[شهروند] ۲میلیون و ۹۰۰هزار خانوار از خدمات بهزیستی بهرهمند هستند که با نگاه سرپرستی این تعداد به ۷میلیون و ۵۰۰هزار نفر میرسد؛ تنها در دو سال گذشته ۳۸۱هزار و ۸۳۶ مددجوی سازمان بهزیستی وارد چرخه دریافت خدمات مستمری شدهاند، به طوری که برخی از این افراد تک خدمت و برخی دیگر خدمات متنوع دریافت میکنند.
این کمکها گاهی مستمری و گاهی کمکهزینه نگهداری افراد دارای معلولیت در مراکز و خانوادهها و گاهی حق پرستاری است. افراد دارای معلولیت و زنان سرپرست خانوار واجد شرایط اصلیترین گروه مستمریبگیران سازمان بهزیستی کشور را تشکیل میدهند.
به موجب مصوبه کمیسیون تلفیق، مستمری مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی برای سال آینده نیز ۳۰درصد افزایش پیدا کرده است؛ اگر خانوادهای مشمول دریافت مستمری باشد، میتواند با مراجعه به مراکز بهزیستی شهرستان و استان محل اقامت از این خدمت بهرهمند شود.
مستمریها در دو حوزه اجتماعی (برای افرادی مانند زنان سرپرست خانوار) و حوزه توانبخشی ارائه میشود؛ در حوزه اجتماعی برای زنان سرپرست خانوار به خانواده تک نفره ۷۶۴هزار تومان، دو نفره حدود یکمیلیون تومان، سه نفره یکمیلیون و ۵۲۸هزار تومان، چهار نفره یکمیلیون و ۹۶۵هزار تومان و پنج نفر به بالا هم 2میلیون و ۴۰۰هزار تومان تعلق میگیرد. مهمترین شرط برای دریافت مستمری آن است که میزان درآمد ماهیانه خانوار نباید بیشتر از ۴۰درصد حداقل حقوق و دستمزد قانون کار (حدود ۳میلیون تومان در سال ۱۴۰۲) باشد.
اکنون ۲۷۶هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش خدمات بهزیستی هستند و تعداد زنان سرپرست خانوار پشت نوبت دریافت مستمری از سازمان بهزیستی از آذرماه سال ۱۴۰۱ به صفر رسیده است.
همچنین در حوزه توانبخشی دفتر برنامهریزی و نظارت مراکز توانبخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی کشور با پرداخت چهار عنوان کمکهزینه شامل کمکهزینه معیشت توانبخشی (مستمری)، کمکهزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید یا شدید فاقد شغل و درآمد (کمکهزینه معیشت ماده۲۷)، کمکهزینه حق پرستاری و مددکاری افراد دارای معلولیت و همچنین کمکهزینه حق پرستاری افراد دارای آسیب نخاعی، به جامعه هدف سازمانی خدمترسانی میکند.
کمکهزینه معیشت توانبخشی (مستمری)، کمکهزینهای مستمر(ماهانه) است که در اجرای تکالیف حمایتی دولت در برنامه ششم توسعه، به منظور جبران بخشی از هزینههای زندگی و معیشت، به معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن، تعلق میگیرد.گامهای اصلی فرآیند اجرایی به ترتیب شامل ارائه درخواست توسط متقاضی، اخذ مدارک و بررسی آنها، ارجاع متقاضی به کمیسیون پزشکی تشخیص نوع و تعیین شدت معلولیت در صورت نیاز، استعلام از ارگانها و دستگاههای حمایتی دارای تکلیف مشابه و بررسی و تهیه گزارش مددکاری، تایید نهایی درخواست مستمری در کمیته بهزیستی، ثبت متقاضی به عنوان پشت نوبت مستمری در سامانه سازمان، انتظار به عنوان پشت نوبت دریافت مستمری تا زمان ایجاد ظرفیت خالی و درنهایت در صورت ایجاد ظرفیت خالی، برقراری مستمری در سامانه ثبت میشود.دومین کمکهزینه پرداختی این دفتر، کمکهزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید یا شدید فاقد شغل و درآمد است که کمکهزینهای مستمر(ماهانه) است و در اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از حقوق معلولان، به افراد دارای معلولیت و بیماران روانی مزمن تحت پوشش سازمان بهزیستی پرداخت میشود.
این فعالیت در قانون، با هدف عدالت در پرداخت و براساس شاخصهای پرداخت، تنها برای معلولیتهای شدید و خیلی شدید فاقد شغل و درآمد پیشبینی شده است. گامهای اصلی فرآیند اجرایی شامل احصای اسامی افراد مستمریبگیر دارای معلولیت شدید و خیلی شدید فاقد شغل و درآمد با دهک یک تا چهار از سامانه سازمان و بانک جامع اطلاعات اقتصـادی اجتماعی خـانوار وزارت تعـاون، کـار و رفـاه اجتماعی، برقراری کمکهزینه معیشت افراد حائز شرایط فوق و دارای شاخصهای پرداخت افراد دارای معلولیت و بیماران روانی مزمن شــدیـد و خیلی شدیـد (با تعیین نوع و شدت معلولیت ثبتشده در پرونده کمیسـیون پزشـکی توانبخشی تعیین نوع و شدت معلولیت در سامانه)، رده سنی ۱۸ سال و بالاتر، اسـتقرار در چهار دهک پایین درآمـدی بانک جامع اطلاعات اقتصـادی اجتماعی خـانوار وزارت تعـاون، کـار و رفـاه اجتماعی(دهک یک تا چهار) در حال حاضر است.
فعالیت بعدی پرداخت کمکهزینه حق پرستاری و مددکاری افراد دارای معلولیت در خانواده است که کمکهزینهای مستمر(ماهانه) است و توسط سازمان بهزیستی کشور، با هدف کمک به ارتقای سلامت فرد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید و معلولیتهای چندگانه که قادر به انجام فعالیتهای روزمره زندگی نیستند و افزایش امکانات مراقبتی مورد نیاز، به فرد دارای معلولیت یا سرپرست، همسر یا قیم او پرداخت میشود.
پرداخت کمکهزینه حق پرستاری افراد دارای آسیب نخاعی نیز کمکهزینهای است که به طور مستمر(ماهانه) توسط سازمان بهزیستی کشور با هدف کمک به ارتقای سلامت فرد دارای آسیب نخاعی و افزایش امکانات مراقبتی مورد نیاز او، به فرد یا سرپرست، همسر یا قیم پرداخت میشود.
در این فرآیند نیز مراحل ارائه درخواست توسط متقاضی، استعلام از بنیاد شهید و امور ایثارگران، ارجاع فرد به کمیسیون پزشکی تشخیص نوع و تعیین شدت معلولیت جهت تعیین سطح آسیب نخاعی، بررسی و تهیه گزارش مددکاری و تایید نهایی درخواست کمکهزینه پرستاری در کمیته بهزیستی، به ترتیب انجام میشود و در صورت مشمولبودن، ثبت و تایید در سامانه جهت برقراری حق پرستاری صورت میگیرد.سازمان بهزیستی کشور علاوه بر مستمری، گاهی کمکهزینههایی مانند کمکهزینه خرید عینک را به مددجویان خود پرداخت میکند. به طورمثال کمکهزینه خرید عینک برای خانوادههای نیازمند تا سال گذشته ۵۰۰هزار تومان بود، اما در سال ۱۴۰۲ کمکهزینه خرید عینک برای خانوادههای تحت پوشش بهزیستی به ۱.۵میلیون تومان افزایش یافته است.
همچنین در حوزه خانوادههای دارای فرزندان چندقلو بیش از ۳۵هزار خانوار تحت حمایت خدمات مستمر قرار دارند و در این حوزه نیز پشت نوبت دریافت خدمات وجود ندارد.
سازمان بهزیستی کشور در سال گذشته به ۷۲هزار و ۷۰۰ نفر افراد دارای معلولیت شدید و بسیار شدید، حق پرستاری و به ۹۴۵هزار خانوار نیز کمکهزینه معیشت (مستمری) پرداخت میکرد. پشت نوبتیهای مستمری در دو سال گذشته صفر و بیش از ۵۰۰هزار نفر وارد چرخه مستمری بهزیستی شدند.