[لیلامهداد] این روزها همه‌جا حرف از «همستر کامبت» است؛ ربات تلگرامی با تصویر یک همستر نارنجی‌رنگ کارتونی که وعده داده هر چقدر بیشتر روی صفحه گوشی‌تان ضربه بزنید پول بیشتری نصیبتان خواهد شد و جالب‌تر اینکه بنابر ادعای این ربات، جایزه برنده‌ها به شکل ارز دیجیتال پرداخت خواهد شد. در بازی «همستر کامبت» باید راز جمع کردن سکه‌های بیشتر را یاد بگیرید، البته به شرط اینکه آن پست را لایک کنید، با دوستانتان به اشتراک بگذارید و در نهایت کلمه «سکه» را برایشان کامنت کنید.
رویای همستری
این حجم از استقبال از بازی‌هایی مانند همستر در ایران شاید نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر بی‌سابقه باشد. دلیل آنهم واضح است. چون از منظر جامعه‌شناختی بسیاری از جوانان و حتی بسیاری از طیف‌های دیگر، بدشان نمی‌آید که ره صدساله را یک‌شبه بپیمایند. سمیه توحیدلو، جامعه‌شناس، نیز معتقد است که این برداشت مردم از بازی همستر و مشابه آن طبیعی است. وی در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «در کشور ما با توجه به مشکلات اقتصادی بسیاری که در جامعه وجود دارد، طبیعی است که جوانان و حتی بزرگسالان حس می‌کنند که نمی‌توانند با حقوق و کار طبیعی و عُرف جامعه به جایی برسند، برای همین تلاش می‌کنند تا زندگی رؤیایی خود را از طرق دیگری بسازند.» وی ادامه می‌دهد: «این افراد برای رسیدن به نقطه مطلوب دست به هر کاری می‌زنند. یک روز در بورس ثبت‌نام می‌کنند، یک روز برای خودرو، یک روز هم برای سکه و دلار و یک روز هم برای همستر. یعنی ماهیت همه آنها عملا یکی است. همه این شیوه‌ها، از دید بخشی از جامعه ما راه‌هایی هستند برای اینکه به رویاهایشان برسند. درحالی‌که اگر مشکلات اقتصادی مرتفع شود مسلما بسیاری از این طیف و به‌خصوص جوانان به جای دل‌خوش کردن به این رویاها، به‌دنبال تولید و کارهای مولد‌ساز می‌روند. چون می‌دانند که می‌توانند با همین کار و حقوقی که می‌گیرند، مثلا طی 10سال صاحب خانه، ماشین و حداقل‌های زندگی شوند.آن‌وقت است که بازی‌هایی مثل همستر مانند امروز جایگاهی نخواهند داشت.»
«نات‌کوین» راه را برای «همستر» باز کرد
قبل از تسخیر اینستاگرام، تلگرام و... توسط «همستر کامبت»، «نات‌کوین» میدان‌دار بود. درواقع، آبان 1402نخستین نسخه اولیه «نات‌کوین» در قالب نوعی ربات تلگرامی عرضه شد. بنا به‌گفته متخصصان ارز دیجیتال، «همستر کامبت» هم‌قبیله «نات‌کوین» است، چون در نسخه اولیه هم کاربر با ضربه زدن روی صفحه گوشی‌اش ارز دیجیتال تحت عنوان «نات‌کوین» استخراج می‌کرد. «نات‌کوین» موفق ظاهر شد، چون بعد از چندماه در بلاکچین عرضه شد و در صرافی‌ها هم خرید و فروش شد. در حقیقت، شهرت «نات‌کوین» باعث شد راه برای بازی‌هایی از این جنس باز شود و حالا «همستر‌کامبت» با همان وعده‌ها کاربران را با خود همراه
کرده است.
«همستر کامبت» در انتظار سرانجام خوش!
با شروع سال جدید - 1403- «همستر کامبت» به پشتوانه محبوبیت «نات‌کوین» میان کاربران و به‌خصوص ایرانی‌ها طرفداران زیادی پیدا کرد و همین مسئله هم سبب شد این ربات تلگرامی با سروصدای زیادی شروع به فعالیت کند. البته تا زمانی که «همستر کامبت» در صرافی‌ها تعریف نشود، قیمت آن مشخص نخواهد بود، حتی معلوم نیست این بازی به سرانجام خوش «نات کوین» برسد یا نه.
بدون وب‌سایت، نقشه راه یا وایت‌پیپر
بازی «همستر کامبت» با شعار «ضربه بزن و درآمد کسب کن» به‌نظر می‌رسد یک سرگرمی محض باشد، چون این بازی فاقد وب‌سایت، نقشه راه یا وایت‌پیپر است. بنابراین، هویت تیم طراح و توسعه‌دهنده آن ناشناخته باقی مانده است. وقتی صحبت از «همستر کامبت» به میان می‌آید، کاربران «نات‌کوین» را مثال می‌زنند که به نقدینگی نزدیک شده است. این در حالی است که هنوز مشخص نیست «نات کوین» پروژه‌ای پایدار است یا خیر؟ البته «بهمن آرمان»، کارشناس اقتصادی، این دست از بازی‌ها را برنامه‌ای برای کلاهبرداری عنوان می‌کند. او در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «اصولا بازی «همستر» یا هر نوع بازی دیگری با هر نام و نشانی از قوانین بازارهای مالی تبعیت نمی‌کنند. برای همین هم هست که امکان کلاهبرداری در آن زیاد است.»
محبوبیت دوباره تلگرام
با مطرح شدن موضوع فیلترینگ، تلگرام محبوبیتش را میان کاربران از دست داد و بسیاری از کاربران تصمیم گرفتند از اپلیکیشن‌های دیگر بهره ببرند، اما حالا تلگرام محلی شده برای رسیدن به آرزوهایی که «همستر کامبت» وعده‌اش را می‌دهد. اتفاقی که سبب شده طی روزهای گذشته کاربران بسیاری دوباره و به همت پروکسی‌ها و فیلترشکن‌ها به تلگرام برگردند.
احتمال لو رفتن دیتاهای گوشی همراه قوی است
«آرش کهنگی»، رئیس مؤسسه دیجیتال‌سازان هوشمند فردا، هم جزو کسانی است که به بازی «همستر» واکنش نشان داده است. او در صفحه اینستاگرامش در تحلیل این ربات تلگرامی گفته: «بزن روی گوشی‌ات تا پول بدهم! اگر فرض هم بر این باشد، به شخصه 3ماه وقت برای این کار نمی‌گذارم.» «آرش کهنگی» این بازی ضربه زدن روی صفحه گوشی را راه استخراج ارز معرفی کرده است. او معتقد است این بازی هم به صفحه و هم باتری تلفن همراه آسیب می‌زند. به‌گفته رئیس مؤسسه دیجیتال‌سازان هوشمند فردا، این احتمال بسیار زیاد است که در میان ضربه زدن به صفحه، این بازی امکان دسترسی به عکس و سایر دیتاهای گوشی را درخواست کند و کاربر بدون توجه این امکان مجوز دسترسی را بدهد و در نهایت گوشی وی هک شود! او با اشاره به اینکه امکان دارد هر ربات تلگرامی دیگری با نام‌هایی مانند قورباغه یا مرغ دریایی یا هر نام دیگری بعد از این باب شود، گفته: «شاید این بازی‌ها، ارز هم بدهند اما ریسکی که کاربر قبول می‌کند ممکن است بالاتر از 20، 30، 100و 200دلاری باشد که این بازی در نهایت نصیب کاربر می‌کند.»
ادامه‌دار شدن چنین بازی‌هایی به سست شدن ارزش پولی‌مان دامن می‌زند
بنابر گزارش اتاق بازرگانی ایران، در ابتدای سال 1400حدود 12میلیون ایرانی وارد بازار رمزارزها شده‌اند. در همان سال تعداد کاربران یکی از صرافی‌های رمزارز که بیشترین تعداد کاربر را در میان پلتفرم‌های ایرانی دارد، حدود یک میلیون نفر بوده که یک سال بعد یعنی سال 1402به بیش از 6میلیون نفر رسیده است. این آمار نشان‌دهنده اقبال ایرانیان به رمزارزها به‌عنوان یک دارایی در کلاس جهانی است که امکان مبادله سریع آن نیز بدون توجه به تحریم‌های بین‌المللی وجود دارد. «کاوه مشتاق»، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، در مورد چرایی اقبال ایرانیان به این بازی می‌گوید: « ارزش ریال به دلایل مختلف، افت کرده است. این در حالی است که تورم هم سبب شده ریال تضعیف شود. به همین منظور برخی از ایرانی‌ها سعی می‌کنند از نقدینگی‌های دیگری برای پس‌اندازه بهره ببرند.» بنابرنظر وی، ایرانی‌ها گاهی به بازار طلا و زمانی به بازار دلار و زمانی هم به سمت بازارهای ارز دیجیتال تمایل پیدا کرده‌اند تا ارزش دارایی‌شان را حفظ کنند. به‌گفته «مشتاق»، بازی‌هایی همچون «همستر» یا «نات‌کوین» بهانه‌های جدیدی هستند تا ایرانی‌ها شانس‌شان را برای ذخیره ارز دیجیتال امتحان کنند. در حال حاضر برای صحبت کردن درباره قابلیت نقد شدن همستر زود است. مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران معتقد است بازی‌هایی از این دست می‌تواند در ادامه به سست شدن ارزش پولی‌مان دامن بزند. البته او بر این باور است که این بازی نمی‌تواند کلاهبرداری باشد، چون هزینه‌ای از کاربر دریافت نمی‌کند ولی یک وقت تلف کردن بزرگ است.
زمان مشخص می‌کند «همستر» باارزش است یا نه
بیت‌کوین یکی از اولین‌های ارز دیجیتال است که هنوز هم معتبر است. این ارز دیجیتال از فرمول ریاضی استفاده می‌کرد و معادل آن مبلغی بیت‌کوین به کاربر تعلق می‌گرفت. به‌گفته «امیر بهادری‌فرد»، عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی، از یک زمانی به بعد معاملات پیچیده شد و دستگاه‌های قوی و مواردی مانند «مزرعه بیت‌کوین» وارد کار شد. این در حالی بود که تولید بیت‌کوین هم محدود بود، بنابراین ارزش آن بالا رفت. این کارشناس بازی‌های رایانه‌ای با اشاره به اینکه تئوری‌ها بر این مسئله تأکید دارند که نظام پولی در آینده به سمت ارزهای دیجیتال می‌رود، می‌گوید: «ارزهای مختلفی بعد از بیت‌کوین متولد شدند که روش‌های مختلفی را برای ماین کردن - استخراج ارز - انتخاب می‌کردند.» عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی با تأکید بر این مسئله که برخی برای «ماین کردن» از بازی‌ها استفاده می‌کنند، ادامه می‌دهد: «اینکه بخواهیم بگوییم این ارزها چقدر قابل اتکا هستند، نیاز به گذر زمان دارد. درخصوص «همستر» هم، گذر زمان مشخص می‌کند باارزش است یا خیر.»
«همستر» یک بیزینس بزرگ است؟
بنابر گفته‌های «امیر بهادری‌فرد»، محدودیت‌ها و سختی استخراج سکه‌های کم‌ارزش مجازی، آن را ارزشمند می‌کند. عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی با اشاره به اینکه سکه‌های کم‌ارزش مجازی که استخراجشان راحت است و در دست همگان بی‌شک ارزش بالایی نخواهند داشت، می‌گوید: «در چند روز اخیر «همستر» وایرال شده و جمعیت چشمگیری این بازی را دنبال می‌کنند، بنابراین منطقی نیست که ارز ارزشمندی باشد. هرچند قبلا هم پیش آمده شت‌کونتی با نیم سنت شروع به فعالیت کرده و در بلندمدت ارزشش به یکی، دو دلار هم رسیده است.» وی بر این باور است که استقبال از «همستر» موجی است که راه افتاده و کاربران سعی می‌کنند از آن عقب نیفتند. او احتمالاتی را برای این بازی مطرح می‌کند و می‌گوید: «نمی‌توان احتمال کلاهبرداری را رد کرد، اما بیزینس کردن با این کاراکتر را هم می‌توان در میان احتمالات مطرح کرد.» به‌گفته عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی، طراحان این بازی کارکتری را خلق کرده‌اند و به واسطه این بازی به‌راحتی او را تبلیغ می‌کنند. او ادامه می‌دهد: «ایرانیان بیشترین استقبال را داشتند و این یک امتیاز مثبت برای طراحان بازی است، چون اگر با وجود تحریم‌ها می‌خواستند این کارکتر را معرفی کنند باید هزینه هنگفتی پرداخت می‌کردند .»
مراقب هکرها و سارقان باشید
با همه این تفاصیل، «همستر» این روزها مورد اقبال برخی کاربران ایرانی قرار گرفته است، اگرچه که صاحب‌نظران در این خصوص احتمالاتی چون کلاهبرداری، سودده بودن یا نبودن این ربات تلگرامی را مطرح می‌کنند، اما واقعیت این است که نمی‌توان با قاطعیت نه این احتمالات را رد کرد نه قبول، بنابراین به‌نظر می‌رسد، مسئولان باید به این عرصه وارد شوند تا با آگاهی‌بخشی به شهروندان از احتمال آسیب دیدن کاربران جلوگیری کنند.اگر چه سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی درباره هک حساب‌های مردم در بازی همستر هشدار داده است. به‌گفته «حسین دلیریان» در این چند روز در بسیاری از سوپرگروه‌ها بحث‌های بسیاری از کاربران ایرانی را خواندم، شیوه جدید ماین کردن ارز دیجیتال با استفاده از بازی‌ها به بستر مناسبی برای هکرها و سارقان تبدیل شده است. «دلیریان» اعلام کرده: «به‌عنوان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی می‌گویم، افرادی که در این بازی‌های شرکت می‌کنند، مراقب اطلاعات و حساب‌های خود باشند.»
همستر از کاربرانش خواست عاقلانه بازی کنند
توسعه‌دهندگان همستر کامبت دو روز قبل اعلام کردند؛ ایردراپ این بازی صرفاً براساس تعداد سکه‌ها انجام نمی‌شود. درواقع آنها قصد دارند ایردراپ مذکور را براساس پرافیت یا سودی انجام دهند که کاربران در هر ساعت به‌دست می‌آورند. به‌عبارت دقیق‌تر آنها قصد دارند ایردراپ مذکور را براساس پرافیت یا سودی انجام دهند که کاربران در هر ساعت به‌دست می‌آورند. البته توسعه‌دهندگان بازی مذکور اعلام کردند عوامل دیگری هم در این واجد شرایط شدن ایردراپ نقش خواهند داشت، اما آنها را در روزهای آینده اعلام خواهند کرد. اگرچه آنها در نهایت هم از کاربران‌شان خواستند تا عاقلانه بازی کنند. بعضی از فعالان بازار ارزهای دیجیتال باور دارند که همستر کامبت برای افزایش مشارکت کاربران خود چنین تصمیمی گرفته تا ایردراپ‌شان را براساس ارزش‌افزوده‌‌ای انجام دهند که آنها ایجاد کرده‌اند. در نتیجه عواملی مثل تعداد افراد دعوت‌شده از طریق لینک منحصربه‌فرد کاربران هم می‌تواند در ایردراپ این بازی مؤثر باشد. نکته قابل تامل اینکه توسعه‌دهندگان بازی مذکور خاطرنشان کردند هم‌اکنون سرور آنها با مشکلات جدیدی روبه‌رو شده است. آنها تأکید کردند که به‌طور خستگی‌ناپذیری روی آن کار کرده و سعی می‌کنند تا در اسرع وقت مشکلات موجود را برطرف کنند.
سلامت‌تان را فدا نکنید
«همستر کامبت»، بازی‌ای که سلامت کاربران را نشانه رفته است. به‌گفته «محمدتقی حلی‌ساز»، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، فراگیری بازی «همستر» در میان ایرانیان اتفاق خوشایندی نیست و ممکن است صدمات جبران‌‌ناپذیری به سلامت آنها بزند. بنابرنظر «محمدتقی حلی‌ساز»، «همستر» دشمن شماره یک گردن، شانه و آرنج است. این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی هشدار داده: «افرادی که بیش از حد درگیر استفاده از تلفن همراه و این بازی شوند، در مرحله اول دچار آسیب در بخش‌های گردن، شانه، آرنج و دست‌ها می‌شوند و اگر این موضوع به‌صورت طولانی ادامه پیدا کند کمر و بخش‌های دیگر بدن نیز دچار عوارض‌های شدید خواهد شد.»