گروه سیاسی| در روزهای اخیر و با داغ شدن گمانهزنیها حول گزینههای جریانهای مختلف برای انتخابات ریاستجمهوری، حجم عمده مطالب رسانهها به همین موضوع اختصاص یافت. گمانهزنی حول کاندیداهای احتمالی به شکلی افراطی و پرداختن محدود به اقتضائات حال حاضر کشور و ضرورت درک شرایط فعلی، ازجمله نقدهای وارد به رسانهها و جریانهای سیاسی مختلف کشور در روزهای پس از شهادت رئیسجمهور بوده است.
شرایط کنونی کشور از حیث مسائل داخلی، مسائل منطقهای و دغدغه مردم برای آینده کشور، شرایط خاص و حساسی است. با وجود اینکه دوست و دشمن به ثبات ساختاری نظام و توانایی عبور جمهوری اسلامی به شکلی مطمئن و بدون ایجاد بحران، از شرایط فعلی اذعان کردهاند، اما این مسئله نافی ضرورت توجه به شرایط کشور و پیگیری مسائل با حساسیت و دقت بالا نیست. هرگونه غفلت از مشکلات کشور و مشغول شدن به بازیهای سیاسی و رقابت صرف برای کسب قدرت بدون نگاه کلان و معطوف به آینده و بدون مسئولیتپذیری جدی، قطعا به ضرر کشور و قاطبه مردم خواهد بود. در این باره، توجه به دو نکته از سوی جریانهای سیاسی و مدعیان کرسی ریاستجمهوری ضروری است: نخست؛ برنامهمحوری برای عبور از مشکلات و شرایط کنونی کشور و دوم تلاش برای ادامه طرحهای ارزشمند، پروژههای کلان و رویکردهای مردمی دولت سیزدهم.
شعارهای کلی، وعدههای آنچنانی بدون توجه به بضاعت کشور و امکانات دولت و فقدان برنامههای دقیق در ادوار مختلف انتخابات ریاستجمهوری و در میان کاندیداهای مختلف، همواره وجود داشته است. این مسئله علاوه بر هزینهسازی برای کشور و دلسردی طیفهایی از مردم، بهویژه نخبگان، تصویر منفیای از فضای سیاسی کشور و ظرفیت جریانهای سیاسی ترسیم کرده است. با روی کارآمدن دولت تازه نیز، فقدان برنامه و ایدههای کلان از سوی رئیسجمهور و تیم وی در برخی ادوار و دولتها چشمگیر بوده است. خاصه در دو انتخابات ریاستجمهوری و دولتهای برآمده از آن در دهه ٩٠ که از سوی رهبر انقلاب با تعابیری با مضمون دهه از دست رفته و دهه عقب ماندگی کشور تعبیر شد، تجربه و درس بزرگی در مقابل هر جریان و فردی که مدعی ریاستجمهوری است، قرار میدهد. اکنون که رشد اقتصادی نسبتا قابلقبول و تحرک عمرانی گستردهای با تلاشهای شبانهروزی رئیسجمهور شهید در سه سال اخیر محقق شده، نیاز به برنامههای جامع و ایدههای کلان برای حکمرانی وجود دارد، تا پروژههای در حال تکمیل و برنامههای کلان دولت سیزدهم متوقف نشود، بلکه با تکمیل و بهبود و اصلاح آن، کشور روند بهتری هم پیدا کند. جنگ و دعوای سیاسی و رسانهای، کلیگویی و مطرح کردن وعدههای غیرقابل اجرا و بر زمین گذاشتن اقدامات مثبت دولت سیزدهم، بزرگترین آسیبی است که متوجه کاندیداهای ریاستجمهوری و دولت آتی است.
نکته دوم آنکه رویکردهای مردمی شهید رئیسی با سفرهای استانی مؤثر، پایش مشکلات استانها، تکمیل طرحهای قدیمی بر زمین مانده، تلاش برای ایجاد همدلی در کشور و کوشش برای کاهش شکافها و مجادلات سیاسی از سوی وی، حقیقتا قابل انکار نیست. تمامی جریانهای همسو و منتقد دولت سیزدهم در روزهای پس از سانحه برای بالگرد رئیسجمهور، به این ویژگیهای رئیسجمهور شهید صحه گذاشتند و بر آن تأکید کرد. تشییع گسترده و میلیونی رئیسجمهور شهید نیز حکایت از قدرشناسی مردم و توجه آنان به این رویکردها و روحیات بود. در دورههایی، رویکردهای برخی روسای جمهور و وزرا، سبب فاصله گرفتن مردم از دولت، دورشدن و ناامیدی نخبگان از نهادهای دولتی و حاکمیتی و دلسردی بخشهایی از مردم از وضعیت کشور و بیتفاوتی و بیتوجهی به مشارکت در تصمیمات و فرایندهای ملی شدند. هر کاندیدایی که قصد ورود به صحنه انتخابات ریاستجمهوری را داشته باشد باید متوجه این نکته باشد که بر عهده گرفتن بار سنگین ریاست قوه مجریه پس از یک رئیسجمهور پرتلاش، مردمی و خستگیناپذیر، سختتر از همیشه است و نباید درصورت پیروزی، این نکته فراموش شود و اینگونه رویکردها کنار گذاشته شود. در مجموع، برنامهمحوری، تفکر عمیق و معطوف به مسائل ساختاری و داشتن ایده حکمرانی کلان، در کنار رویکردهای مردمی و حضور در میان مردم و افزایش مشارکت مردم در اداره کشور، ضرورتی است که اکنون از آن غفلت صورت گرفته و باید مورد توجه کاندیداهای ریاستجمهوری باشد.