[شهروند] جلیقه سبزها (Gilet vert) تازه‌ترین تعبیری است که درباره اعتراضات کشاورزان فرانسه در رسانه‌های داخلی این کشور به کار رفته است. حدود یک سال قبل که برخی کشاورزان فرانسوی به علت کاهش بارش‌ها، کاهش بهره آبی و شرایط مالی خود با تراکتور دست به اعتراض زدند، کسی گمان نمی‌کرد اعتراض کشاورزان در اروپا جدی‌تر از دفعات قبل باشد. حدود 36 روز قبل بود که کشاورزان این کشور با ماشین‌های کمباین اقدام به پرتاب کود به ساختمان شورای منطقه‌ای دیژون کردند. در دو هفته اخیر نیز اعتراضات کشاورزان به آلمان تسری یافت و اوج آن در ورود هزاران کشاورز آلمانی با تراکتور به شهر برلین در هفته قبل بود. در فرانسه نیز مجددا در روزهای اخیر تظاهراتی در اعتراض به مواردی چون مالیات بالای سوخت ماشین‌های کشاورزی و واردات محصولات کشاورزی ارزان‌قیمت صورت گرفته است. یورونیوز دو روز قبل نیز اخباری از بستن جاده‌ها توسط کشاورزان فرانسوی و آلمانی منتشر کرد. این شبکه اروپایی همچنین از اعتراضات مشابهی در کشورهای هلند، رومانی و لهستان از سوی کشاورزان سخن گفته است. به نظر می‌رسد چیزی که در فرانسه تحت عنوان جلیقه‌سبزها یاد می‌شود، در حال گسترش در سراسر قاره اروپاست.

علت اعتراض کشاورزان فرانسوی چیست؟
دلایل اعتراضات کشاورزان در فرانسه متعدد است. مالیات بالا بر سوخت ماشین‌آلات کشاورزی تا وضعیت نامناسب یارانه‌های حمایتی دولت، مشکلات کم‌آبی و... از علل اعتراضات عنوان شده است. «لوک اسمسار»، نایب‌رئیس فدراسیون ملی اتحادیه‌های کشاورزان، اعلام کرده است: «سیاستمداران فریادهای کمک را جدی نگرفتند. امروز، بحران اخلاقی واقعی وجود دارد؛ در ۱۰ سال گذشته از کشاورزان زیاد طلب کردیم.»(1) فرانس 24 به نقل از بزرگ‌ترین اتحادیه کشاورزی فرانسه (FNSEA) درباره اعتراضات کشاورزان این کشور آورده است: «کشاورزان فرانسوی نیز به مانند همتایان آلمانی خود که طی روزهای اخیر با تراکتور از هرگوشه از کشور به سمت برلین راهی شدند، نسبت به وضع مالیات و مقررات جدید دست به اعتراض زده‌اند. اتحادیه کشاورزان فرانسه تصمیم دارد تا اعتراضات سراسری را برای پنجشنبه آتی ترتیب دهد، این درحالی است که صدها تراکتور و کشاورز در اعتراض به قوانین وضع‌شده از سوی دولت مکرون، بزرگراهی که تولوز در جنوب‌غرب این کشور را به سواحل آتلانتیک وصل می‌کند، مسدود کردند... کشاورزان نسبت به مواردی همچون اعمال مالیات بر سوخت ماشین‌آلات کشاورزی، واردات ارزان‌قیمت محصولات کشاورزی و چالش‌های مرتبط با کمبود آب، محدودیت‌های بیش از حد و تشریفات اداری، معترض هستند.»(2) محصولات کشاورزی ارزان‌قیمت بنا به گفته رسانه‌ها، عمدتا از اوکراین وارد می‌شود و به نظر می‌رسد قربانی‌کردن منافع شهروندان اروپا به پای اوکراین به این حوزه نیز رسیده است.

هشدار درباره تکرار جنبش جلیقه زردها
جنبش جلیقه‌ زردها که از نوامبر 2018 در فرانسه آغاز شد، تاثیرات اجتماعی عمیقی بر جای گذاشت. پوشیدن جلیقه زرد مطابق قوانین توسط رانندگانی صورت می‌گیرد که منتظر کمک برای تعمیر خودرو خود در خیابان و جاده‌ها هستند و از نوامبر 2018 تبدیل به نماد معترضان به افزایش قیمت سوخت، مالیات و... شد. اکنون رسانه‌های فرانسوی درباره اعتراضات کشاورزان تعبیر «جلیقه سبزها» به کار می‌برند که نماد محصولات و سرسبزی زمین‌های کشاورزی است. فرانس 24 درباره تبدیل‌شدن مسئله اعتراض کشاورزان به جنبشی مانند جلیقه‌زردها نوشته است: «یکی از وزرای دولت فرانسه به رسانه آمریکایی پولیتیکو گفت که طی روزهای اخیر مکرون به اعضای کابینه گفته که به‌شدت مراقب اوضاع باشند، چراکه او نمی‌خواهد این اعتراضات منجر به شعله‌ور شدن جنبشی همچون جلیقه‌ زردها شود.»(3) ایسنا نیز در مطلبی به نقل از مطبوعات فرانسه درباره شکل‌گیری تعبیر جلیقه‌ سبزها نوشته است: «در مطبوعات فرانسه، با اشاره به جنبش جلیقه‌ زردها که این کشور را در سال ۲۰۱۸ تکان داد، از «جلیقه سبزها» صحبت می‌شود... درحالی‌که «گابریل اتل»، نخست‌وزیر جدید فرانسه، قرار است با رهبران اتحادیه‌های کشاورزی دیدار کند، مقامات اجرایی نگران گسترش این جنبش مانند جلیقه ‌زردها هستند.»(4) همچنین روزنامه معروف لیبراسیون نیز در این رابطه نوشته است: «آیا می‌توانیم آنها را جلیقه ‌سبزها بنامیم؟»(5)

متهم همیشگی؛ راست افراطی
حمله به احزاب راست افراطی و بزرگ‌نمایی خطرات آنان برای اروپا در سال‌های اخیر بسیار برجسته بوده است. در اعتراضات اجتماعی سال‌های اخیر جریان‌های راست افراطی متهم ثابت تحریک معترضان از سوی مقامات اروپایی معرفی شده‌اند. این مسئله در کشورهای آلمان و فرانسه پررنگ‌تر از دیگر کشورهای اروپایی بوده است. دو هفته قبل صدراعظم آلمان از سوءاستفاده جریان‌های راست افراطی از اعتراضات کشاورزان سخن گفت، حتی برخی از رسانه‌های آلمانی به شکلی اغراق‌آمیز از رشد احزاب نئونازی سخن گفتند. اکنون از فرانسه نیز خبر به گوش می‌رسد که مکرون نگران حمایت کشاورزان معترض و اتحادیه‌های کشاورزی از حزب اجتماع ملی و طیف مارین لوپن در آستانه انتخابات پارلمان اروپاست.(6)
اغراق نیست اگر بزرگ‌نمایی و مانور روی نقش راست افراطی چه در اعتراض کنونی کشاورزان، چه در سایر اعتراضات کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر را راهی برای سرکوب اعتراضات و بی‌توجهی دولتمردان اروپایی به معترضان بدانیم.

جمع‌بندی
اکنون و با توجه به مشکلات مشابه کشاورزان در فرانسه و آلمان و الگوهای اعتراضی مشابه آنان با اندک فواصل زمانی از یکدیگر و همچنین تسری اعتراضات به چند کشور اروپایی دیگر چون رومانی و لهستان و مرگ یک کشاورز جوان در اعتراضات روز سه‌شنبه در منطقه آرییژ، به نظر می‌رسد به راه افتادن یک جنبش بزرگ و وسیع تحت عنوان جنبش جلیقه‌ سبز، یا سبزها در سرتاسر اروپا دور از ذهن نیست و احتمالا به شکلی دومینووار کشورهای اروپایی را با چالش‌های اساسی مواجه کند، مگر اینکه دولتمردان اروپایی سریع‌تر دست به کار شده و با اتحادیه‌های کشاورزان به توافق‌هایی برای تامین مطالبان کشاورزان برسند.

پی‌نوشت‌ها:
1) isna.ir/xdQrjW  2) و 3) https://irna.ir/xjPyLr
4) isna.ir/xdQrjW  5) https://tn.ai/3027465 6) http://fna.ir/3h7hc9