[ شهروند] 24نوامبر(دوم آذرماه) و در چهل‌ونهمین روز جنگ غزه برای اولین‌بار با میانجیگری مصر، قطر و آمریکا، یک توافق آتش‌بس چهار روزه میان حماس و رژیم صهیونیستی برقرار شد که بعد از آن و در دو مرحله، سه روز دیگر تمدید شد. طی این توافق 400اسیر(300فلسطینی و 100اسرائیلی) مبادله، حملات هوایی اسرائیل متوقف و کمک‌های بشردوستانه به غزه وارد شد، اما پس از آن شدت حملات و جنایات اسرائیل علیه اهالی غزه افزایش یافت. درحالی‌که خرابی مناطق مسکونی غزه به 70درصد رسیده و در مقاطعی از جنگ برخی منابع غربی کار غزه را پایان یافته عنوان می‌کردند، عدم‌تحقق دو هدف عمده نتانیاهو یعنی نابودی حماس و آزادی اسرا سبب شد اختلافات درونی در کابینه جنگ اسرائیل افزایش و با فرسایشی شدن جنگ، اعتراضات داخلی مخصوصا از جانب خانواده اسرا در سرزمین‌های اشغالی گسترش یابد. حضور گانتز در تظاهرات، اختلافات نتانیاهو با فرماندهان ارتش و درگیری گاه‌وبیگاه اعضای کابینه از یک‌سو و مخالفت صریح آمریکا و برخی کشورهای اروپایی با کوچ اجباری اهالی غزه شرایط را برای صهیونیست‌ها وخیم‌تر کرد. چند روز قبل بود که برخی منابع رژیم اشغالگر از کشف جسد سه تن از اسرای اسرائیلی از داخل تونلی در غزه خبر دادند و تظاهرات در سرزمین‌های اشغالی علیه نتانیاهو افزایش یافت. اکنون و درحالی‌که خبرهایی از مسدود کردن خیابان‌های منتهی به مقر وزارت جنگ توسط خانواده اسرای صهیونیست و معترضان به نتانیاهو منتشر شده، وال استریت ژورنال از یک طرح آتش‌بس بلندمدت و چندمرحله‌ای بین حماس و رژیم صهیونیستی پرده برداشته است.
طرح جدید آتش‌بس شامل چه مواردی است؟
فارس از قول وال استریت ژورنال درباره جزئیات طرح جدید آتش‌بس آورده است: «این طرح یک فرآیند دیپلماتیک چندمرحله‌ای و ۹۰ روزه است که براساس آن، در مرحله نخست، اقدامات نظامی متوقف می‌شود، حماس کلیه اسرای غیرنظامی را در قبال آزادی صدها اسیر فلسطینی آزاد می‌کند، نظامیان اسرائیلی از شهرهای نوار غزه خارج خواهند شد و آزادی تردد در نوار غزه تضمین می‌شود، پرواز پهپادهای اسرائیلی متوقف می‌شود و کمک‌های بشردوستانه به میزان دو برابر وارد نوار غزه می‌شود. در مرحله دوم، حماس کلیه نظامیان زن اسرائیلی و اجساد اسرایی را که در دست دارد، در مقابل آزادی شمار بیشتری از اسرای فلسطینی، آزاد می‌کند. در مرحله سوم سایر نظامیان مرد اسرائیلی آزاد خواهند شد و رژیم اشغالگر نیز همه سربازان خود را از نوار غزه خارج می‌کند.»(1)
واکنش صهیونیست‌ها و حماس به این طرح
وال استریت ژورنال در ادامه با اشاره به پاسخ طرفین به این پیشنهاد و مفاد طرح آورده است: «طرفین درگیری می‌گویند این طرح شامل گام‌هایی در تضاد با مواضع‌شان است و «طاهر النونو»، مشاور رسانه‌ای حماس، در این خصوص گفت که هیچ پیشرفت واقعی وجود ندارد و مقاومت بدون توقف کامل جنگ به تبادل اسرا نخواهد پرداخت. مقامات اسرائیلی نیز هنوز پاسخی به این پیشنهاد نداده‌اند اما سران حاضر در کابینه جنگی اسرائیل اعتراف دارند که بدون دستیابی به توافق با حماس، بازگرداندن اسرای اسرائیلی «بسیار دشوار» خواهد بود...حماس و اسرائیل هنوز طرح پیشنهادی را نپذیرفته‌اند «اما هر دو طرف برای مذاکره درخصوص این طرح اعلام آمادگی کرده‌اند.»(2)
گمانه‌ها و حواشی حول طرح آتش‌بس
روزنامه الرای‌الیوم نیز با اشاره به نقش پررنگ مصر در پیگیری طرح جدید آتش‌بس نوشته است: «مقامات ارشد مصری از مقاومت فلسطین خواسته‌اند که روی آتش‌بس فراگیر اصرار نکنند و به آتش‌بس با سقف زمانی طولانی‌تر و همزمان با آن، مذاکره برای آتش‌بس کامل قبل از برقراری آتش‌بس مدت‌دار فکر کنند. منابع ارشد مصری از وضعیتی که نتانیاهو در داخل ائتلاف حاکم دارد نیز سخن گفته‌اند و اینکه نتانیاهو از مقامات مصری خواسته است که وضعیت او در ائتلاف حاکم را درک کنند که درصورت برقراری آتش‌بس کامل، کابینه او به سرعت سقوط خواهد کرد... براساس این گزارش، نتانیاهو از طریق هیأتی که به قاهره فرستاده، قول‌هایی هم داده است؛ مبنی بر اینکه شمار زیادی از افراد بارز اسیر فلسطینی در زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد شوند و آتش‌بسی به‌مدت یک ماه کامل برقرار شود و مقادیر زیادی کمک به ساکنان غزه ارسال، همه اسیران صهیونیست آزاد و اجساد کشته‌شدگان هم تحویل تل‌آویو شود.»(3) الرای‌الیوم همچنین نقش مصر را فراتر از میانجیگری و در حد اعمال فشار بر حماس خوانده و نقش قطر را در این مقطع رد و همچنین از مخالفت حماس با این طرح به سبب اینکه باعث نجات کابینه نتانیاهو می‌شود و مسئله آتش‌بس دائمی در آن قطعی نیست، سخن گفته است.(4) از سوی دیگر مطابق نظرسنجی کانال 13اسرائیل 53درصد شهرک‌نشینان معتقدند نتانیاهو به‌خاطر منافع شخصی خود خواهان ادامه جنگ علیه مردم و مقاومت غزه است.(5) اکنون و درحالی‌که جوزف بورل و برخی مقامات اتحادیه اروپا در نشست شورای وزیران اتحادیه اروپا همچنان تأکید ویژه‌ای بر راه‌حل دو دولتی دارند، اما اتفاق‌نظر چشمگیری بر ضرورت آتش‌بس و کاهش تنش در منطقه نیز از سوی آنان مشاهده می‌شود.(6)
جمع‌بندی
به‌نظر می‌رسد هم‌اکنون نتانیاهو دچار استیصال شده و تن دادن به آتش‌بس را هم به‌دلیل فشار خانواده اسرا و اعتراضات داخلی و هم به‌دلیل یک تنفس کوتاه برای فرار از فروپاشی کابینه دنبال می‌کند. به‌طورکلی درصورت موافقت احتمالی مقاومت با طرح آتش‌بس کنونی و تحقق دوباره تسلیم مجدد رژیم صهیونیستی در برابر شروط حماس، ثمرات مقاومت غزه با وجود هزینه‌های سنگین آن آشکارتر می‌شود. نزول نتانیاهو از هدف‌گذاری نابودی حماس و آزادی اسرا به یک آتش‌بس برای مبادله اسرا و در عین‌حال حفظ ظاهر و موقعیت خود و فرار از فروپاشی کابینه در شرایط کنونی قابل انکار نیست و این مسئله در حالی است که چشم‌انداز مشخصی برای موضوع دو دولتی وجود ندارد و مقاومت از این حیث حاضر به ارائه تضمین یا وعده‌ای نشده و احتمالا در آینده نیز نخواهد شد.
پی‌نوشت‌ها:
1)و2) http://fna.ir/3hmw7x
3)و4) https://irna.ir/xjPzyP
5) https://irna.ir/xjPzLH
6) https://irna.ir/xjPzFp