[ لیلا مهداد] «عرضه شیرخشک عادی در داروخانه‌ها ساماندهی می‌شود.» مدیرکل نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو 17مهر گفته بود: «در گذشته شیرخشک متابولیک برای نوزادان خاص با ارائه کدملی توسط داروخانه‌ها در اختیار متقاضیان قرار می‌گرفته است.» بنابر نظر «محمود آل‌بویه»، مسئولان داروخانه‌ها موظفند کدملی متقاضی را در سامانه سازمان غذا و دارو ثبت کنند و سپس شیرخشک به آنها عرضه شود. «آل‌بویه» با تاکید بر اینکه سازمان غذا و دارو با قاچاق محصولات غذایی به‌ویژه شیرخشک برخورد شدید می‌کند، گفته بود: «تمامی محصولات غذایی دارای نشان ایمنی سلامت بوده و کارگاه‌هایی که به‌صورت غیرقانونی در حوزه غذا فعالیت می‌کنند، شناسایی و با آنها برخورد می‌شود.»
مواد اولیه شیرخشک موجود در بازار با ارز 4200تومانی تهیه شده
«امسال 70میلیون قوطی شیرخشک در کشور تولید می‌شود. کمبود شیرخشک نداریم، اما با توجه به اختصاص ارز 4200 تومانی برای واردات مواد اولیه نظارت‌ها بر زنجیره تامین تشدید شده است.» سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 22 اردیبهشت گفته بود: «پنج شرکت پودر شیر مشهد، نستله ایران، بهداشت کار، نیکسان سلامت بهبود و شیرخشک نوزاد پگاه شهرکرد تامین‌کننده شیرخشک عادی (رگولار) کشور هستند که برای تامین مواد اولیه این محصول ارز ترجیحی دریافت می‌کنند.» به گفته «پدرام پاک‌آیین»، تولیدکنندگان ارز دریافتی را برای تامین مواد اولیه به یورو و برحسب تعداد قوطی تولیدی دریافت می‌کنند. میزان تولید شیرخشک در سال 1402 حدود 70میلیون قوطی خواهد بود. تدابیر لازم برای تامین ارز موردنیاز این میزان شیر خشک اندیشیده شده و در حال حاضر، همه شرکت‌ها با حداکثر ظرفیت به تولید مشغول هستند، بنابراین مشکلی از لحاظ کمبود شیرخشک عادی(رگولار) در کشور وجود ندارد: «مواد اولیه شیرخشک موجود در بازار با ارز 4200تومانی تهیه شده و با توجه به اختلاف قیمت آن در بازار ایران با بازار جهانی، نظارت‌های سازمان غذا و دارو بر زنجیره تامین، هوشمندسازی و تشدید شده است.»
نرخ 90درصدی کمبود شیرخشک در 9 ایالت آمریکا
کمبود شیرخشک در بازه‌های زمانی مختلف مشکلی است که تنها دامن یک جامعه را نگرفته و هر کشوری به فراخور شرایطش با این مشکل در بازه‌های مختلف روبه‌رو بوده است. در این میان، آمریکا هم این تجربه را از سر گذرانده است. به گزارش تارنمای ای‌بی‌سی آمریکا، از 22 تا 29 مه 2022 نرخ کمبود شیرخشک در 9 ایالت آمریکا به 90درصد و در سراسر این کشور به 73درصد رسیده بود. به گزارش رسانه‌های آمریکا، به منظور حل مسئله یادشده، کارخانه شرکت ابوت در ایالات میشیگان که به دلیل مسائل ایمنی محصولاتش تعطیل شده بود، از چهارم ژوئن تولید خود را از سر گرفت. اگرچه شرکت ابوت اعلام کرد برای ازسرگیری تولید کامل این کارخانه دستکم به 6 تا 8 هفته زمان نیاز دارد. از ماه نوامبر سال 2021 مسئله کمبود شیرخشک در آمریکا به وجود آمد. شرکت ابوت که بزرگ‌ترین تولیدکننده شیرخشک در آمریکاست، به دلیل مسائل ایمنی محصولاتش، بخش زیادی از شیرخشک تولیدشده خود را از بازار جمع و کارخانه‌اش در ایالات میشیگان را تعطیل کرد. این امر سبب تشدید کمبود شیرخشک در این کشور شد.
علت کمبود شیرخشک‌های نوع سوم، میزان تولید و مواد اولیه
«آرامش بازار توزیع شیرخشک در جنوب کرمان مستلزم تجدیدنظر در سیستم توزیع» خبری که در خبرگزاری ایسنا در تاریخ 3مهر منتشر شد. در این خبر معاون غذا و داروی دانشگاه علوم‌پزشکی جیرفت علت کمبود شیرخشک نان یک و داروهای خاص را نحوه توزیع استانی و کشوری دانست که در گذشته تعریف شده و در حال حاضر باید متناسب با جمعیت و آمار موالید، در توزیع تجدیدنظر صورت بگیرد. «ابراهیم محمدی» گفته بود: «سه نوع شیرخشک در کل کشور توزیع می‌شوند که در عرضه شیرخشک رژیمی چون طبق برنامه توزیع می‌شود، مشکلی وجود ندارد و در اختیار داروخانههای منتخب یا بقیه قرار می‌دهیم و از طرفی نام کودک با کدملی وارد سامانه می‌شود.» «محمدی» علت کمبود شیرخشک‌های نوع سوم یا معمولی را که شامل نان، گیگوز و ... هستند، میزان تولید و مواد اولیه عنوان کرده بود: «در تامین و عرضه این نوع شیرخشک مشکل داریم که به نحوه توزیع و تولید برمی‌گردد که بحث مواد اولیه و تخصیص ارز از عوامل اختلال در بازار عرضه هستند و تولید شیرخشک‌های معمولی در کشور کم است.»
تدابیر لازم اتخاذ شده است
افزایش توزیع انواع شیرخشک در استان فارس هم مربوط به اخبار اول مهر و ایسنا بود. «سجاد شرافت»، مدیر نظارت بر فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز، گفته بود: «با توجه به اهمیت ویژه سلامت و تغذیه کودکان، تدابیر لازم اتخاذ شده تا خانواده‌ها به هیچ عنوان دغدغه و نگرانی در این زمینه نداشته باشند. پس از پیگیری‌های مستمر نزدیک به 200هزار عدد از شیرخشک‌های معمولی (رگولار) یک، دو و سه، در داروخانههای استان فارس توزیع شده است.»
«الزام ثبت اطلاعات دریافت‌کنندگان انواع شیرخشک از 20 مهرماه» تیتر خبر 12مهر ایسنا بود. معاون غذا و داروی دانشگاه علوم‌پزشکی یزد گفته بود: «به‌منظور مدیریت توزیع شیرخشک و همچنین اطمینان از دسترسی مصرف‌کنندگان، علاوه بر شیرخشک‌های رژیمی و غذاهای ویژه، اطلاعات مصرف‌کنندگان شیرخشک‌های معمولی هم از 20مهر در سامانه مربوطه ثبت می‌شود.» «بهروز حیدری» گفته بود: «از 20مهر ارائه کدملی و تاریخ تولد فرزند شیرخوار به داروخانه جهت دریافت شیرخشک الزامی است. تمام برندهای شیرخشک در چرخه توزیع فعلی موجود است. درخصوص برند گیگوز (2،3) نیز می‌توان سایر برندهای موجود را جایگزین کرد.»
مجلس مجوز واردات 30میلیون قوطی شیرخشک را داده است
«برای تنظیم بازار و نیاز فوری شیرخشک در کشور، مجلس مجوز واردات 30میلیون قوطی شیرخشک را داده است.» یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی 14مهر گفته بود: «از آنجا که واکسن‌های کرونا را فعلا نیاز نداریم و به اندازه کافی موجود است و از طرفی صادر هم می‌کنیم، کارخانه‌های موجود می‌توانند در تولید شیر خشک اقدام کنند که این مهم در دست اقدام است.» «سلمان اسحاقی» گفته بود: «با وجود واردات، تولیدات داخلی در کارخانه‌های مختلف وابسته به وزارت بهداشت و درمان هم وارد بازار می‌شود.» اگرچه 5مهرماه رئیس سازمان غذا و دارو گفته بود: «کمبود شیرخشک نداریم.» «سیدحیدر محمدی» گفته بود: «کمبودهای دارویی زیر 4درصد است. در زمینه آنتی‌بیوتیک، سرم، شیرخشک و فاکتور هشت بیماران هموفیلی کمبودی نداریم. با توجه به اینکه دارو، شیرخشک و ملزومات پزشکی جزو کالاهای استراتژیک هستند، ضرورت دارد از گمرگ زودتر ترخیص شوند.»
تامین شیرخشک با اولویت تولید داخل
«تولیدات کارخانه‌های داخلی، روزانه در کشور توزیع می‌شود و محموله‌های شیرخشک وارداتی به‌صورت فوریتی حمل و هفته جاری وارد کشور خواهد شد.» مدیرکل امور فرآورده‌های طبیعی سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو به «شهروند» می‌گوید: «در حال حاضر، مشکلی از لحاظ تامین شیرخشک وجود ندارد و با توجه به تامین این فرآورده از مسیر تولید داخل و واردات، به‌زودی نیاز بازار مرتفع خواهد شد.» «منوچهر دادگرنژاد» با اشاره به اینکه دلایل اصلی کمبود مقطعی برخی شیرخشک‌های معمولی تخصیص ارز و بالارفتن هزینه‌های تولید بود، ادامه می‌دهد: «تولیدکنندگان شیرخشک با تمام ظرفیت در حال تامین بازار هستند و تولیدات آنها روزانه در کشور توزیع می‌شود.» به گفته «دادگرنژاد»، برنامه توزیع شیرخشک مورد نیاز هر استان براساس الگوی مصرف سال 1401، میزان موالید سال‌جاری و نیاز تعیین و به صورت ماهانه بازنگری می‌شود.