شهروند | رئیس صداوسیما عوض شد و موج تغییرات فقط به سیما نرسید، بلکه صدا هم در این موج دستخوش تغییرات شد؛ تغییراتی که با حضور نخستین معاون زن در صداوسیما آغاز شد و با حذف یا ادغام شبکهها با یکدیگر ادامه پیدا کرده است. البته مدیران و نیروهای انسانی شاغل در رادیو هم از این تغییرات بیبهره نبوده و تحتتأثیر آن قرار گرفتهاند.
نخستین تغییر در رادیو با تغییر معاون صدا در شنبه ۶ دی کلید خورد؛ زمانی که محمد سرافراز رئیس سازمان صداوسیما طی حکمی نسرین آبروانی را به سمت معاون صدای رسانه ملی منصوب کرد. آبروانی که از سال ۸۸ بهعنوان مدیر شبکه رادیویی پیام انتصاب شد، مدیریت گروه طرح و برنامه رادیو پیام و مدیریت رادیو آوا را در کارنامه دارد و جای محمدحسین صوفی سر کار آمد. رئیس جدید صداوسیما در حکمش به نخستین معاون زن خواستههایی همچون فعالیت در راستای چابکسازی و ادغام شبکهها را مطرح کرد. ارتقای کیفیت برنامههای تولیدی بهویژه برنامههای زنده، تولید برنامههای موثر و هدفمند در شبکههای تخصصی، بهرهگیری از مدیران کارآمد و آشنا به فناوری و مدیریت پیام، ایجاد حق انتخاب برای مخاطبان در هر زمان و مکان، تکمیل چرخه اتوماسیون و دیجیتالسازی تولید، پخش و آرشیو صدا، ساماندهی استفاده از موسیقی در رادیو و افزایش پخش موسیقیهای حاوی پیام معنوی و توجه به نظرات مخاطبان ازجمله این خواستهها بود. چندی بعد تکلیف معاون صدای سابق نیز مشخص شد و رئیس رسانه ملی طی حکمی محمدحسین صوفی را بهعنوان مشاور رئیس سازمان منصوب کرد.
شبکهها ادغام شدند
به گزارش مهر، آبروانی، خواستهها و توقعات رئیس جدید صداوسیما را جدی گرفت و به سرعت ادغام شبکهها را آغاز کرد. تعطیلی رادیو کتاب، یکی از نخستین تغییرات بود. قرار شد شبکهای که از ۲۷آبان ۹۱ همزمان با هفته کتاب، فعالیت رسمی خود را آغاز کرده با شبکه رادیو فرهنگ ادغام شود. اتفاقی که فقط درحد حرف باقی ماند و برنامهسازان رادیو کتاب مجالی برای ادامه دادن برنامههایشان پیدا نکردند.
البته نسرین آبروانی بعد از این اقدام در گفتوگویی با یکی از رسانهها تأکید کرد که در دوران جدید معاونت صدا، چیزی به نام تعطیلی شبکهها وجود ندارد و تنها برخی از آنها با شبکههای دیگر ادغام میشوند و جدول پخش جدید رادیوهایی که میهمان شبکه دیگری هستند نیز بهزودی آماده میشود. تغییرات مدیریتی هم از راه رسید و معاون صدا مدیران جدید شبکههای مختلف رادیو را منصوب کرد. در ادامه در راستای کم شدن تعداد شبکهها و تمرکززدایی از فعالیت آنها در تهران، یکشنبه ۲۱دیماه اعلام شد از این پس رادیو سراسری معارف زیر نظر صداوسیمای مرکز قم به فعالیت خود ادامه میدهد. همچنین قرار شد تا در ساختار جدید، رادیو گفتوگو زیرمجموعه رادیو اقتصاد قرار بگیرد. البته در این میان برخی تغییرات هم بودند که به صورت رسمی رسانهای نشدند اما از گوشه و کنار اخباری درباره آنها به گوش میرسد. ازجمله این تغییرات ادغام برخی شبکهها با یکدیگر است. برای مثال شبکه رادیویی دانش در زیرمجموعه رادیو البرز قرار میگیرد یا رادیو گلچین با رادیو فرهنگ ادغام میشود. همچنین قرار است شبکه رادیویی نوا با شبکه قرآن ادغام شود و شبکه آوا نیز با از دست دادن فرکانس خود در زیرمجموعه رادیو پیام قرار میگیرد. در تماسی که با چند مدیر و تهیهکننده برنامههای رادیویی گرفته شد، آنها ترجیح دادند تا گفتوگویی در این زمینه نداشته باشند، چراکه تغییر و تحولات رادیو همچنان ادامه دارد و ممکن است هر اظهارنظری در این مورد به ضرر آنها تمام شود. اما رضا جلالی، مشاور محتوایی برنامههای تجسمی و موسیقی و کارشناس رادیو که شجاعت و دلسوزی بیشتری در این زمینه دارد، درباره تغییرات رادیو به «شهروند» میگوید: «تعدادی از این تغییرات مثبت است، چراکه بعضی از این شبکههای رادیویی که ادغام شدند از آغاز شنوندهای نداشتهاند، مانند رادیو «صدای آشنا» که یک رادیو برونمرزی بود و معلوم نیست با چه توجیهی راهاندازی شده بود.» او اشاره میکند که: «تا پیش از این در شبکههای مختلف رادیو به ازای هر دو کارمند یک مدیر وجود داشت که فعالیت مفیدی نداشتند و فقط منجر به هدر رفتنِ بودجه و انرژی سازمان میشدند.» جلالی معتقد است سرافراز درحال برطرف کردن چنین ضعفهایی در سازمان است که مفید و مثبت هستند. او حتی به «رادیو کتاب» هم در بین صحبتهایش اشاره میکند و میگوید: «درست است که رادیو کتاب بهعنوان یک رادیوی تخصصی حذف شده اما همین رادیو در آغاز راهاندازی 15 مدیر داشته که هرکدام سه کارمند داشتند. حالا با حذف این شبکه رادیویی پنجاه نفر آزاد شدند تا بتوانند فعالیتهای مفیدتر و موثرتری انجام دهند.» قرار است تغییرات ادامه پیدا کند و جلالی به این تغییرات انتقاداتی هم دارد: «البته بعضی از این ادغامها به شبکههای تخصصی رادیو لطمه زده است، مثلا مدیر جدید رادیو نمایش، تخصصی در زمینه نمایش ندارد و متاسفانه قصد دارد این شبکه را براساس نظرات و امیال شخصی خودش بچرخاند. این مدیر گفته است در شبکه نمایش فقط باید نمایشنامه اجرا شود و برنامههای دیگر شبکه مثل گفتوگو حذف شود. در صورتی که این روند برای مخاطبان شبکه خستهکننده خواهد شد.» به اعتقاد این کارشناس، مدیران رادیو بدون هیچ قاعده و قانونی بیشتر به اعمال نظرات شخصی خودشان میپردازند و این روند به برنامههای رادیویی ضربه میزند.
حذف سه شبکه ۲۴ ساعته صدای آشنا
در این عرصه با یک حذف بزرگ نیز روبهرو بودیم و شبکههای جهانی صدای آشنا که سه کانال آسیا، اروپا و آمریکا داشتند و به صورت ۲۴ ساعته برنامه پخش میکردند، به کلی حذف شدند. این گمانهزنی که ممکن است ۳ کانال صدای آشنا زیرمجموعه معاونت برونمرزی قرار بگیرند نیز به دلیل غیرفارسی زبان بودن شبکههای برونمرزی منتفی است .کارمندان این سه شبکه اکنون زیر نظر واحد اداری مشغول به فعالیت هستند تا محل جدید کار آنها بعد از منحل شدن شبکههایشان مشخص شود. کامران کاظمزاده مدیر این شبکه نیز بهزودی بازنشسته میشود.
پای کمیسیونهای ورزش و سلامت هم
به رادیو باز شد
تکلیف برخی شبکهها همچون ایران صدا هنوز مشخص نیست. فعالان برخی شبکههای رادیویی نیز در رایزنیهایی که داشتهاند پای کمیسیون مرتبط با شبکهشان در مجلس را پیش کشیدهاند و از حذف شبکهشان جلوگیری کردند. ازجمله رادیو ورزش که اهالی آن با کمیسیون ورزش مجلس جلسه داشتند و رادیو سلامت که برنامهسازانش سراغ کمیسیون سلامت مجلس رفتند و موفق شدند شبکه خود را حفظ کنند. شبکههای دیگری چون ایران، جوان، پیام، تهران و نمایش درحال فعالیت هستند و جز تغییر مدیرانشان با حذف یا ادغام روبهرو نبودهاند و درباره شبکههایی چون خانواده و فصلی نیز چیزی اعلام نشده است. با این وجود همانطور که معاونت سیما با ریزش نیرو از حذف و بازنشستگی مدیران تا تعدیل نیروها و قطع همکاری با نیروهای غیررسمی و غیرپیمانی روبهرو بوده است، معاونت صدا نیز سههزار نیرو دارد کههزار نفر از آنها رسمی یا پیمانی نیستند.