شهروند | سفر علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به ژنو و گفت وگو با وزیر انرژی آمریکا همزمان با تهدید آمریکا مبنی بر ترک میز مذاکرات در صورت دست نیافتن به توافق تا فروردین ماه آخرین تحولات مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 بوده است. تحولاتی که بسیاری از تحلیلگران در مثبت بودن آن تا حد زیادی شک دارند. عبدالرضا فرجی‌راد سفیر اسبق ایران در نروژ اما معتقد است همه این رویدادها وجهه مثبتی دارند. وجهه‌ای که نشان می‌دهد ایران و آمریکا به لحظات حساس تصمیم‌گیری رسیده‌اند.
حضور همزمان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ژنو از سوی برخی از تحلیلگران منفی و از سوی برخی دیگر مثبت ارزیابی شده است. به اعتقاد شما، چرا در این مقطع از مذاکرات علی‌اکبر صالحی در ژنو حضور یافت و این حضور را چگونه تفسیر می‌کنید؟
درباره حضور آقای صالحی و وزیر انرژی آمریکا در مذاکرات ژنو باید بگویم من این موضوع را منفی نمی‌دانم و فکر می‌کنم یک رویداد مثبت در جهت به نتیجه رسیدن مذاکرات است. این موضوع نشان می‌دهد مذاکرات به جلو حرکت می‌کند و هرچه مذاکرات به جلو حرکت کند ما هم نیاز به مذاکره‌کننده فنی‌تر داریم تا اعتمادسازی بیشتری صورت بگیرد. البته دلیل اصلی مذاکرات از ابتدا هم اعتمادسازی بود. من نمی‌خواهم بگویم حتماً درباره همکاری‌های دو‌جانبه بخش انرژی ایران و ایالات‌متحده صحبت‌هایی می‌شود اما این سفر آقای صالحی و وزیر انرژی آمریکا می‌تواند مثبت باشد از این نظر که دو طرف بررسی کنند که چه کمک‌هایی در رابطه با ادامه برنامه صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران داشته باشند. چنانچه حتی خود گفت‌وگوی مستقیم آمریکایی‌ها در رابطه با مسأله هسته‌ای ایران نوعی اعتمادسازی است. وزیر انرژی آمریکا و آقای صالحی دو فرد متخصص در حوزه انرژی محسوب می‌شوند اگر قرار بود گفت وگوها در حوزه سیاسی ادامه پیدا کند همان تیم پیشین کفایت می‌کرد اما حضور دو فرد متخصص نشان می‌دهد گفت‌وگوها در حوزه‌های تخصصی و نه سیاسی جریان دارد. در نتیجه می‌توان گفت این دور از مذاکرات شاید به نوعی همکاری ختم شود.
اظهارنظر جان کری وزیر امورخارجه آمریکا درباره این‌که آمریکا در صورت دست نیافتن به توافق آماده ترک میز مذاکرات است از سوی بسیاری از تحلیلگران عمدتاً داخلی تهدیدآمیز تلقی شده. اظهارنظرهایی از این دست در آستانه دور جدید مذاکرات را چگونه تفسیر می‌کنید؟
این اظهارات را از دو بُعد می‌توان بررسی کرد؛ نخست این‌که او گفته است مذاکرات قابل تمدید نیست یعنی اگر به نتیجه نرسیم مانند دفعات پیشین مذاکرات تمدید نخواهد شد. فراموش نکنیم هر دو کشور در شرایط دشواری قرار گرفته‌اند و رقبا هم در حد و اندازه‌های خود به مذاکرات فشار وارد می‌کنند. در همین راستا می‌توان اظهارات وزیر امورخارجه قطر را مورد بررسی قرار داد. قطری‌ها کمتر در این رابطه ورود می‌کردند یعنی یا بیانیه می‌دادند و یا از طریق دیگر کشورها اعمال فشار می‌کردند اما حالا رسماً اظهارنظر منفی کرده‌اند. از رژیم صهیونیستی تا عربستان و حتی برخی از کشورهای اروپایی فشار می‌آورند و منافع خود را در این می‌دانند که مذاکرات به نتیجه نرسد. در چنین شرایطی طبیعی است که دو طرف مذاکره‌کننده زبانی را بکار بگیرند که کشورهای رقیب فشارها را زیاد نکنند و یا این علامت را دریافت نکنند که مذاکرات به‌زودی به نتیجه خواهد رسید بنابراین این اظهارات از سویی نوعی بازدارندگی است در مقابل آن‌هایی که می‌خواهند مذاکرات را تخریب کنند. وجهه دیگر این سخنان هم این است که دو طرف زبانی را به‌کار می‌برند که طرف مقابل را تحت فشار قرار بدهند که امتیاز بیشتری بگیرند.
درباره حضور حسین فریدون به‌عنوان دستیار ویژه رئیس‌جمهوری و برادر وی در مذاکرات تحلیل‌های گوناگونی ارایه شده، از نظر شما، حضور وی چه پیامی می‌تواند داشته باشد؟
با حضور حسین فریدون، این احتمال مطرح می‌شود که مذاکرات درحال رسیدن به نتایجی است، هرچند ممکن است به دلیلی مذاکرات متوقف یا کند شود. اما حضور حسین فریدون به‌عنوان فرد کاملاً مورد اعتماد رئیس‌جمهوری که می‌تواند در اتخاذ تصمیم‌های سخت کمک کند نشان می‌دهد مذاکرات به زمان حساسی رسیده که نیاز به تصمیمات مهم هم احساس می‌شود. دو طرف با رد و بدل کردن امتیاز باید به تفاهم برسند و این رد و بدل کردن امتیازها زمانی است که فریدون در آن می‌تواند تاثیرگذار باشد.