| دکتر پدرام برقعه‌ای | | جراح و متخصص گوش، گلو و بینی |
گوش درد می‌تواند هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده شود. شایع‌ترین علل گوش درد در کودکان، عفونت‌های گوش‌میانی است؛ چراکه شیپور استاش در کودکان عملکرد چندان خوبی ندارد و هنوز از نظر ساختاری شکل کاملی نگرفته است. به همین دلیل اگر کودکی به گوش درد مبتلا شد لازم است به پزشک مراجعه شود.
احتمال این‌که در بزرگسالان، گوش دردها از گوش‌میانی منشأ گیرند، کمتر است. معمولا منشأ این گوش دردها عمدتا از گوش خارجی است و می‌تواند به علت عفونت‌های گوش خارجی مانند ورود آلودگی‌ها، زخم‌ها و دستکاری‌ها باشد.
علت درد گوش می‌تواند بسیار متنوع باشد و خیلی از این علل در فصول و شرایط مختلف بروز می‌کنند. مثلا گوش دردهای با منشأ گوش خارجی عمدتا در تابستان و زمانی که اشخاص به استخر می‌روند و در تماس با آب هستند، بروز می‌کند، اما گوش دردهای با منشأ گوش‌میانی عمدتا در پاییز و زمستان و زمانی که سرماخوردگی‌ها بیشتر است، دیده می‌شود.
وزوز در گوش می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. شایع‌ترین علت وزوز، آسیب عصب شنوایی به علت بیماری‌های گوش یا ساختمان‌های اطراف آن است. البته در خیلی از مواردی که صدا در گوش شنیده می‌شود، درواقع مشکلی در گوش وجود ندارد و این صداها به علت اختلالات عصبی مانند اضطراب و افسردگی است. حتی ممکن است عامل ایجاد صداها در گوش، تومورها و ضایعاتی باشد که روی عصب شنوایی ایجاد می‌شود. نکته مهم این است که در بسیاری از موارد درمان قطعی برای صداهای گوش وجود ندارد و مهم‌ترین درمان صداهای گوش این است که شخص به‌صورت ارادی به این صداها توجه نکند و حواس خود را به سمت صداهای بیرونی جلب کند. هرچه بیشتر به صداهای گوش توجه شود، باعث شدیدتر شدن آنها می‌شود.
مجرای گوش در افراد مختلف می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد و طبیعتا کسانی که مجرای گوش تنگی دارند مستعد ابتلا به عفونت‌های گوش هستند. این افراد باید مراقبت بیشتری از گوش خود داشته باشند و از دستکاری آن خودداری کنند، چراکه یک التهاب خفیف هم می‌تواند باعث عفونت در گوش شود. بهتر است این افراد به صورت دوره‌ای به متخصصان گوش مراجعه و گوش خود را تمیز کنند تا از جمع شدن جرم در مجرای گوش جلوگیری شود. اگر شخصی گوش سالم داشته باشد و آن را دستکاری نکند، گوش خودش را تمیز می‌کند و نیازی به شست‌وشو نیست.
چند عامل می‌تواند باعث آسیب به شنوایی افراد شود. مهم‌ترین آنها سر و صدای محیط اطراف است. همچنین دسته‌ای از داروها هم می‌توانند به سلول‌های گیرنده شنوایی آسیب رسانند. این دو مورد از مهم‌ترین عوامل در کاهش میزان شنوایی هستند.
سردرد دلایل متعددی دارد که می‌تواند منشأ گوشی هم داشته باشد. معمولا عللی که باعث ایجاد سردرد می‌شوند، مشکلات گوشی ندارند اما سردردها یا میگرن، موجب گوش درد می‌شوند. دلایل ایجاد سرگیجه در خیلی از موارد می‌تواند به گوش مربوط باشد. سرگیجه کوتاه مدت (سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم) که با حرکت سر به یک طرف خاص ایجاد می‌شود به احتمال زیاد منشأ گوشی دارد. این نوع سرگیجه درمان خیلی ساده دارد و در خیلی از موارد هم نیازی به تجویز دارو نیست، ولی بیمار باید به پزشک مراجعه کند. باید علت گوش درد مشخص شود تا بتوان درمان مناسب را پیدا کرد. بهترین راه درمان عفونت در گوش دردهای ناحیه خارجی، تمیز شدن آن توسط پزشک است. بعد از تمیز شدن گوش، داروهای مناسب تجویز می‌شود.
در عفونت‌های با منشأ گوش میانی، معمولا نیاز به آنتی‌بیوتیک وجود دارد تا عفونت از گوش‌میانی پاک شود. بهترین راه درمان در فردی که پرده گوش او سوراخ است و عفونت هم دارد، جراحی است. البته ابتدا باید با دارو عفونت گوش خشک شود و سپس گوش فرد جراحی شود. این باور که همه گوش دردها به علت عفونت‌های گوش است، درست نیست. خیلی از گوش دردها دلایلی غیر از مشکلات گوشی دارند که شایع‌ترین آن، دردهای دندان است. دردهای لوزه، حلق یا نای و دردهای عصبی و میگرنی نیز ممکن است در گوش به‌صورت درد تظاهر کنند.