مرضیه موسوی| «پیچ‌کوبان» خطرناک‌ترین
پیچ محور سوادکوه است؛ جایی که درست چند روز پیش تصادف زنجیره‌ای 11 خودرو در آن خبرساز شد. این اولین تصادف خودروها در این پیچ نبوده و امدادگران هلال‌احمر سوادکوه حوادث تلخ بی‌شماری را به خاطر دارند که در پیچ تند پیچ‌کوبان رخ داده بود. محور 90 کیلومتری سوادکوه را 5 پایگاه امداد جاده‌ای پوشش می‌دهند که بزرگ‌ترین گستره مسافتی و حوادث در آن را پایگاه چندمنظوره «جوارم» در پوشش امدادی خود دارد. عملیات‌های این پایگاه تنها به حوادث جاده‌ای محدود نمی‌شود؛ گم شدن در جنگل و منطقه کوهستانی و حوادث مربوط به گردشگران در فصل‌های مختلف سال، حدفاصل زیرآب تا شیرگاه را به یکی از نقاط پرحادثه استان مازندران تبدیل کرده است.
پیچ‌های خطرناک و پرتردد بودن جاده، خواب‌آلودگی راننده‌ها، بارندگی و لغزنده شدن جاده و دلایل متعدد دیگر، محور سوادکوه را به منطقه‌ای پرحادثه تبدیل کرده است. تنها در دو سال گذشته، واژگونی 3 اتوبوس مسافربری در این جاده جان هموطنان زیادی را گرفته و مصدومین متعددی به جا گذاشته است. گرچه حادثه عصر جمعه در پیچ‌کوبان کشته‌ای بر جای نگذاشت، اما تصادف زنجیره‌ای 11 خودرو در آن، شروع عملیاتی سنگین در این محور برای امدادگران بود. «محمود قاسمی»، معاون امدادونجات جمعیت هلال‌احمر مازندران می‌گوید: «تصادف زنجیره‌ای اخیر در پیچ‌کوبان در شهرستان سوادکوه موجب حادثه برای 27 سرنشین این خودروها و مصدومیت 10 نفر از آنها شد. پس از انجام اقدامات اولیه، دونفر مصدوم به‌صورت سرپایی در محل، درمان و همچنین یک نفر از آنها نیز پس از رهاسازی توسط عوامل امدادی پایگاه امدادونجات جوارم و 7 مصدوم دیگر توسط عوامل اورژانس 115 به بیمارستان رازی قائمشهر منتقل شدند.»
ساعات طلایی از دست می‌روند
«حتی یک دقیقه هم برای ما مهم است، اما به نظر می‌رسد اغلب مردم به این موضوع بی‌توجه هستند؛ چراکه معمولا زمان زیادی برای رسیدن به محل حادثه، در روزهای پرترافیک صرف می‌کنیم.» «عبدالله شهمیر»، مسئول پایگاه امدادونجات جوارم شهرستان سوادکوه است. او به زمان طلایی رسیدن به محل حادثه اشاره می‌کند که معمولا در ترافیک‌های آخر هفته، تعطیلات و ... از دست می‌رود و به‌راحتی می‌تواند برای یک مصدوم مسأله مرگ‌وزندگی باشد. هرچه سرعت برخورد بیشتر باشد، شدت آسیب هم بیشتر است. از سوی دیگر تماشای صحنه تصادف و کنجکاوی مسافران برای سردرآوردن از ماجرا هم بیشتر.
شهمیر که در حادثه تصادف زنجیره‌ای 11 خودرو در سوادکوه به عنوان راننده-نجاتگر حضور داشت می‌گوید: «حادثه روز جمعه و در زمان ترافیک جاده رخ داد؛ وقتی که خودروها سرعت زیادی نداشتند. با این‌حال 11 خودرو به هم برخورد کردند و 10 مصدوم به‌جا ماند. در همین حادثه برای رسیدن به محل ماموریت زمان زیادی را در ترافیک بودیم. در حالی که طبق استانداردها، مردم باید با دیدن خودروهای امدادی لاینی را برای حرکت این خودروها خالی کنند. شانس با همه ما یار بود که در این تصادف کسی جان خود را از دست نداد. با این‌حال با کم شدن زمان رسیدن به محل حادثه می‌توان شانس بیشتری برای کمک‌ونجات افراد درگیر حادثه خرید.»
مفقودی در کوهستان و جنگل
جاده منتهی به جوارم حادثه تلخ کم نداشته. در میان همه این حوادث تلخ، مسئول پایگاه امدادونجات جوارم یاد عملیات نجات‌ورهاسازی خانواده‌ای تصادف‌کرده در جاده می‌افتد؛ همان لحظه‌ای که کودک 6 ساله بعد از رهاشدن از خودرو، بر اثر شدت جراحت روی دستان او و جلو چشم مادرش جان داد: «راننده خواب‌آلود یک کامیون، با خودرو سواری تصادف وحشتناکی کرده بود. اگر راننده‌هایی که در این جاده تردد می‌کنند تنها این صحنه را تصور کرده و به آن فکر کنند، احتیاط بیشتری به خرج می‌دهند تا خود و عزیزانشان را درگیر حادثه نکنند.»
عملیات‌های جاده‌ای تنها ماموریت‌های امدادگران هلال‌احمر در جوارم را تشکیل نمی‌دهند؛ حوادث کوهستان، مفقودی گردشگران در مناطق جنگلی یا در حین کوهپیمایی و حتی حادثه برای گردشگرانی که به آبشارهای معروف شیرگاه و سوادکوه مراجعه می‌کنند از جمله این ماموریت‌هاست.
شهمیر می‌گوید: «افرادی که تصور می‌کنند گردشگر و کوهنورد قابلی هستند، معمولا در این منطقه حادثه‌آفرین می‌شوند. از طرفی مهارت استفاده از جی‌پی‌اس برای نقطه‌یابی و دادن نشانی دقیق محل حضورشان را بلد نیستند. موارد شایع دیگری که با آن روبه‌رو هستیم، عدم ارایه اطلاعات درست از وضعیت خودشان و گروه همراه‌شان است؛ بارها پیش آمده گروهی اعلام مفقودی کرده اما از اینکه فرد مصدومی هم همراه‌شان حضور دارد چیزی نگفته. با این‌حال ما بر حسب تجربه همیشگی که داریم با تجهیزات و امکانات کامل به سراغ‌شان می‌رویم و همه احتمالات را درنظر می‌گیریم.»
استفاده از راهنماهای محلی و لیدرهای آشنا به منطقه، مهم‌ترین توصیه‌ای است که او برای جلوگیری از این‌گونه حوادث دارد.
کاهش حادثه در جاده 4 بانده
دو کامیون، دو پراید، یک پیکان، دو پژو، یک تیبا، یک 405، یک دنا و یک دستگاه نیسان در حادثه روز جمعه با هم برخورد کرده و خسارت زیادی به خودروها وارد شد. «وحید متانی» رئیس جمعیت هلال احمر شعبه سوادکوه می‌گوید: «مهم‌ترین توصیه به مردم برای همراهی و همکاری با نهادهای امدادرسان، این است که از توقف در محل حادثه خودداری کنند و در صورت وقوع هر حادثه‌ای، مسیر را برای عبور خودروهای امدادی باز نگه دارند. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که ما در سوادکوه در حوادث جاده‌ای با آن روبه‌رو هستیم، پرترافیک بودن این مسیر است و مسدود شدن جاده هنگام بروز تصادفات.» این در حالی است که در دو سه سال گذشته با اصلاح این جاده، لاین یک‌طرفه محور سوادکوه به جاده‌ای با 4 باند تبدیل شده که دو لاین آن با کمک نیوجرسی از هم تفکیک شده است؛ موضوعی که از بروز حوادث بسیاری جلوگیری کرده. به‌خصوص تصادف‌های شاخ‌به‌شاخ در ساعات شب که در این محور به‌وفور اتفاق می‌افتاد.