[عبدالباسط انصاری] با برگزاری پنجمین دور مناظرات انتخاباتی در ظهر سه‌شنبه، پرونده مناظرات انتخاباتی به‌عنوان پربیننده‌ترین برنامه‌های تبلیغاتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری بسته شد. مناظرات این دوره انتخابات با ابتکار سازمان صداوسیما به شکلی متفاوت از ادوار پیشین برگزار شد. شکل اجرایی‌ای که تا پایان، بر مباحث نامزدها سایه انداخت و مورد انتقادات کارشناسان رسانه‌ای متعددی نیز قرار گرفت. زمان کم برای ارائه مباحث، سؤالات پرتعداد کارشناسان، زمان محدود برای نقد و مباحثه و همچنین برای جمع بندی کاندیداها، از مهم‌ترین انتقادات وارده به شیوه اجرایی مناظرات بود.
افزون بر آن در مورد رویکرد کاندیداها در مناظرات نیز نکاتی چند گفتنی است:
١- کلی گویی و وعده‌های سنگین دو آفت همیشگی تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران است. دو آفتی که در این دوره انتخابات نیز نسبتا مشاهده شد و از سوی طیف‌های مختلف مردم در فضای مجازی مورد نقد قرار گرفت. کلی گویی کاندیداها در این دوره انتخابات، از حیث راهکار و شیوه تحقق برنامه‌ها چشمگیرتر بود. اغلب نامزدها از برنامه محوری خود سخن گفتند و طرح‌ها و برنامه‌های متعددی برای عبور از مشکلات ارائه دادند. نفس برنامه محوری از سوی همه کاندیداها امری پسندیده و ارزشمند است اما شیوه تحقق برنامه‌هاست که در نهایت اعتماد مردم را جلب می‌کند.
٢- مناظرات انتخاباتی این دوره و وعده‌ها و برنامه‌های ارائه شده از حیث ضمانت اجرا نیز محل کشاکش و اختلاف نامزدها بود. برخی نامزدها با توجه به تجربه تلخ وعده‌های سنگین و تحقق نیافته گذشته، در مظان این نقد بودند که جنس وعده‌هایشان از همان جنس است. برخی نامزدها نیز کارنامه اجرایی و سوابق موفق خود را تضمین اجرای وعده‌ها عنوان کردند که قدری معقول‌تر به‌نظر می‌رسید. برخی نامزدها نیز با ارجاع پرتکرار و ملال آور به کارشناسان و عدم‌ورود دقیق‌تر به مسائل، انتقادات مردم را برانگیختند. در میان مباحث طرح شده حول برنامه‌های کاندیداها، تأکید پررنگ اغلب آنان بر اسناد بالادستی و برنامه هفتم توسعه ازجمله نکات مثبت در این زمینه بود. این مسأله نشان داد باید الزامات، اسناد و قواعد ساختاری را نیز در طرح وعده و برنامه مدنظر قرار داد.
٣- نکته مثبت مناظرات این دوره، کاهش چشمگیر ادبیات تند، دوقطبی‌سازی و رفتارهای عصبی، پرخاشگرانه و اتهام‌زنی به ارکان نظام بود. متأسفانه در برخی ادوار انتخابات ریاست‌جمهوری، ازجمله دوره یازدهم و دوازدهم، هیچ‌کدام از ساختارها و هیچ‌یک از اصول نظام جمهوری اسلامی از دست اندازی و حملات برخی نامزدها مصون نماند. متهم کردن نظام در قضایای ١٨تیر، زیر سؤال بردن سیاست‌های منطقه‌ای و استراتژی‌های نظامی کشور، القای دخالت نهادهای غیرمرتبط در انتخابات، دوقطبی و شکاف ایجاد کردن میان مردم و زیر سؤال بردن خدمات کلان نظام ازجمله موارد تأسف برانگیزی بود که دوره‌های یازدهم و دوازدهم از سوی برخی نامزدها مشاهده شد اما در این دوره کاهش چشمگیری داشت. این مسئله نیز نشان از بلوغ سیاسی نسبی در سطح سیاسیون داشت. همه نامزدها باید بدانند زیر سؤال بردن کارنامه نظام یا استراتژی‌های منطقه‌ای، نظامی و امنیتی کشور، مصداق بر سر شاخ نشستن و بن بریدن است. امید آن‌که در دو روز پایانی تبلیغات نیز همه‌ی نامزدها خود را ملتزم به رعایت این موارد بدانند و در پی کسب رأی با تکرار رویکردهای غلط مورد اشاره برنیایند.