حسام مهدوی، شهروند| در آستانه قانون شدن لایحه بودجه ‌سال 94 دولت با چالش جدی کاهش قیمت نفت در بازار‌های جهانی روبه‌رو شد. قیمت نفت طی روزهای اخیر تا حد زیادی کاهش یافته و از قیمت حدود 100دلار در نزدیک به 6ماه به حدود 60دلار رسیده است اما موضوع مهم این است که دولت قیمت نفت را در بودجه ‌سال آتی 72دلار برای هر بشکه تعیین کرده و اکنون با این مشکل مواجه است که قیمت نفت از آنچه در بودجه هم پیش‌بینی شده پایین‌تر آمده است. افت قیمت نفت در این شرایط باعث کاهش درآمدهای دولت خواهد شد و به اعتقاد برخی از کارشناسان با توجه به رشد هزینه‌ها این موضوع برای دولت مشکل‌ساز خواهد شد. عدم‌توجه به رهایی از وابستگی به نفت نیز در سال‌های گذشته مزید برعلت شده تا دولت نتواند در این شرایط به فکر جایگزینی برای درآمدهای نفتی باشد.
کاهش قیمت ادامه دارد
«موسی احمدی» عضو کمیسیون انرژی مجلس درخصوص کاهش درآمدهای نفتی در بودجه ‌سال 94 به «شهروند» می‌گوید: در رابطه با قیمت نفت در بازارهای جهانی،  براساس آنچه از نظرات و پیش‌بینی کارشناسان برمی‌آید وضع کاهش قیمت نفت تا 6ماه و چه‌بسا تا یک‌سال آینده ادامه خواهد داشت، البته این موضوع به ضرر همه تولیدکنندگان نفت مانند عربستان که خود از بانیان کاهش قیمت نفت بوده و حتی آمریکا تمام می‌شود، البته به اعتقاد من کاهش قیمت نفت بیش از این‌که اقتصادی باشد تابع اقدامات سیاسی بوده است. وی ادامه می‌دهد: اگرچه این موضوع بیشتر برای تحت‌فشار قرار دادن کشور ما بوده اما در نهایت این اقدامات به ضرر همه کشورها حتی مصرف‌کنندگان تمام خواهد شد. با توجه به این‌که بودجه کشور ما درآمد - هزینه‌ای است کاهش قیمت نفت که از منابع درآمدی کشور محسوب می‌شود روی منابع مالی بودجه تاثیرگذار خواهد بود.
توفیق  اجباری
احمدی در ادامه به فرصت پیش آمده برای رهایی از وابستگی به نفت اشاره کرده و خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر و با توجه به کاهش قیمت نفت، یک توفیق اجباری پیش آمده که از وابستگی به درآمدهای نفتی رها شویم. این اقدام به کاهش 30‌درصدی وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی در لایحه بودجه‌ سال آتی انجامیده است. به نظر من در این شرایط بهترین راهکار اقتصاد مقاومتی خواهد بود. با اتخاذ اقتصاد مقاومتی و تمرکز روی تولید داخلی و صادرات غیرنفتی در کنار کاهش پروژه‌های عمرانی می‌توان مشکل کاهش قیمت نفت را حل کرد.
زنگ خطر سال‌ها پیش به صدا درآمده است
دبیر کمیسیون انرژی مجلس درخصوص این‌که چرا تاکنون برنامه‌های رفع وابستگی به نفت عملی نشده است، توضیح می‌دهد:   به‌نظر می‌رسد این زنگ خطر سال‌های قبل به صدا درآمده اما کسی به آن توجه نکرده و اکنون با کاهش قیمت نفت متوجه وابستگی بیش از حد به درآمدهای نفتی شده‌ایم‌ اما با توجه به این‌که در طول سال‌ها نتوانستیم وابستگی اقتصاد به نفت را کاهش دهیم اکنون باید از این تهدید پیش آمده استفاده کرده و آن را به فرصت تبدیل کنیم. اکنون زمان آن است که به منابع داخلی البته غیر از نفت و گاز تکیه کرده و با حمایت از بخش‌هایی مانند کشاورزی و صنعت به خودمان تکیه کنیم. وی به بخش‌های رشدیافته غیرنفتی اشاره کرده و می‌گوید: به اعتقاد من در برخی از بخش‌ها مانند حمل‌ونقل، پزشکی، تولیدات کشاورزی و استفاده از انرژی هسته‌ای زیرساخت‌های لازم فراهم شده اما نکته مهم این است که در کنار این باید به اقتصاد مقاومتی نیز اعتقاد داشت. برای اجرای اقتصاد مقاومتی باید فرهنگ‌سازی شود و با استفاده از این موضوع اقتصاد مقاومتی را در جامعه نهادینه کرد. این نماینده مجلس در پاسخ  به این سوال که چه مشکلاتی بر سر راه رشد بخش‌های دیگر وجود دارد، اظهار می‌کند: در زمینه تولید در بخش‌های کشاورزی و صنعت با مشکل اعطای وام مواجه هستیم و باید با استفاده از کمک بانک‌ها این بخش‌ها را رشد و ارتقا دهیم. در برخی از بخش‌ها مانند استفاده از منابع آبی یا شیرین‌کردن آب دریا و ... نیاز به تکنولوژی داریم که این نیاز با مساعدت بانک‌ها مرتفع می‌شود.
مخالفت با  برداشت از صندوق توسعه ملی
احمدی در پایان به برداشت از صندوق توسعه ملی اشاره کرده و تأکید می‌کند: براساس آنچه در قانون برنامه پنجم توسعه مقرر شده دولت باید هر‌ سال 3‌درصد به سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی اضافه کند اما دولت در لایحه بودجه‌ سال آتی نه‌تنها این افزایش را اعمال نکرده بلکه قصد دارد سهم صندوق را به 20‌درصد تقلیل دهد. این موضوع به صندوق توسعه ملی آسیب می‌زند. صندوق توسعه ملی برای حمایت از سرمایه‌گذاری داخلی راه‌اندازی شد و برداشت از آن به صلاح نیست. ما روی این موضوع در کمیسیون انرژی بحث داریم و مخالف آن هستیم مگر این‌که دولت یک نگاه منطقی در این خصوص داشته باشد.
نفت 72دلاری اشتباه است
همچنین «محمدعلی مددی» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص تعیین قیمت 72دلاری برای هر بشکه نفت در بودجه‌ سال آتی و احتمال کاهش قیمت در بازارهای جهانی به «شهروند» می‌گوید: به اعتقاد من ارایه قیمت 72دلار برای هر بشکه نفت در بودجه 94 یک اشتباه استراتژیک بود که دولت انجام داد. دولت برای رهایی از وابستگی به نفت باید بودجه را بدون نفت ارایه می‌داد و به جای درآمدهای ناشی از فروش نفت درآمدهای دیگری از طریق معادن، نظارت بر کشاورزی، اصلاح نظام بانکی و مالیاتی و حمایت از تولید را جایگزین کند.
درآمدزایی دولت از معادن، بانک‌ها و مالیات
وی توضیح می‌دهد: در شرایطی که بانک‌ها به جای حمایت از تولید و صنایع به بنگاهداری رو آورده‌اند چرا دولت مانع آنها نمی‌شود. دولت باید با منع بانک‌ها از بنگاهداری از این درآمد به جای نفت استفاده کند یا در زمینه دیگر مافیای معادن هر تن ماده معدنی را به جای 140دلار به قیمت 49دلار می‌خرند و حق انتفاع دولت را نیز پرداخت نمی‌کنند. با استفاده از این درآمدها دولت می‌تواند بودجه را بدون نفت ببندد. در این بین دیگر نیازی نیست که منتظر قیمت نفت بمانیم و درآمدهای نفتی می‌تواند با واریز شدن در صندوق توسعه ملی صرف زیرساخت‌های اقتصادی و عمرانی شود. سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز بر همین مبناست که اقتصاد بدون نفت اداره شود.
مجلس مانع نفت 72دلاری می‌شود
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این‌که مجلس چه واکنشی نسبت به نفت 72دلاری در بودجه 94 خواهد داشت، تأکید می‌کند: 80 نفر از اقتصاددانان مجلس قصد دارند با بازنگری در قیمت 72دلاری نفت مانع وابسته شدن اقتصاد به نفت شوند. این یک اتفاق منطقی است و اگر ما امروز موفق به این اقدام شویم از فردا بهتر است. باید تا اقتصاد کشور بیش از این به درآمدهای نفتی وابسته نشده یک‌بار برای همیشه ارتباط نفت و اقتصاد قطع شود و بتوانیم بودجه کشور را بدون نفت تعریف کنیم. او درخصوص پیامدهای رفع وابستگی به نفت و تأثیر آن در واقعی شدن اقتصاد یادآور می‌شود:   قطع وابستگی اقتصاد به نفت تأثیر فراوانی در واقعی شدن اقتصاد ایران دارد و اگر بتوانیم بودجه را بدون درآمدهای نفتی ببندیم درواقع از وابستگی به نفت رها شده‌ایم. این رهایی باعث می‌شود تا دیگر نگران تغییرات قیمت نفت در بازارهای جهانی و کاهش درآمدهای نفتی  نباشیم.

موسی احمدی:  
   بودجه‌ 30درصد وابستگی به نفت را کم کرده است
   اقتصاد مقاومتی، کشور را  از نفت بی‌نیاز می‌کند
   مجلس مخالف برداشت از صندوق توسعه است
 کاهش قیمت نفت روی منابع مالی بودجه
 تأثیر منفی می‌گذارد

محمدعلی مددی:   
   تعیین قیمت 72دلار برای نفت اشتباه بود
    معادن، بانک هاو مالیات جایگزین نفت شوند
   مجلس مانع نفت 72دلاری خواهد شد
   وقت آن است که بودجه بدون نفت بسته شود
   درآمد نفت فقط باید به صندوق توسعه اختصاص یابد