[ ملیحه محمودخواه] حوزه مسکن از مولفه‌های بسیاری نظیر سیاست‌های مالی دولت، تورم، نرخ ارز و... اثر می‌پذیرد و از منظر کلان، آنچه در سال جدید برای این حوزه رخ می‌دهد بیش از هر چیز وابسته به رفتارهای دولت و سیاست‌هایش است. با این وجود، نباید از تغییرات قیمت طلا، سکه، ارز و بازارهای موازی در تغییرات قیمت مسکن به راحتی گذشت.معاون اجرایی رئیس‌جمهوری اشاره کرد که قیمت مسکن در تهران کاملا تحت کنترل و شیب آن رو به منفی است.محسن منصوری بیان می‌کند: «میزان رشد نقدینگی به‌عنوان یک شاخص پیش‌نگر از 42درصد به 25درصد کاهش پیدا کرده است.»
مسکن نسبت به بازارهای موازی رشد کمتری داشته است
کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران، در گفت‌وگو با «شهروند» درباره وضعیت مسکن می‌گوید: «از سال گذشته تا به امروز در حوزه مسکن رشد داشته‌ایم، اما از آنجا که مسکن بازار سرمایه‌ای است و این بازار باید در زمان و مکان خودش جایش را پیدا کند، در مقایسه با سال گذشته 25درصد رشد داشته است که نسبت به بازارهای موازی مانند دلار و طلا رشد کمتری است.»
او بر این باور است که حوزه مسکن از مولفه‌های بسیاری نظیر سیاست‌های مالی دولت، تورم، نرخ ارز و... اثر می‌پذیرد و از منظر کلان، آنچه در سال جدید برای این حوزه رخ می‌دهد، بیش از هر چیز وابسته به رفتارهای دولت و سیاست‌هایش است.
او توضیح می‌دهد: «از آنجا که مبلغ مسکن نسبت به سایر کالاهای سرمایه‌ای کلان است، در حال حاضر، قیمت به اندازه‌ای رسیده است که کارمند و کارگر باید 70 تا 80 سال کار کنند تا بتوانند مسکن تهیه کنند. این مسائل باعث شده بازار مسکن نتواند تغییرات پرطمطراقی را در این وضعیت از خودش نشان دهد.»
او می‌گوید: «در حال حاضر، بازار مسکن رشد 25درصدی را تجربه کرده، اما در برابر بازارهای موازی که بیش از 42درصد رشد داشته‌اند، رشدش کمتر بوده است.»
تلاش دولت برای کاهش قیمت مسکن
او بر این باور است که در نهضت ملی مسکن دولت در حال برنامه‌ریزی برای احداث ساختمان‌های جدید و تسهیل تولید بود و اگر این سیاست‌ها در عمل و نه به‌صورت شعار در سال‌جاری نیز استمرار پیدا کند، می‌تواند روی تثبیت قیمت مسکن موثر باشد.
گودرزی با اشاره به اینکه بخش قابل‌توجهی از ثبات قیمت مسکن در سال گذشته، نتیجه رکود و کسادی معاملات این بازار بود، اظهار می‌کند: «تنظیم‌گری دولت باید به نحوی باشد که قیمت مسکن با وجود رونق نسبی بازار، تثبیت شود وگرنه توقف رشد قیمت مسکن در رکود شدید معاملات، می‌تواند به‌محض تغییر مولفه‌های کلان اقتصادی، نقض شده و بازهم قیمت‌ها رشد کند.»
توقف در خرید و فروش‌ها
او ادامه می‌دهد: «در طول سال گذشته ما بارها اعلام کردیم که آرامش بازار مسکن ناشی از رکود معاملات است که در بازارهای موازی مثل ارز، طلا، سکه و خودرو نیز حاکم است، از این‌‌رو کسانی که نیاز مالی دارند، حاضر هستند ملک و آپارتمان خود را به قیمت مناسب‌تر از قبل و حتی با تخفیف به خریدار دهند، اما با اتمام این رکود نمی‌توان انتظار داشت که ثبات قیمتی بازار ادامه پیدا کند.»
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران با اشاره به تغییرات اخیر قیمت ارز در بازار غیررسمی می‌گوید: «در اسفندماه گذشته، به‌محض اینکه قیمت دلار آزاد از محدوده ۵۰هزار تومان به سمت ۶۰هزار تومان خیز برداشت، همان فروشندگان مسکن که دنبال مشتری بودند و برای جذب مشتری تخفیف هم می‌دانند، دست از فروش کشیدند و قیمت‌های پیشنهادی را ۲۰درصد بالا بردند تا ببینند در سال ۱۴۰۳ قرار است چه اتفاقی رخ دهد.»
تصمیمات دولت وضعیت مسکن را مشخص می‌کند
گودرزی تاکید می‌کند: «همه اتفاقات به حوزه حاکمیت و دولت برمی‌گردد و سرنوشت بازار مسکن منوط به این است که دولت چه تدابیری اتخاذ کند تا این بازار که تاثیرپذیرفته از سایر بازارهاست، تحت کنترل باقی بماند.»
او توضیح می‌دهد: «قیمت نهاده‌های ساختمانی تحت تاثیر تورم و نرخ ارز مترصد افزایش است. در این میان، وضعیت بازارهای موازی هم باید مشخص شود و در مجموع، اگر اتفاق خارج از انتظاری در این حوزه‌ها رخ ندهد، می‌توان توقع داشت که بازار مسکن هم اثر کمتری بپذیرد.»
گودرزی ادامه می‌دهد: «در شرایط فعلی، بازار مسکن منتظر این متغیرهاست و طبق روال همه ساله، بعد از تعطیلات نوروزی قیمت‌های جدید کشف خواهد شد.»
با این وجود، به نظر می‌رسد وضعیت بازار مسکن در سال‌جاری خوب خواهد شد. دولت توانسته بحران مسکن را پشت‌سر بگذارد و تصمیمات خوبی هم برای ساماندهی بازار گرفته است. در صورت اجرای صحیح این سیاست‌ها، امیدواری به بهبود وضعیت مسکن نیز وجود خواهد داشت، چراکه در این میان، دولت نیز با اجرای سیاست‌های انقباضی جلوی پیشرفت تورم را گرفت و تا حدی موفق به کنترل قیمت‌ها در بازار شده است.
دلالی‌ها وضعیت مسکن را به اینجا رسانده است
حسین رستمی، رئیس اتحادیه املاک مشهد، هم به «شهروند» توضیح می‌دهد: «بازار موازی روی قیمت مسکن تاثیر می‌گذارد، اما مهم‌ترین مشکلی که وجود دارد دلالی‌های زیاد در این حوزه است که منافع زیادی را نیز برای این افراد به دنبال دارد.»
او بر این باور است که برنامه‌های دولت درخصوص سکون قیمت در بازار مسکن را نمی‌توان نادیده گرفت، اما نکته اینجاست که گاهی بخش سرمایه و تغییر قیمت‌ها از دست دولت خارج است و بخش خصوصی گاهی در زمانی که منافعش ایجاب می‌کند، سرمایه را روی بازار مسکن می‌آورد. در واقع حوزه مسکن طیف خاصی برای سرمایه‌گذاری است، این در حالی است که در هیچ جای دنیا این اتفاق رخ نمی‌دهد، چراکه دلالی در این بخش باعث رکود و صعود قیمت مسکن در بازار می‌شود.
او در ادامه اظهار می‌کند: «مسکن کالایی مصرفی است، اما در حال حاضر به عنوان سرمایه به آن نگاه می‌شود و تا زمانی که نگاه سرمایه‌ای روی آن وجود داشته باشد، دستاویز مسائلی خواهد بود که تاوان آن را مردم باید بدهند.»
رستمی توضیح می‌دهد: «رکود و صعود قیمت مسکن تحت تاثیر تولید مسکن است که چه برای بخش خصوصی و چه دولتی جذابیت دارد.»
او تاکید می‌کند: «با توجه به بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی باید گفت که قیمت تمام‌شده مسکن نیز افزایش می‌یابد. اما نکته اینجاست که در حال حاضر بازار مسکن در رکود به سر می‌برد و خرید و فروشی صورت نمی‌گیرد، ولی اگر رونقی را در آن شاهد باشیم، قیمت خودش را نشان می‌دهد.»