شهروند | وزارت دفاع آمریکا در روز گذشته از آغاز حملات نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا علیه افراطیون داعش در شمال عراق خبر داد. دریادار «جان کربی»، سخنگوی پنتاگون درخصوص در صفحه توئیتر خود نوشت: «هواپیماهای ارتش آمریکا توپخانه داعش را مورد حمله قرار دادند. از این توپخانه برای حمله به نیرو‌های کرد مدافع اربیل، در مجاورت پرسنل آمریکایی استفاده می‌شد.»
در جریان این حمله 2 جنگنده جت FA-18 از ناو جرج واشنگتن در خلیج فارس به آسمان برخاستند و مواضع داعش را با بمب‌های 220 کیلویی بمباران کردند. پنتاگون از این اهداف تحت عنوان «توپخانه سیار» داعش یاد کرد. بنا بر اعلام مقامات آمریکایی داعش با این توپخانه مبارزان پیشمرگه مدافع اربیل، در نزدیکی نیرو‌های آمریکایی را مورد حمله قرار می‌داد.
باراک اوباما در جریان سخنان تلویزیونی خود گفت اگر این شبه‌نظامیان اربیل، پایتخت کردستان عراق یا هزاران نفر از غیرنظامیان اقلیت ایزدی را که در کوه سنجار محاصره شده‌اند مورد تهدید قرار دهند این حملات هوایی انجام خواهد شد. هر 2 شرطی که از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا برای شکل‌گیری حملات هوایی مطرح شد متوجه بخش‌های شمالی عراق و اقلیم کردستان است. اوباما در این سخنان گفت: «وقتی هزاران غیرنظامی بیگناه در معرض نابودی قرار دارند و ما توانایی کمک به آنها را داریم، اقدام خواهیم کرد.» هرچند مقامات آمریکایی و بسیاری از رسانه‌ها به دنبال پررنگ کردن جنبه‌های بشردوستانه اقدام نظامی آمریکا در شمال عراق هستند، اما سوالی نیز مطرح می‌شود. از آغاز حملات خشونت‌آمیز داعش در عراق ماه‌ها می‌گذرد و شمار کشته‌شدگان این خشونت‌ها به هزاران نفر می‌رسد و هزاران تن دیگر نیز آواره شده‌اند و براساس آماری در هر ساعت 6 نفر در عراق کشته یا مجروح می‌شوند؛ با این حال چرا باراک اوباما امروز به فکر دفاع از جان «غیرنظامیان بیگناه» افتاده است؟
اوباما در جریان سخنان تلویزیونی خود در روز پنجشنبه ارسال نخستین هواپیمای ترابری آمریکایی برای تأمین آب‌و‌غذای اعضای اقلیت ایزدی خبر داد. این مردمان به دنبال حملات شبه‌نظامیان داعش به سنجار به کوه‌های اطراف این شهر پناه بردند. در روز پنجشنبه همچنین تصویری از سوی خبرگزاری رویترز منتشر شد که در آنها پرچم سیاه داعش در نقطه 45کیلومتری اربیل افراشته شده بود که شاید مهم‌ترین دلیل سخنان پنجشنبه‌شب باراک اوباما بود.
افراطیون داعش از آغاز حملات خود در عراق تابه‌حال در چنین فاصله نزدیکی با اربیل قرار نداشتند و درگیری این افراطیون با کرد‌های عراقی نیز در هفته گذشته شکل جدی به خود گرفت. اربیل با يك‌ونیم‌میلیون نفر جمعیت پایتخت اقتصادی این منطقه نیز به شمار می‌رود. همان‌طور که خود باراک اوباما نیز اشاره کرد، مهم‌ترین عامل صدور مجوز حملات هدفمند آمریکا پیشروی گسترده داعش به سمت اربیل است که بسیاری از منافع آمریکا در عراق را در خود جای داده است.
مقامات آمریکایی پیش از این و در ماه ژوئن نیز حمله هوایی به داعش در عراق را مورد بررسی قرار داده بودند، اما در همان مراحل ابتدایی و به بهانه ضعف اطلاعاتی پرونده این عملیات بسته شد. با این حال نیرو‌های آمریکایی کمی بعد از ارسال 300 کارشناس نظامی به عراق خبر دادند تا خلأ‌های اطلاعاتی آمریکا در عراق را پوشش دهند. می‌توان گفت آمریکایی‌ها حالا از اطلاعات کامل‌تری برای حمله به داعش برخوردارند. در روز گذشته همچنین اخبار ضد‌و‌نقیضی از آغاز حملات هوایی آمریکا به داعش به گوش می‌رسید، اما پنتاگون این ادعا را با قاطعیت تکذیب کرد و در بیانیه اوباما در ساعاتی بعد نیز خبری از آغاز حملات به چشم نمی‌خورد.
نقض توافقنامه امنیتی آمریکا و عراق
با این حال خود‌داری آمریکا در دفاع از عراق در برابر داعش به نوعی نقض توافقنامه امنیتی آمریکا و عراق نیز به شمار می‌رود. مسئولان عراقی در بیانیه خود در 27 آگوست سال 2007 که مورد تأیید جرج بوش رئیس‌جمهوری آمریکا قرار گرفت، تأکید کردند: دولت‌های عراق و آمریکا به توسعه روابط همکاری و دوستی بلندمدت بین دوطرف با حفظ استقلال و حاکمیت کامل پایبند هستند و منافع مشترکی دارند. در بند سوم این توافق درخصوص مسائل امنیتی به‌عنوان بخشی از تعهدات آمریکا در عراق به صراحت اعلام شده: ارایه تعهدات امنيتي به دولت عراق مبني بر مقابله با هرگونه تجاوز خارجي كه عراق و حاكميت و استقلال اراضي، آب‌ها يا هواي اين كشور را مورد تجاوز قرار دهد.
همچنین ياري رساندن به دولت عراق در تلاش براي مبارزه با گروه‌هاي تروريستي و در رأس آنها سازمان القاعده و صداميان و همه گروه‌هاي قانون‌شكن صرف‌نظر از وابستگي‌هايشان و از بين بردن شبكه‌هاي پشتيباني و منابع حمايت مالي آنها و شكست دادن اين گروه‌ها و ريشه‌كني آنها در عراق به اين ترتيب كه شيوه‌ها و سازوكارهاي ياري دولت عراق براساس توافقنامه همكاري مذكور صورت گيرد.
منافع آمریکا در اربیل
بنابر اعلام پایگاه خبری عراق بیزینس نیوز، 11 شرکت نفتی آمریکایی در اربیل عراق مشغول به کارند. به گفته منابع صنعتی، 2 بزرگ نفتی «اکسون موبیل» و «شورون» نیز در روز پنجشنبه کارمندان خارجی خود را از شرکت خارج کردند و سهام این شرکت‌ها نیز در روز جمعه و برای دومین روز پیاپی با سقوط چشمگیری مواجه بود. با این حال روابط منافع آمریکا در اربیل عراق به چند شرکت نفتی محدود نمی‌شود و حتی شورایی با نام تجارت کردستان در آمریکا نیز تشکیل شده است. این سازمان که در واشنگتن مستقر است در راستای تقویت روابط آمریکا و کردستان فعالیت می‌کند. «دیوید مایکل تاوفری»، از اعضای این شورا می‌گوید: «ماجرا بر سر فرصت‌هاست، این منطقه ثروتمند خواهد شد. محصولات آمریکایی در این‌جا مورد علاقه‌اند و کرد‌ها نیز توانایی مالی خوبی دارند.» بنابر اعلام مرکز همکاری ژاپن در خاور‌میانه، فروشگاه‌های زنجیره‌ای «کارفور»، هتل‌های بین‌المللی «هیلتون» و «شرایتون» تنها چند تن از این شرکت‌ها هستند. بسیاری از خطوط هوایی شناخته‌شده دنیا نظیر «لوفتهانزا»، «قطر»، «امارات»، «اتحاد» و «ترکیش» نیز به فرودگاه بین‌المللی اربیل پرواز مستقیم دارند.
همچنین رویترز در گزارشی از پیوستن پالایشگاه‌های نفت اسراییل و ایالات متحده آمریکا به جمع مشتریان نفت خام کردستان عراق خبر داده است. مقامات کردستان با دولت مرکزی عراق نیز اختلافات شدیدی بر سر منابع نفتی کردستان دارند و به گفته بغداد فروش نفت از سوی کردستان عملی غیرقانونی است.