[شهروند] «لیما یانکی نوامبر ٤٥٤، تکرار میکنم، شما توسط شکاریهای نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران رهگیری شدهاید و باید در فرودگاه بندرعباس عمل فرود اجباری را انجام دهید.» این جملات دستوری، نقطه شروع اتفاقی بودند که از آن با عنوان یکی از پیچیدهترین عملیاتهای امنیتی تاریخ ایران یاد میشود. عملیاتی که به دستگیری عبدالمالک ریگی، بنیانگذار گروهک تروریستی جند الشیطان انجامید و او را به دست عدالت سپرد. داستان دستگیری ریگی به قدری سینمایی بود که سعید ملکان در نخستین تجربه سینمایی خود در مقام کارگردان آن را دستمایه داستان فیلم «روز صفر» قرار داد تا یکی از نابترین آثار جاسوسی-اکشن سینمای ایران روی پرده سینما برود. قبل از او نیز نرگس آبیار «شبی که ماه کامل شد» را مقابل دوربین برده و در آن مقطعی از زندگی عبدالحمید ریگی، برادر بزرگتر عبدالمالک را به تصویر کشیده بود. اثری دراماتیک که روایت سیر تحول شخصیت عبدالحمید، از جوانی عاشقپیشه به آدمکشی چشم و گوش بسته که فرامین برادر کوچکتر خود عبدالمالک را به مورد اجرا میگذارد، در دستور کار خود قرار داده بود.
اجرای «عملیات ناممکن هوایی» در آسمان ایران
ماجرای به دام انداختن ریگی از جایی آغاز شد که زنگ تلفن ویژه و محرمانه فرماندهی پایگاه نهم شکاری بندرعباس در نیمه شب سوم اسفند ١٣٨٨ به صدا درآمد تا دستور ستاد فرماندهی نیروی هوایی ارتش با این مضمون ابلاغ شود: «یک فروند هواپیما ساعت 30 دقیقه بامداد از فرودگاه دوبی پرواز، به سمت بیشکک [پایتخت قرقیزستان] حرکت خواهد کرد و از کریدور هوایی ایران خواهد گذشت. این هواپیما را رهگیری و وادار به فرود اجباری در فرودگاه بندعباس کنید». کمتر از یک ساعت بعد، مسئول رادار، خلبان بوئینگ ٧٣٧ خطوط هوایی قرقیزستان را اینگونه مورد خطاب قرار داد که: «لیما یانکی نوامبر ٤٥٤ که در کریدور هوایی A-٤١٩ در ارتفاع ٢٥ هزار پا در حال پرواز هستید، تکرار میکنم، شما باید در فرودگاه بندرعباس عمل فرود اجباری را انجام دهید.» اما خلبان هواپیمای قرقیزی تمایلی به اجرای این دستور مسئول رادار ایران نداشت و چنین شد که جنگندههای ایرانی از سایه خارج شده و خود را به هواپیمای مسافری نزدیک کردند.
مسافرت شیطان مسجم با گذرنامه و هویت تقلبی
«لیما یانکی نوامبر٤٥٤، این صدای هواپیمای شکاری نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران است. شما رهگیری شدهاید و باید طبق مقررات بینالمللی هوایی در فرودگاه بندرعباس فرود بیایید». فانتومهای نیروی هوایی ایران با این پیام حجت را بر خلبان هواپیمای مسافری تمام کردند و آنگاه که بیتوجهی او را دیدند، شلیک تیرهای اخطار را با این جمله تهدیدآمیز توأمان کردند: «خلبان لیما یانکی نوامبر٤٥٤، برای آخرین بار اخطار میکنم...». اقدامی که عاقبت خلبان خیرهسر را بر سر عقل آورد و مجبور کرد این جمله را در بیسیم بگوید: «قربان، هواپیمای مسافربری، گردش به چپ را برای بازگشت آغاز کرد». پس از فرود هواپیما در بندرعباس، عبدالمالک ریگی که با گذرنامهای جعلی خود را میان مسافران پنهان کرده بود توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. ریگی پس از دستگیری در دادگاه انقلاب به جرم ١٥ فقره آدمربایی مسلحانه، قتل عمدی دهها نظامی و غیرنظامی، بمبگذاری، سرقت مسلحانه و... به اعدام محکوم شد که این حکم 14 سال پیش در چنین روزی، برابر ٣٠ خرداد ١٣٨٩ خورشیدی به اجرا درآمد.