شماره ۵۱۴ | ۱۳۹۳ دوشنبه ۱۱ اسفند
صفحه را ببند
یادداشت‌های شاه‌حسینی و شهبازی در پاسخ به منتقدان «خانه دختر»
به تعداد مخاطبان، فهم‌های متفاوت وجود دارد

فیلم «خانه دختر» بعد از اولین نمایشش در کاخ سی‌وسومین دوره جشنواره فیلم فجر با برداشت‌های متفاوتی مواجه شد که گزاره‌های دقیقی در قصه فیلم برای تأیید یا رد آن وجود نداشت؛ اما همین موضوع در ادامه سبب شد تا انتقادها از فیلم بالا بگیرد و حاشیه‌هایی برای «خانه دختر» به‌وجود بیاید. انتقادهایی که به گفته کارگردان فیلم، شهرام شاه‌حسینی باعث کنار گذاشته شدن «خانه دختر» از داوری‌های جشنواره شد. به گزارش مهر، حالا شاه‌حسینی در پاسخ به واکنش‌ها یادداشتی منتشر کرده است: «خانه دختر» با اصلاحیه اندکی پروانه نمایشی را که قبلا گرفته بود دوباره دریافت می‌کند و با حذف 2 تا 3 پلان، این فیلم سینمایی آماده اکران می‌شود. آقای ایوبی پیش از این خوشحالی خود را از حاشیه نداشتن جشنواره فجر امسال ابراز کرده بود؛ اما من باید بگویم که اتفاقا این جشنواره هم می‌توانست سروصدا داشته باشد چون‌ سازندگان فیلم «خانه دختر» می‌توانستند در جواب چند سایت تندرو پاسخ‌هایی درخور شأن و در دفاع از فیلم و مقام سازندگان آن داشته باشند؛ اما از آن‌جایی که خواستند به حاشیه‌ها دامن زده نشود از پاسخ دادن امتناع کردند.» او که بعد از 6سال دوباره با این فیلم به سینما بازگشته است در بخش دیگری آورده: «داوری نکردن فیلم «خانه دختر» هرچند به قیمت گزافی برای زحمتکشان این فیلم تمام شد ولی اصل، مسأله دیگری بود و آن احترام متقابل است که فکر می‌کنم این احترام از طرف ما رخ داده اما از طرف مقابل را نمی‌دانم. به هر روی چاقو نباید دسته خود را ببرد، رأی به دولت فعلی اگر تاوانی داشته باشد ما آن را پرداخت می‌کنیم حتی به قیمت داوری نشدن و حق و ناحق شدن!»
شاه‌حسینی بعد از اشاره به این‌که: «به رأیی که دادیم احترام بگذارید تا این احترام متقابل باقی بماند. ما با اعتقاد به شما روی آوردیم شما هم به ما اطمینان داشته باشید.» یادداشتی از پرویز شهبازی، فیلمنامه‌نویس «خانه دختر» در پاسخ به ابهامات فیلم منتشر می‌کند: «این‌که از فیلم  یا از متن «خانه دختر» معنا و پیامی فهم بشود که مطلقا مطمح نظر پدیدآورندگان اثر نیست، از دو زاویه قابل بررسی است؛ اول این‌که راه را بر هرگونه تفسیر و تأویل خارج از متن ببندیم و نظر به نیت پدیدآورندگان - که در دسترس هستند - بگوییم هر پیام و معنایی خارج از آنچه ما ادعا می‌کنیم باطل و نادرست و مردود است و بر همین اساس بگوییم: فیلم «خانه دختر» درباره توهین به کرامت انسان، اصل محوری حقوق‌بشر اسلامی است. بنابر آنچه در متن اثر موجود و حالا قابل مشاهده است، دختری در آستانه ازدواج، بی‌اجازه داماد به محلی برده می‌شود که احساس ‌می‌کند به کرامت انسانی‌اش توهین شده است. دختری که به گواهی دوستان و اطرافیانش «اهل این حرف‌ها» نیست.» او در رد برداشت اشتباهی که از فیلم شده به بخش دیگری از قصه فیلم اشاره می‌کند و می‌نویسد: «دختری که حتی اجازه نمی‌دهد نامزد او چند ساعت قبل از ازدواج دست او را بگیرد. در آن محل کذایی چیزی اثبات نشد و مادر اشاره می‌کند که او اجازه چنین کاری را نداد و رفت و پسر که در پاکی او یقین حاصل کرده به سنگ‌تراش می‌گوید به جای مرحومه «دوشیزه» بنویسد و اشاره از این گویاتر؟» شهبازی با بیان این‌که مسلم است فیلم تم‌های فرعی و کاملا در کنترل دیگر هم دارد و برجسته‌ترین آنها تم قضاوت درباره شخص غایب است، یادآوری می‌کند: «در فیلم «خانه دختر» پدر از مرگ دختر چندان متأثر نیست و در دل به او شک کرده و به مرگش رضایت دارد. دوم این‌که راه را بر تفسیرها و تاویل‌های حتی لغزان و غافلگیرکننده باز بگذاریم و رویارویی اثر با مخاطب را به مثابه «آزمایش رورشاک» در نظر بگیریم و بپذیریم که بنابر موقعیت مکانی، زمانی، اجتماعی و تحصیلی مخاطب، پیام‌های گوناگون و بعضا دور از ذهن خالق اثر، فهم می‌شود. این نگاه طرفداران بسیاری دارد حتما شنیده‌اید که می‌گویند «به تعداد مخاطبان فهم‌های متفاوت وجود دارد» اما اشکال از آن‌جا آغاز می‌شود که یک معنای‌ای بسا لغزان و نادرست، پیام غایی و نهایی اثر تلقی شود و خارج از حوزه نقد، حکم صادر کند و راه را بر تاویل دیگر مخاطبان اثر ببندد و موجب خسران شود. ناگفته پیداست که مولف احاطه بر چگونگی دریافت چنین فهمی ندارد و در صورت حیات، مسئولیت آن را نمی‌پذیرد، چنانکه بنده با این مختصر، سعی در انجام آن دارم.»
تهیه‌کنندگی فیلم «خانه دختر» را محمد شایسته برعهده دارد و در آن بازیگرانی همچون بابک کریمی، رویا تیموریان، حامد بهداد، رعنا آزادی‌ور، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، بهناز جعفری و... به ایفای نقش می‌پردازند.


تعداد بازدید :  341