشناسانی که پرونده نامزدها را بررسی کردند در بررسی‌هایشان سقف آیین‌نامه را در نظر گرفتند و به همین دلیل تعداد افرادی که شرایط‌شان برای شرکت در انتخابات انجمن‌های شورایاری احراز نشده، بالا رفته است. او با تأکید بر این‌که در حال حاضر تعداد افرادی که صلاحیت آنها احراز نشده به 900 نفر کاهش یافته است، گفت: «در این‌جا بحث ردصلاحیت مطرح نیست و به نظر من استفاده از این ادبیات ایراد دارد و باید اصلاح شود چون افرادی که به آنها گفته شده نمی‌توانند در انتخابات شورایاری‌ها شرکت کنند عمدتا به دلیل نقص پرونده و مسائلی مثل محل سکونت بوده است. این عدد 900نفر تا روز برگزاری انتخابات از این هم کمتر می‌شود چون افراد می‌آیند و مدارکشان را تکمیل می‌کنند اما به ‌هر حال در این دوره هم مثل همه ادوار افرادی هستند که به دلایل مختلف از جمله تخلفات قضایی و مسائل دیگر نمی‌توانند در انتخابات شرکت کنند اما نباید شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که افراد به دلیل مسائل ساده مثل نقص مدارک یا مثلا یک نزاع محلی یا پرداخت نکردن مثلا مهریه همسرشان از فعالیت اجتماعی منع شوند.» این عضو شورا از نحوه برخورد با نامزدهای انتخابات شورایاری‌ها انتقاد کرد و گفت: ادبیاتی که در بسیاری از موارد به کار گرفته شده، ادبیات مناسبی نبوده است. کارشناسان براساس آیین‌نامه پرونده افراد را بررسی کرده‌اند.  من بعضی پرونده‌ها را که نگاه می‌کردم سختگیری‌ها به‌حدی بود که حتی اگر اعضای شورا را هم با همین شرایط سختگیرانه نگاه کنند، همه آنها رد می‌شوند و شرایط احراز ندارند در حالی ‌که محبوبیت و مقبولیت در سطح محله برای کار اجتماعی ملاک ماست و نباید کاری کنیم که سرمایه ‌اجتماعی که تا امروز به دست آمده به دلیل یک اشتباه کوچک از بین برود. همه اعضا دارند در این روزهای مانده تا انتخابات تلاش می‌کنند که این مشکل را حل کنیم. »
 شورایاران: انتظار ردصلاحیت نداشتیم
اگرچه اعضای شورای شهر تهران این روزها در حال بررسی اعتراض افرادی هستند که به آنها گفته شده، نمی‌توانند در انتخابات شورایاری‌ها شرکت کنند و بسیاری از آنها را هم به این رقابت انتخاباتی برگردانده‌اند اما روند بررسی اولیه ردصلاحیت‌ها در محله‌های مختلف پیامدهای اجتماعی ناگواری هم داشته است. از جمله این‌که در تعدادی از محله‌ها اسامی افرادی که به اصطلاح ردصلاحیت شدند بین مدیران محله و اعضای شورایاری‌های ادوار گذشته پیچیده و آبروی شورایارانی که سال‌ها در این محله‎‌ها فعالیت کردند به خطر افتاده است. «داود اسعدی‌خامنه»، دبیر دبیران شورایاری‌های منطقه 7 یکی از همین افراد است که پس از 2دوره فعالیت در شورایاری‌ها حالا به او گفته‌اند صلاحیت شرکت دو‌باره را ندارد. او در این‌باره به «شهروند» گفت: «علت رد کردن من این است که ساکن محله نیستم در حالی 45‌سال داخل این محله هستم. گفته‌اند حسن شهرت ندارم و اموال دولتی را حیف و میل کردم، برای این‌که چنین اتهامی ثابت شود نیاز به حکم مرجع قضایی است و چنین اتهامی قابل پیگیری است و باید در مرجع قضایی مطرح شود. یک نامه محرمانه با امضای آقای دکتر طلایی به من داده‌اند با اشاره به بند «ح» ماده 42 و بند «ه» ماده 44 که اینها بي‌پایه و بي‌اساس است.» به اعتقاد این شورایار ادوار دوم و سوم، آنچه موجب این مشکلات در فرآیند برگزاری این دوره از انتخابات انجمن‌های شورایاری شده، سیاسی شدن روند برنامه‌ریزی و اقدامات جاری است: «تا زمانی که نگرش اجتماعی بر ستاد شورایاری‌ها حاکم بود ما چنین مشکلاتی نداشتیم. سه دوره انتخابات برگزار شده بود و این اولین‌بار است که چنین مشکلاتی پیش می‌آید. در دوره‌های گذشته در چهار اتاق کوچک کارمندان شورایاری‌ها نشسته بودند و به بهترین شکل ممکن کار مردم را حل‌وفصل می‌کردند و انتخابات هم بي‌حاشیه برگزار شد الان اما آن ستاد مردمی کوچک را به یک سازمان عریض و طویل در ساختمانی 5طبقه تبدیل کرده‌اند که هیچ‌کس در آن‌جا پاسخگوی مراجعان نیست. در این یک‌ساله ما شاهد تغییر مسیر ستاد شورایاری‌ها بودیم یعنی از همان ابتدا با تدوین مقرراتی به‌طور دایم شورایاری‌ها را تضعیف و به سطح پایین‌تر کشاندند.» پیگیری‌های «شهروند»، برای گفت‌وگو با نامزدهایی که به اصطلاح ردصلاحیت شده‌اند نشان می‌دهد که بسیاری از آنها که البته خواهان درج نشدن نامشان در روزنامه هستند، نامه‌ای با امضای مرتضی طلایی، رئیس ستاد شورایاری‌های شورای شهر تهران دریافت کرده‌اند که در آن نوشته شده بنا به یکی از بندهای آیین‌نامه، شرایط لازم برای شرکت آنها در انتخابات احراز نشده است. یکی از آنها که یک خانم بازنشسته دولتی است و این روزها در شورای شهر تهران پرونده‌اش را پیگیری می‌کند، به «شهروند» گفت: «به من اتهام کلاهبرداری و خیانت و غصب اموال دولت زدند در حالی ‌که من بازنشسته یکی از سازمان‌های دولتی و فعال قرآنی هستم و بارها در جشنواره‌های فرهنگی تقدیر شدم. این تهمت بزرگی است. مردم و اعضای شورایاری محله از من خواستند برای انتخابات کاندیدا شوم و اصلا باور نمی‌کنم که چنین نتیجه‌ای را به من اعلام کردند. به یکی از دوستان من هم گفته‌اند که او به دلیل عضویت در گروه‌های سیاسی ردصلاحیت شده در حالی ‌که او هیچ فعالیت سیاسی نداشته و در حال طی مراحل عضو هیأت‌علمی دانشگاه است و الان بسیار نگران شده که چه اتفاقی برایش می‌افتد.» آنچه این روزها و در واقع باید گفت در هفته‌های اخیر در جریان بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات شورایاری‌ها گذشته، بسیاری از شهروندان تهرانی را که داوطلب شرکت در این انتخابات و عضویت در انجمن‌های شورایاری بوده‌اند را از ورود به این عرصه پشیمان کرده است. آنها که برای فعالیت‌های اجتماعی‌شان حقوقی هم دریافت نمی‌کنند و عضویت‌شان در شورایاری‌ها کاملا داوطلبانه است، چرا به گناه ناکرده مهر ردصلاحیت بر پیشانی‌شان نشسته است؟ «پیرهادی» عضو شورای شهر تهران هم بر این نکته تأکید می‌کند که بررسی صلاحیت افراد آن هم در مقیاس محلی موضوع مهم و کلیدی است. به گفته پیرهادی، حساسیت بررسی صلاحیت افراد در انتخابات محلی از این‌رو مهم است که افراد در محله با هم چهره به چهره می‌شوند، همدیگر را می‌شناسند و این به اصطلاح ردصلاحیت‌ها می‌تواند افراد را در ارتباطات اجتماعی‌شان با دیگران دچار مسأله کند.
بیشتر افراد نقص پرونده داشتند
همزمان با این اظهارنظرها و بررسی پرونده نامزدهای معترض در هیأت نظات بر انتخابات شورایاری‌ها، محمد سالاری، رئیس هیأت نظارت بر انتخابات دیروز در گفت‌وگو با «ایرنا» از تأیید صلاحیت 700نفر از کاندیداهای ردصلاحیت شده انتخابات شورایاری‌ها خبر داد و گفت: «صلاحیت این افراد به دلیل عدم‌احراز سابقه یک‌سال سکونت در محله‌ای که از آن کاندید شده بودند، از سوی هیأت اجرایی رد شده بود اما پس از بررسی‌ها مقرر شد، صلاحیت همه کاندیداهایی که به موجب این بند، ردصلاحیت شده‌اند، دوباره تأیید شوند و این دسته از کاندیداها که به موجب بند «ه» ماده 42 ردصلاحیت شده باشند، می‌توانند به‌عنوان کاندیدای تأیید صلاحیت شده قطعی، در فرآیند انتخابات حضور داشته باشند.» علاوه بر «سالاری»، دیروز «امیر فاضل‌الهیان»، سخنگوی ستاد انتخابات شورایاری‌ها هم درباره اشتباهاتی که برای نامزدهای این دوره از انتخابات پیش آمده، گفت: «این برای نخستین‌بار در تاریخ ایران است که ثبت‌نام برای شرکت در یک انتخابات به صورت رایانه‌ای انجام می‌شود و به همین دلیل ممکن است؛ اشتباهاتی وجود داشته باشد، به‌عنوان مثال ممکن است، فردی محله خود را به اشتباه درج کرده باشد.» او در گفت‌وگو با «شهروند» درباره این‌که شهروندان معترضند که چرا به اشتباه ردصلاحیت شده‌اند، گفت: «اطلاعات افراد به هیچ‌وجه در جایی منتشر نشده  مگر این‌که بعضی افراد خودشان اعلام کرده باشند که پرونده‌شان مشکل داشته است و من باز هم اعلام می‌کنم که بیشتر افراد نقص پرونده داشتند و مشکل آنها با تکمیل مدارک برطرف شده است.» او با بیان این‌که یکی از شرایط ثبت‌نام در انتخابات دریافت گواهی عدم‌سوءپیشینه بوده است و اگر افرادی این مدارک را نیاورده باشند درواقع خود آنها مقصر هستند و این به معنای این نیست که روند بررسی‌ها اشتباهاتی داشته است. او گفت: «افرادی که از مراجع مختلف اعلام شده مشکلی دارند اگر بروند و عدم این موضوع را بیاورند می‌توانند در انتخابات شرکت کنند. ما نتایج بررسی‌ها را سریعتر اعلام کردیم که افراد بتوانند برای تکمیل پرونده و رفع مشکلاتشان اقدام کنند. اگر افرادی تصور می‌کنند اشتباهاتی در بررسی‌ها رخ داده نگران نباشند چون مسائل‌شان با مراجعه به هیأت اجرایی و هیأت نظارت قابل حل است.» او ادامه داد: «با هماهنگی هیأت اجرایی، هیأت نظارت و فرمانداری در اصلاح مصوبه اخیر شورایاری‌ها شرایطی را فراهم کرده که شرایط مشارکت بیشتر در انتخابات فراهم شود. به گفته «الهیان»، با توجه به این موارد برخی از افراد ردصلاحیت شده می‌توانند با پیگیری مشکلات خود از هیأت نظارت نسبت به اصلاح وضع خود اقدام کنند و نظر هیأت نظارت در این خصوص فصل‌الخطاب است. به گفته الهیان، سایت هیأت نظارت شورایاری‌ها فعال شده است و افرادی که با پیامک اعلام شده است نقص پرونده دارند، می‌توانند مدارکشان را اسکن کرده و در این سایت قرار دهند. همچنین هیأت اجرایی در خیابان بزرگمهر تهران هم آماده رسیدگی به پرونده نامزدهای انتخابات شورایاری‌ها هستند. گفته اعضای شورای شهر تهران، کسانی که محکومیت کیفری اثرگذار دارند نمی‌توانند در این انتخابات شرکت کنند.