عبدالباسط انصاری| اردیبهشت ١۴٠٠، در ماه‌های پایانی دولت روحانی و پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، انتشار فایلی صوتی از مصاحبه محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه، با سعید لیلاز، روزنامه نگار و عضو حزب کارگزاران، که سخنانی در رابطه با ارجحیت میدان و مسائل نظامی بر سیاست خارجی و دیپلماسی در آن بیان شده بود، موجب جنجال گسترده‌ای در کشور شد. ظریف در آن مصاحبه ادعاهایی درباره پرونده هسته‌ای و مذاکرات، سود برخی کشورهای نزدیک به ایران از تنش جمهوری اسلامی و آمریکا بر سر پرونده هسته‌ای و انتقاد از فعالیت‌های نظامی ایران در منطقه مطرح کرد که از آن زمان تاکنون با عنوان دوگانه‌سازی میان میدان و دیپلماسی از آن یاد می‌شود. در آن زمان گمانه‌های بسیاری درباره نحوه لو رفتن و انتشار این فایل صوتی مطرح شد و با توجه به دستگیری تعداد چشمگیری نفوذی در دولت سابق، مسئله احتمال نفوذ در این موضوع نیز برجسته شد. با این حال، مقامات دولت وقت هیچ‌گاه توضیح روشنی درباره این مسئله ندادند و آن را مسکوت گذاشتند، هرچند اخباری از تحقیق حول این مسئله در آن زمان منتشر شد.
اکنون سعید لیلاز که در قالب یک پروژه تاریخ شفاهی، آن مصاحبه را برای دولت روحانی و دفتر مطالعات استراتژیک ریاست‌جمهوری انجام داده بود، عنوان کرده است افشای این فایل عامدانه و برای ارسال پالس به آمریکا جهت تقویت دولت روحانی بود. لیلاز در این‌باره به روزنامه شرق گفته است: «ماجرای انتشار آن فایل مصاحبه چند‌ساعته من با محمدجواد ظریف، بدون آنکه بگویم چه‌کسی چه کاری کرد، یکی از اهداف و دلایل و جنبه‌های افشاگری آن با هدف ارسال پالس مثبت به طرف آمریکایی بود که اگر دولت بایدن می‌خواهد برای احیای برجام کاری بکند، در همین ماه‌های منتهی به پایان عمر دولت روحانی باشد که احیای برجام بتواند به جریان همسوی دولت روحانی برای تداوم قدرت کمک کند و دولت بایدن متأسفانه حتی همین کمک را هم نکرد.» وی در ادامه مدعی شده است آمریکا ترجیح داد توافق را به روی کارآمدن دولت انقلابی یا به قول او رادیکال در انتخابات ریاست‌جمهوری موکول کند و به توافق بزرگ‌تری با «دولت نزدیک به هسته قدرت» برسد.
سخنان لیلاز درباره افشای عامدانه این فایل صوتی جنجال گسترده‌ای در فضای سیاسی کشور به پا کرد. در این‌باره ذکر چند نکته ضروری است:
١-مسئله منافع ملی موضوعی است که همواره در کشور حول تعریف، حدود و نحوه تحقق آن اختلاف‌نظر بوده است. اما در این میان جریان اصلاحات همواره خود را مدعی تام و تمام و انحصاری منافع ملی خوانده و هر زمان که جریان انقلابی بر سر کار بوده یا رویکردهای کشور در حوزه‌های مختلف علی‌الخصوص سیاست خارجی، مورد پسند آنان نبوده، با چماق منافع ملی، بر سر نظام و جریان انقلابی کوبیدند. اکنون یک چهره شناخته شده و با سابقه این جریان که با سران اصلاحات رابطه نزدیکی دارد، صراحتا می‌گوید یک فایل صوتی محرمانه که در آن وزیر وقت امور خارجه درباره مسائل کلان سیاسی و نظامی کشور مطالب حساسی بیان کرده است عامدانه و با هدف منافع سیاسی و جناحی، آن هم از طریق جلب کمک خارجی منتشر شده است.
٢-دکتر ظریف به‌عنوان شخصی که همواره سعی داشته از خود چهره‌ای ملی به نمایش بگذارد متأسفانه سابقه خوبی در اینگونه مسائل از خود به جای نگذاشته است. ظریف پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری نهم در سال ٨۴ در گفت‌وگو با البرادعی خواستار همراهی آژانس و غرب و امتیازدادن به دولت وقت در مسئله هسته‌ای به سبب امکان روی کارآمدن جریان انقلابی شد. وی همچنین در سال ٩٣ در نشست شورای روابط خارجی آمریکا نیز درباره احتمال روی کارآمدن و افزایش قدرت جریان انقلاب در انتخابات مجلس دهم، درصورت عدم‌تحقق توافق جامع هسته‌ای سخن گفت. اخیرا نیز فایلی صوتی از ظریف در جمع دانشجویانش در مورد اختلافات جریان اصلاحات و رهبری منتشر شد که ادعاهای عجیبی در آن طرح شده بود. این موارد شائبه‌ها و گمانه‌ها را به این سمت می‌برد که ظریف در جریان انتشار عامدانه فایل صوتی گفت‌وگو با لیلاز نیز بوده است و درصورتی که اینگونه نیست لازم است ظریف صریحا به تکذیب این مسئله و ابراز برائت از این حرکت بپردازد.
٣- با فرض صحت سخنان لیلاز درباره عامدانه بودن انتشار این فایل، حتی درصورت بی‌اطلاعی شخص ظریف نیز، ننگ این اقدام تا ابد بر پیشانی دولت روحانی و تیم وی خواهد ماند. دولتی که منتقدان انقلابی خود را در طول هشت سال به همدستی با اسرائیل، تکمیل پازل غرب و تخریب و ضربه زدن به منافع ملی در مسائلی چون مذاکره متهم می‌کرد، در آستانه انتخابات ١۴٠٠ و پس از هشت سال عملکرد فاجعه‌بار چشم‌امید به کمک آمریکا برای پیروزی در انتخابات، آن هم با انجام چنین حرکات مذبوحانه‌ای داشته است. بد نیست حسن روحانی که با ژست بگم بگم و طلبکاری در حدود ٢سال اخیر در نشست با اعضای دولت سابق، مدام جوسازی کرده، پاسخگوی انتشار فایل صوتی ظریف نیز باشد و در نشست‌های فوق با اعضای دولتش، توضیح دقیقی در این‌باره نیز ارائه کند.
۴- افزون بر مسائل فوق، سخنان لیلاز باید مورد توجه قوه قضاییه و سیستم امنیتی کشور نیز باشد و منتشرکنندگان فایل مزبور به شکل رسمی معرفی و محاکمه شوند تا منافع ملی و مصالح کشور اینگونه بازیچه امیال و منافع جناحی نشود و جریان نفوذ در کشور شناسایی و دست آنان قطع شود.