شهروند| شرایط جهان به‌گونه‌ای است که یکی از الزامات توسعه اقتصادی و تجاری، صنعت نمایشگاهی و برگزاری رویدادهای بین‌المللی است. در سالیان گذشته اتکا به صادرات نفتی از ویژگی‌های خاص اقتصاد ایران بوده و همواره نوسانات قیمت نفت، سبب بی‌ثباتی درآمدهای ارزی و اقتصاد ایران شده است؛ همین امر سبب شده عدم‌وابستگی به اقتصاد تک‌محصولی، تنوع بخشیدن به درآمدهای ارزی از طریق افزایش صادرات غیرنفتی و افزایش سهم اقتصاد ایران در تجارت بین‌الملل مورد تأکید برنامه‌های توسعه اقتصادی قرار گیرد.
در سال گذشته حجم تجارت خارجی ایران شامل صادرات غیرنفتی، صادرات نفت و واردات بالغ بر ۱۵۳ میلیارد دلار بوده است که نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار از این رقم مربوط به صادرات غیرنفتی است؛ موضوعی که سبب می‌شود استفاده کاربردی‌تر و مناسب‌تری را از موقعیت‌های نمایشگاهی ببریم.
به اعتقاد کارشناسان، آثار صنعت نمایشگاهی در توسعه اقتصادی آن چیزی نیست که در همایش‌ها، کنفرانس‌ها، نشست‌های تخصصی و سخنرانی‌ها گفته می‌شود. نقش و تأثیر صنعت نمایشگاهی در رشد و رونق اقتصاد، تقویت صادرات غیرنفتی و توسعه گردشگری آن چیزی است که می‌بایست در عمل به آن پایبند بود و بر مبنای آن برنامه‌ریزی و عمل کرد. تولید و فروش با بازاریابی حاصل می‌شود و اگر می‌خواهیم به این مهم اهمیت دهیم، باید در گام نخست به بازاریابی خوب توجه کنیم، سایت‌ها، برگزارکنندگان، مشارکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان چهار ضلع صنعت نمایشگاهی هستند.
یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های مهم در جهان، «اکسپو» است. به روایتی، می‌توان گفت اکسپو دریچه‌ای است برای نمایش گذشته، اکنون و آینده یک کشور تا از این طریق دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی و پیشینه فرهنگی و دورنمای توسعه خود را به نمایش بگذارد. میزبانی نمایشگاه اکسپو برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی میزبان، توسعه داد و ستدها و همکاری‌های بین‌المللی بسیار کارساز خواهد بود.
نمایشگاه «ایران‌اکسپو» بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رویداد تجاری در مسیر ارتباط با بازارهای بین‌المللی در ایران است و تاکنون پنج دوره از نمایشگاه برگزار شده و ششمین دوره آن از دیروز در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آغاز شده است. در این نمایشگاه با پذیرش گسترده شرکت‌ها و بازرگانان از کشورهای مختلف دنیا امکان آشنایی، مذاکره و برقراری تعاملات تجاری آنها با بزرگ‌ترین برندهای صنعتی ایران در حوزه‌های صنعتی مختلف فراهم می‌شود. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، در دوره ششم نمایشگاه، بیش از 800شرکت بزرگ و صنعتی ایرانی به‌مدت پنج روز محصولات و دستاوردهای خود را در معرض نمایش قرار می‌دهند. همچنین با تأکید بر رویکرد شبکه‌سازی و تسهیل در تعاملات تجاری با کشورهای خارجی، این نمایشگاه میزبان بیش از 2000بازرگان، سرمایه‌گذار و تاجر خارجی از 85کشور جهان است.
در این میان پرچمداری و تلاش بخش خصوصی را نباید نادیده گرفت و اگر توصیه و تدابیر رهبر معظم‌انقلاب در عرصه توسعه صادرات غیرنفتی نبود، اکنون چنین رویدادی، وجود نداشت. در دوره تحریم‌ها زمانی که در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات مشکل وجود داشت، بخش خصوصی به کمک آمد و از تکانه‌های شدید ارزی جلوگیری کرد. علاوه بر این، بیشتر شرکت‌های بزرگ جهان متعلق به بخش خصوصی هستند و فقط حاضرند با بخش خصوصی کشورمان همکاری کنند. طبیعتا برگزاری نمایشگاه‌هایی از این دست در داخل کشور سبب ایجاد گفتمان بین‌المللی و معرفی توانمندی‌های کشورمان از زبان تجار بین‌المللی در کشورهایشان خواهد بود و این در حالی است که در شرایط اقتصادی حاکم‌بر کشور، نیاز نیست تولیدکنندگان و تجار کشورمان هزینه‌های هنگفتی برای بازاریابی و سفر به کشورهای مختلف بپردازند.
نمایشگاه فضای مناسبی برای افزایش مقاصد صادراتی، گروه‌های کالایی و تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی است. در نمایشگاه سال گذشته پیش‌بینی این بود که در نتیجه انعقاد قراردادها بین تجار ایرانی و خارجی، یک میلیارد دلار صادرات تحقق می‌یابد، اما با توجه به حجم گسترده مهمانان در سال‌جاری در نمایشگاه، پیش‌بینی می‌شود در نمایشگاه امسال زمینه صادرات بیش از یک میلیارد دلار فراهم شود. در این نمایشگاه پنج‌روزه، محصولات و دستاوردها در حوزه‌های مختلف صنعتی و کشاورزی در هفت گروه کالایی، ازجمله صنایع غذایی، کشاورزی و شیلات، صنعت، فرش و صنایع‌دستی و گردشگری، دارو، تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی، محصولات شیمیایی، آرایشی و بهداشتی، صنعت ساختمان و خدمات فنی-مهندسی و پتروشیمی، عرضه می‌شود. جالب همزمانی رویداد «ایران‌اکسپو ۲۰۲۴» و اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا است که با هدف ایجاد هم‌افزایی به‌طور همزمان برگزار شد که قابل تقدیر است. در پایان، ذکر این نکته نیز ضروری است که براساس قوانین مصوب در کشور، 44دستگاه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم درگیر مدیریت تجارت هستند که بعضاً صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متناقض و متضاد از سوی آنها، مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است. در حالی که در کشورهای موفق که تجارت خارجی آنها رشد قابل‌توجهی داشته، سازمانی واحد و صاحب اختیارات گسترده در حوزه تجارت خارجی به لحاظ سیاستگذاری و اجرایی، این امور را بر عهده دارد.