[شهروند] این روزها فضای مجازی -و البته بخشی از فضای رسانه‌ای حوزه فرهنگ- یک‌سر در اختیار سریال «گناه فرشته» است. یک درام اجتماعی هیجان‌انگیز معمایی و جنایی که به عنوان نخستین تجربه کارگردانی کارنامه حامد عنقا نویسنده سریال‌های پرمخاطبی چون «پدر»، «نردبام آسمان»، «تنهایی لیلا»، «انقلاب زیبا»، «بر سر دو راهی» و البته «آقازاده» مخاطبان و دنبال‌کنندگان بسیاری را در هفته‌های اخیر به خود جذب کرده است. این سریال که با حضور شماری از بهترین و پرهوادارترین بازیگران سینما و تلویزیون این سرزمین از قبیل شهاب حسینی، امیر آقایی، لادن مستوفی، مهدی سلطانی، دیبا زاهدی، آشا محرابی، فخرالدین صدیق‌شریف، سیدمهرداد ضیایی، نفس بازغی و با حضور بهروز رضوی و پردیس پورعابدینی خود را به عنوان کنجکاوی‌برانگیزترین و پرمخاطب‌ترین اثر نمایشی این روزها تثبیت کرده است، با هر متر و معیاری -فارغ از ضعف‌ها و آسیب‌های آشکاری که دارد- بحث‌انگیزترین سریال این روزها نیز هست. موقعیتی چندگانه که پیش از «گناه فرشته» به عنوان مثال در اختیار سریال‌هایی چون «زخم کاری»، «پوست شیر»، «رهایم کن»، «جیران»، «خاتون»، «قورباغه» و «شهرزاد» بود و حالا اینکه این قبا در حال حاضر بر تن «گناه فرشته» پرو شده، بیشتر و پیش‌تر از هر چیزی نشان از افت محسوس سریال‌های این حوزه در این سال‌ها می‌تواند داشته باشد.
مطلبی که در پی می‌آید به سریال «گناه فرشته» می‌پردازد و در واقع از الف تا ی این سریال را به روایت نشسته است.
«گناه فرشته» به عنوان پرمخاطب‌ترین سریال روز شبکه نمایش خانگی یکی دیگر از آثاری است که به دنبال استقبال مخاطبان از سریال‌های جنایی-اجتماعی جلوی دوربین رفته و البته تاکنون هم نشان داده که حساب‌وکتاب‌هایش چندان هم بیراه نبوده و توانسته تبدیل به پرمخاطب‌ترین سریال این روزها شود که البته با توجه به سابقه حامد عنقا اتفاق چندان عجیبی هم نیست. نویسنده و تهیه‌کننده‌ای که پیش از این سناریوهایش به کارگردانی کسانی مانند بهرنگ توفیقی و محمدحسین لطیفی مخاطبان زیادی به دست می‌آوردند که حالا این اتفاق برای اولین تجربه کارگردانی خودش نیز روی داده و تبدیل به سریال اصلی این روزهای شبکه نمایش خانگی شده است.
جنایت و مکافات
«گناه فرشته» البته از همان ابتدا -پیش از عرضه رسمی آن از اول دی‌ماه گذشته- نیز مشخص بود که اسبش را برای صدرنشینی بین دیگر سریال‌ها زین کرده است. رویکردی که ابتدا با انتشار عکس‌ها و بریده سکانس‌هایی از لحظات پرتنش و ملتهب این سریال آغاز و در ادامه نیز به راهکارهایی چون انتشار جملاتی مبهم و پررمز و راز در رسانه‌ها منتهی شد. مانند جمله مبهم «آتیش چیز بدی نیست، اونچه اضافه‌اس رو می‌سوزونه، چیزی موندنی باشه می‌مونه!» که به جای خلاصه داستان سریال در رسانه‌ها منتشر شد و مخاطب را مستقیم وارد فضای جنایی و در عین حال تند و اجتماعی سریال کرد و همین هم بود که باعث شد از همان اولین روز انتشار سریال در ساعت ۸ صبح یکم دی ماه ۱۴۰۲ این جدیدترین سریال حامد عنقا تبدیل به کنجکاوی‌برانگیزترین سریال این روزهای شبکه نمایش خانگی شود. اتفاقی که تقریبا در تمام سریال‌هایی که به قلم حامد عنقا جلوی دوربین رفته، روی داده و این نویسنده همواره به واسطه اینکه نبض جامعه را -دست‌کم بخشی از جامعه را- در دست داشته، آثاری را به نگارش درآورده یا روانه آنتن یا کنداکتور پلتفرم‌های آنلاین کرده که به واسطه نمایش رخدادهای روز و هوشیاری و فرصت‌شناسی هنرمند در بازنمایی جامعه همواره مورد توجه مخاطبان قرار گرفته‌اند. در «گناه فرشته» این رویکرد با یک داستان جنایی -که در سال‌های اخیر همواره مورد توجه مخاطبان سریال‌های شبکه نمایش خانگی قرار گرفته- ترکیب شده و یکی از پرمخاطب‌ترین و البته پرواکنش‌ترین سریال‌های پلتفرم‌ها و البته کارنامه خود حامد عنقا را حاصل آورده است.
معصومیت از دست رفته
داستان سریال «گناه فرشته» درباره دختری به نام فرشته است که به اتهام قتل یک مرد قرار است محاکمه شود. این قتل که برای مردی به نام عشیری توسط خدمتکار زن جوان خانه اتفاق افتاده، سرآغاز داستانی پیچیده است که به موضوعات مختلف پیرامون فساد و قتل راه باز می‌کند. داستانی پرفرازونشیب با معما‌های بسیار که حداقل در قسمت‌های آغازین جذابیت‌های بسیاری برای مخاطب فراهم می‌کند و او را -با هر دیدگاه و سلیقه‌ای- پای روایت داستانی می‌نشاند که هزارتوهای پرپیچ‌وخم و تودرتویش نزدیکی‌های زیادی با تجارب مخاطبان از زندگی این روزها دارد و همین هم تماشای آن را به تجربه‌ای دلپذیر برای مخاطب تبدیل می‌کند. مهم‌تر از روایت این نزدیکی‌ها و مشابهت‌ها، اما، روایت داستانی درباره معصومیت و مظلومیت آسیب‌دیده یک دختر جوان است که تاریخ نشان داده برای تماشاگر ایرانی همواره جذابیت داشته و موجب موفقیت آثاری شده که چنین داستانی را دستمایه روایت خود قرار داده‌اند. در پنج قسمت آغازین، «گناه فرشته» نیز به نظر می‌رسد که بهره‌های بسیاری از این نقطه ضعف احساسی تماشاگر ایرانی برده و همین هم یکی از مهم‌ترین دلایلی است که موجب موفقیت و پرمخاطب‌شدن «گناه فرشته» شده است.
دوباره شهاب
سریال «گناه فرشته» البته به جز داستان و مضمون و البته فضای وقوع داستان، چیزهای دیگری نیز برای جلب نظر مخاطبان دارد. مثلا یک گروه بازیگری پروپیمان و پرستاره که مطرح‌ترین چهره‌اش شهاب حسینی بی‌بروبرگرد محبوب‌ترین بازیگر شبکه نمایش خانگی بوده و در سال‌های اخیر دو سریال پرمخاطب و رکوردشکن «شهرزاد» و «پوست شیر» را در این فضا ارائه داده است. این بازیگر حالا در سومین سریال کارنامه‌اش در شبکه نمایش خانگی نقش اصلی «گناه فرشته» را ایفا کرده و موفقیت‌های خود را -البته در کنار بازیگرانی مانند امیر آقایی و مهدی سلطانی- استمرار بخشیده است. دیگر بازیگر این سریال امیر آقایی نیز در کارنامه‌اش سریال‌های پپرمخاطب «خون سرد» و «آقازاده» و البته «رقص روی شیشه» را دارد و مهدی سلطانی نیز با «شهرزاد» در این حوزه بی‌تجربه نیست!
ایستاده بر شانه شیر
«گناه فرشته» البته به باور برخی از منتقدان و کارشناسان ضعف‌ها و آسیب‌هایی نیز دارد. از جمله فرید متین که معتقد است «گناه فرشته» بیشتر از اینکه خودش حرفی برای گفتن داشته باشد، سعی می‌کند روی شانه‌های سریال‌های دیگری نظیر «زخم کاری» و «پوست شیر» بایستد. به باور این منتقد، «عنقا در اولین تجربه کارگردانی خود داستان وکیلی خبره و کاردرست را روایت می‌کند که به پرونده یک قتل وارد شده و به این شکل عملا در نقطه مقابل همسرش قرار می‌گیرد. داستانی که در وهله اول نشان از شباهت‌های زیاد سریال به «زخم کاری» دارد که این را هم در ساختار روایی و هم در برخی جزئیات می‌توان دید. سریال «گناه فرشته» البته حتی در مسئله ورود کاراکتر حامد تهرانی نیز وام‌دار «پوست شیر» است. بگذریم از اینکه الگوی روایی سریال بیش از حد تکراری است و می‌توان نمونه‌های فراوانی شبیه به آن را در شبکه نمایش خانگی سراغ گرفت.»
سادگی و صداقت
با این حال، «گناه فرشته» با روایت سرراست و داستان ساده‌اش -که این سادگی در درام جاری است- دل از مخاطب برده است. عنقا که سابقه روایت غیرخطی را نیز دارد، این بار تلاش کرده داستانش را ساده و روان روایت کند که برای یک کار معمایی با رازها و گره‌های داستانی پرشمار یک اتفاق مثبت است و در وهله اول باعث می‌شود ابعاد مختلف شخصیت‌ها به‌خوبی و به‌تدریج برای مخاطب روشن شود. به‌خصوص این شخصیت‌پردازی عمیق را در دوقطبی اصلی سریال می‌بینیم که روایت عنقا از زوج وکیلی که در دو سوی یک دعوای کیفری قرار گرفته‌اند، به وجود آورده است. از این نظر «گناه فرشته» روایتی از نبرد همیشگی خیر و شر است که ریشه در گذشته دارد. گذشته‌ای که عدالت در آن بسمل شده و دیگر خبری از راستگویی و صداقت نیست که همواره مهم‌ترین ویژگی فیلمنامه‌های حامد عنقا بوده است. در واقع در این سریال نیز با اینکه پوسته رویی داستان به مفاسد و مافیای اقتصادی می‌پردازد، اما هسته اصلی و جان‌مایه سریال دعوا بر سر صداقت است و زخم‌هایی که پشت زندگی‌های شاد و خرم وجود دارند و با یک ماجرا سرباز کرده و چرک‌های یک اتفاق قدیمی از زخم بیرون خواهند زد.