شهروند| برخی از شیرهای بستهبندی شده به سم آفلاتوکسین آلوده بوده که جلوی تولید آنها گرفته شده است. این خبر را مسئولان وزارت بهداشت درحالی اعلام کردهاند که به گفته آنها سرانه مصرف شیر در ایران کاهش یافته و از هر 10 ایرانی تنها 4 نفر به میزان کافی شیر دریافت میکنند.
دومین همایش کشوری شیر سالم که دیروز برگزار شد، خبرها و آمارهای جدیدی داشت. مسئولان وزارت بهداشت در این همایش از پایین بودن مصرف شیر در ایران و تأثیر آن بر سلامت مردم ابراز نگرانی کردند. رئیس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو هم اعلام کرد که بررسیها نشان داده، برخی شیرهای بستهبندیشده آلوده به سمی به نام آفلاتوکسین بودهاند و از تولید و توزیع آنها جلوگیری شده است. افلاتوکسینها سمومی هستند که بوسیله تعدادی از قارچها که روی خوراک دام ومواد غذايی رشد میکنند، تولید شده و میتوانند بیماری افلاتوکسیکوزیس را در حیوانات اهلی و انسان ایجاد کنند. افلاتوکسینها نسبت به سایر سموم قارچی به علت اثرات سرطانزایی وایجاد مسمومیت حاد از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. حسین رستگار، رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت سازمان غذا و دارو دراینباره گفت: آلایندگی سم آفلاتوکسین که در علوفه و نان کپکزده یا آفتکشهای استفاده شده میزان این سم را در شیر افزایش میدهد و در برخی شیرهای بستهبندی این سم مشاهده شده که جلوی تولید آن گرفته شده است.
رئیس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در مورد آلایندههای موجود در شیر هم گفت: گاهی این آلایندهها از مصرف علوفه در دام و طیور ایجاد میشود و اگر این علوفه به فلزات آغشته باشد یا کپکزده و به قارچ آلوده باشد متابولیسم آن به شیر وارد میشود. گزارشهایی از این تخلفات داشتهایم که با آنها برخورد شده است. رستگار ادامه داد: اگر مزارعی وجود دارد که علوفه آن آغشته به آلاینده است و دام نان خشکی که کپک زده را مصرف میکند آلاینده آن به شیر منتقل میشود. رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت سازمان غذا و دارو در ادامه حرفهایش تأکید کرد که شیری که به صورت فله توزیع میشود مورد تأیید وزارت بهداشت نیست و وزارت بهداشت نظارت مستقیمی روی شیر فلهای ندارد. او گفت: آلاینده میکروبی نیز وجود دارد اگر شیر فلهای تهیه شود ممکن است آلاینده میکروبی نیز به آن وارد شود. رستگار ادامه داد: شیر را گاهی میجوشانند و چربی آن را برمیدارند و بجای چربی حیوانی از چربی گیاهی یا روغن پالم استفاده میکنند، البته این نوع تقلب در هیچ شیری وجود نداشته و آزمایشها ادامه دارد بهطوری که در یکسال گذشته کنترلها تشدید شده است. وظیفه ماست کیفیت شیر را کنترل کنیم و مردم این اطمینان را داشته باشند کالاهایی که مجوز وزارت بهداشت را به راحتی مصرف کنند. به گفته رستگار، براساس مصرف شیر میتوان توسعهیافتگی کشورها را تعیین کرد، مثلاً انگلستان سالانه 50میلیون پوند برای تغذیه شیر مدارس خود اختصاص داده است. او افزود: بسیاری از مردم کشور ما از کمبود ویتامین D رنج میبرند، بنابراین باید شیر غنیسازی شود و یکی از برنامههای وزارت بهداشت غنیسازی شیر با ویتامین D است.
چنانکه رستگار میگوید، روزانه باید 2 تا 4 واحد که هر واحد برابر با یک لیوان است، شیر مصرف شود، اما این میزان در ایران مصرف نمیشود یک واحد شیر برابر با 35 گرم لبنیات دیگر مانند ماست و پنیر است.
رستگار افزود: مصرف شیر و لبنیات در کشور در سطح استاندارد جهانی نیست و بسیار پايینتر از سطح بینالمللی است. این مسأله میتواند پوکی استخوان، بیماری متابولیسم و لاعلاج را افزایش دهد. به گفته رستگار فرهنگ مصرف شیر در کشور جا نیفتاده است و درحالیکه تبلیغ کالاهای آسیب رسان در صداوسیما به صورت جذاب انجام میشود اما در مورد شیر تبلیغات خوبی صورت نمیگیرد.
وی ادامه داد در بسیاری از کشورها قیمت لبنیات کمتر از آب آشامیدنی است و این نشان میدهد بهتر است بخشی از یارانه به کاهش قیمت لبنیات اختصاص داده شود.
اروپاییها ۶ برابر ایرانیان شیر مینوشند
دیروز بسیاری از کارشناسان و مسئولان حاضر در دومین همایش کشوری سلامت شیر، پایین بودن مصرف سرانه شیر در ایران را نگرانکننده دانستند. مهران ولایی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران از زمانی که یارانه شیر حذف شده، مصرف آن در سبد غذایی خانوادهها کاهش یافته است. او گفت: مصرف سرانه شیر در کشور پايین است هر ایرانی سالانه 70 لیتر شیر مینوشد این میزان در دنیا 160 لیتر و در کشورهای اروپایی حتی به 400 لیتر هم میرسد یعنی سبد غذایی ما از لبنیات و شیر تهی است. او گفت: زمانی شیر یارانهای توزیع میشد و صفهای طولانی مردم را برای گرفتن آن میدیدیم، اما به دلایل مختلفی این طرح متوقف شد و مصرف آن در سبد غذایی مردم کاهش یافت که شاید یکی از دلایل آن گرانی بوده است. فرزاد شیدفر، دبیر علمی دومین همایش کشوری شیر سالم هم دیروز به تاثیرهدفمندی یارانهها بر میزان مصرف و شیر و لبنیات خانوادهها اشاره کرد و افزود: گزارش اجرای نظام هدفمند یارانهها نشان میدهند مصرف لبنیات سیر نزولی داشته و در مقابل مصرف نان، غلات و ماکارونی بیشتر شده و از هر 10 ایرانی فقط 4 نفر به میزان کافی شیر دریافت میکند. در حال حاضر میزان مصرف شیر در کشورمان کمتر از مصرف سرانه استاندارد است و کمبود کلسیم ناشی از آن باعث ایجاد انواع بیماریها و ازجمله افزایش بیماریهای قلبی و عروقی در کشور شده است. به گفته شیدفر، در برخی استانها مانند چهارمحال و بختیاری و آذربایجانهای شرقی و غربی در حد کافی است اما در برخی دیگر مانند سیستان و بلوچستان و بوشهر بسیار کمتر از حد سرانه است. او میانگین مصرف لبنیات در خانوادههای ایرانی را 139 گرم در روز اعلام کرد و گفت: قبلاً مصرف 800 میلیگرم تأکید میشد اما اکنون به مصرفهزار میلیگرم توصیه میشود. میانگین سالانه کشوری در دریافت کلسیم بهگونهای است که 50 تا 55درصد نیاز ما تأمین میشود درحالیکه 70 تا 80 کیلوگرم مصرف سرانه آن توصیه شده و در برخی کشورها به 500 کیلوگرم هم میرسد.