فاطمه عسگری‌نیا| داوطلبان همان‌طور که پیرحسین کولیوند رئیس جمعیت هلال احمر هم در روز داوطلب اعلام کرد، موتور محرک حوزه بحران کشور هستند. از مجموع 2 میلیون نفر داوطلب جمعیت هلال احمر به گفته وحید سلیمی، سرپرست سازمان داوطلبان جمعیت، 700 هزار نفر فعالیت مستمر و دائم دارند. افرادی که عاشقانه در تمامی بحران‌های پیش روی کشور، خود را به حادثه‌دیدگان می‌رسانند و می‌کوشند در سایه آموزش‌هایی که دیده‌اند، مرهمی بر درد آنها باشند. برای فعالیت‌های داوطلبانه‌شان نه در قید سن و سالند، نه سختی شرایط کار؛ چرا که عاشقانه این راه را انتخاب کرده‌اند و در مسیر انجام مأموریت‌هایشان از جان مایه می‌گذارند. خیلی وقت‌ها در جریان امدادرسانی به حادثه‌دیدگان حتی ممکن است با جان‌شان بازی کنند، اما با وجود این مسائل و مشکلات همچنان پای کارند. از زلزله و سیل گرفته تا حوادث جاده‌ای و کوهستان همیشه پای کارند. حتی در همین دوره کرونا این داوطلبان جمعیت هلال احمر بودند که پرچم سرخ و سفید هلال احمر را بالا نگه داشتند و اجازه ندادند ترس، دلهره و نگرانی دغدغه مردم شود. حضور مداوم و همیشگی کنار روحیه خوب و چهره همراه لبخندشان به این معنی نیست که دنیا بر وفق مرادشان می‌چرخد و درد و غمی ندارند. آنچه آنها را سرپا نگه داشته عشق کمک به زنده ماندن آدم‌ها و لبخندی است که بعد از هر عملیات نجات بر لب خانواده‌های حادثه‌دیده می‌نشیند. گزارش‌های ما همواره از مأموریت‌های پرخطر این داوطلبان بود، اما این‌بار بی‌پرده پای درد دل‌هایشان نشستیم تا از مشکلات و سختی‌های پیش رویشان بگوییم.
تیرماه سال 96 بود که خبر ریزش چاهی در روستای استرود زرین‌رود و مفقودشدن یکی از مقنی‌ها زیر آوار به EOC جمعیت هلال احمر زنجان رسید و نیروهای امدادی جمعیت برای نجات این مقنی راهی منطقه شدند. ارزیابی‌های اولیه توسط تیم ارزیاب خدابنده انجام شد و نجاتگران تیم امداد کوهستان خدابنده عملیات نجات را شروع کردند. کسی فکر نمی‌کرد چه در انتظار امدادگران است. عقربه‌های ساعت نیمه‌های شب پنجشنبه 15 تیرماه را نشان می‌داد و تنها چیزی که برای نجاتگران مهم بود، نجات جان کارگر گرفتار در میان آوار بود. سید رضا جعفری متولد 67 با 8 سال سابقه داوطلبی و وحید محمدی متولد 68 با 4 سال سابقه دو داوطلبی بودند که هرگز از این مأموریت برنگشتند؛ چرا که حین انجام عملیات امدادی متأسفانه زمین اطراف چاه ریزش کرد و امدادگران در این حادثه جان خود را از دست دادند.
این اولین و آخرین مأموریتی نیست که طی آن جان امدادگران داوطلب جمعیت هلال احمر به خطر می‌افتد، اما با وجود همه این خطرات، کم نیستند کسانی که به عشق کمک به هموطنانشان عملیات‌های سخت امدادی را دنبال می‌کنند.
خود را وقف مردم کرده‌ایم
«سید رضا عقیلی» یکی از این داوطلبان نجاتگر است. او امروز جوانی 27 ساله است و فعالیت‌های داوطلبانه خود را در جمعیت هلال احمر از 10 سال پیش وقتی نوجوانی 17 ساله بود، آغاز کرد: « 80 درصد مأموریت‌های جمعیت هلال احمر را نجاتگران داوطلب انجام می‌دهند، آن هم با عشق. همه ما هنگام ورود به این عرصه با امضا کردن برگه‌های فعالیت داوطلبی، خود را وقف مردم کرده‌ایم، اما در کنار این فعالیت‌ها کمی نیازمند حمایت و توجه هم هستیم.»
گرچه به امید استخدام و اشتغال در جمعیت وارد این مجموعه نشده‌اند، اما وقتی هنگام جذب نیرو در جمعیت
هلال احمر ظرفیت‌های موجود دیده نمی‌شود و افراد مورد نیاز از طریق آزمون سازمان سنجش جذب می‌شوند، خستگی بر تن‌شان می‌ماند: «جمعیت هلال احمر طی سالهای گذشته هزینه‌های هنگفتی برای آموزش داوطلبان در بخش‌های امدادی صرف کرده، در حالی که سال گذشته 70 درصد نیروهای مورد نیاز این مجموعه از طریق آزمون سنجش جذب شد و باقی نیاز از میان دارندگان درجه ایثار یعنی افرادی که حداقل 10 سال سابقه فعالیت داوطلبانه داشتند، اما با شرط و شروط‌ها. استخدام‌ها قراردادی و بدون برخورداری برخی مزایا!»
عقیلی عاشق کارش است. این عشق را می‌توان در تک تک جمله‌ها درباره کارهای داوطلبانه‌اش درک کرد: «در منطقه ما پایگاه امداد و نجات درازنوی کردکوی وجود دارد. داوطلبان این پایگاه به مردم 7 روستای دورافتاده منطقه که فاقد حداقل امکانات زیرساختی هستند، خدمات می‌دهند. طبق قوانین جمعیت، ما اجازه داریم تنها طی 10 روز از ماه از داوطلبان برای حضور در این مجموعه کمک بگیریم و بقیه روزهایی که اجازه استفاده از داوطلبان را نداریم، اگر پایگاه خالی بماند باید تعطیل شود! فعالیت این پایگاه برای منطقه ضروری است و تعطیلی یک روز آن یعنی به خطر افتادن جان انسان‌هایی که در این محور دچار حادثه می‌شوند. این پایگاه را با چنگ و دندان حفظ کرده‌ایم چون عاشق کارمان هستیم. این در حالی است که هم نیرو داریم هم تجهیزات.»
هزینه‌های نگهداری و تعمیر خودروهای آفرود سنگین است
مجتبی کاشانی هم از داوطلبان آفرود کار مازندران است. او از 19 سالگی فعالیت‌های داوطلبانه خود را برای نجات جان هم‌وطنانش در جنگل‌های انبوه و مسیرهای سخت استانش شروع
کرده است: «تمامی این سال‌ها با امکانات و تجهیزات خودرویی خودم در هر ساعت از شبانه‌روز که نیاز به کمک‌مان بوده در مأموریت‌ها حاضر شدیم، اما شاید باورتان نشود برای حضور در محل حادثه به عنوان یک داوطلب نجاتگر با چالش‌های بسیار روبه‌رو هستیم. از هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی اعم از پلیس راه گرفته تا سازمان جنگل‌ها. در شرایط فعلی با افزایش قیمت خودرو و تحریم‌ها، هزینه‌های تعمیر و نگهداری به‌شدت افزایش یافته و به هیچ وجه در این زمینه حمایت نمی‌شویم.» او هم همراه دوستانش با وجود همه سختی‌هایی که در زمستان‌های سرد و تابستان‌های پرتردد در مسیرهای کوهستانی و جنگلی با آن روبه‌رو هستند، عاشقانه پای کار داوطلبانه‌اش ایستاده است.
تجهیزات امداد کوهستان داوطلبان فرسوده و قدیمی است
حرفهای او را مهدی، یکی از امدادگران حوزه کوهستان، ادامه می‌دهد و می‌گوید: «امداد کوهستان یکی از حوزه‌های پر مأموریت و سخت امداد و نجات در جمعیت هلال احمر است. اغلب داوطلبان این بخش هم از کوهنوردان حرفهای و کاربلد هستند. ما برای نجات جان انسان‌های گرفتار در کوهستان نیازمند تجهیزات به‌روز هستیم. تجهیزاتی که عمرشان تمام شده هم جان نجاتگران، هم حادثه‌دیده را به خطر می‌اندازد.»
او می‌گوید: «داوطلبان دنبال دریافت حقوق و مزایا نیستند، اما به‌روزرسانی تجهیزاتی که اغلب در مأموریت‌های نجات از بین می‌روند، می‌تواند انگیزه ما را برای ادامه این راه افزایش دهد.»
دریافتی ماهانه فقط پول غذای شیفت می‌شود
جاسم مرادزهی هم در سیستان و بلوچستان فعال است. جوان 26 سالهای که جز فعالیت‌های داوطلبانه در هلال احمر در جای دیگری مشغول به کار نیست: «حضور در پایگاه امداد و نجات مهرستان تمام وقت ما را می‌گیرد و امکان حضور در شغل دیگری برای ما وجود ندارد. هزینه‌ای که جمعیت ماهانه به حساب داوطلبان واریز می‌کند تنها از بابت تأمین هزینه‌های رفتوآمد و وعده‌های غذایی در پایگاه است، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که با آن گذران زندگی کنیم.»
با وجود همه مشکلات ریز و درشتی که پیش روی داوطلبان قرار دارد اما این جماعت همچنان با انگیزه و علاقه زیاد پای کارند و در انجام ماموریتهایی که جان هموطنانشان درگیرشان هست کوتاهی نمی کنند.
رئیس جمعیت هلال احمر اعلام کرد: تشکیل تیمی برای بررسی و رفع مشکلات امدادگران
پیرحسین کولیوند، رئیس جدید جمعیت هلال احمر، از وقتی اعلام کرد در ازای کار در جمعیت ریالی بابت حقوق و مزایا دریافت نمی‌کند، خودش هم یک داوطلب است و این همجنسی با داوطلبان باعث شده است تا رسیدگی به مشکلات پیش روی این قشر را در اولویت خود قرار دهد. او در جلسه شورای معاونین جمعیت با اشاره به اینکه به وضعیت امدادگران هلال احمر آگاه است، گفت: «یک تیم برای بررسی و رفع مشکلات معیشتی و وضعیت استخدام امدادگران، تشکیل و رایزنی‌ها هم انجام شده است. امیدوارم این اقدامات نتیجه‌بخش باشد.» رئیس جمعیت هلال احمر، خدمات این جمعیت در طرح شهید سلیمانی و همچنین طرح توانمندسازی محلات آسیب‌پذیر را ارزنده خواند و خواستار توجه ویژه به تداوم و مشارکت فعالانه‌تر هلال احمر در این طرح با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری شد.کولیوند بر لزوم ارتباط مستمر با خیرین و داوطلبان و برنامه‌ریزی برای جذب مداوم نیروهای داوطلب نیز تأکید کرد و گفت: «تعامل با خیرین و داوطلبان مشارکت‌کننده در طرح‌ها و فعالیت‌های هلال احمر باید برنامه‌ریزی شده و پوشش رسانه‌ای مناسبی داشته باشد. همچنین، مدیران و مسئولان باید پاسخگوی انتقادات و شبهات کارکنان و مخاطبان هم باشند. در واقع تکلیف ما حمایت از نیروی انسانی و حفظ کرامت آنهاست، بنابراین باید موضوعات مربوط به کارکنان مورد بررسی دقیق قرار گیرد.»رئیس جمعیت هلال احمر، توجه به موضوع عفاف و حجاب در این جمعیت را بسیار مهم دانست و افزود: «در جامعه ارزشی وقتی حضور داریم باید به ارزش‌های آن هم واقف باشیم و تلاش کنیم با رعایت کرامت و عزت کارکنان، در این زمینه به یک الگو در کشور تبدیل شویم.» کولیوند در پایان تأکید کرد: «انتظار دارم جلسات، همایش‌ها و گردهمایی‌هایی که در هلال‌احمر برگزار می‌شود، ارزش افزوده داشته باشد، بنابراین در برنامه‌ریزی‌ها باید دقت بیشتری داشته و هم‌افزایی خوبی ایجاد شود. همچنین باید با همراهی زیرمجموعه هلال احمر با روابط عمومی، برنامه‌ها و فعالیت‌های عملیاتی جمعیت، پوشش رسانه‌ای مناسب و انعکاس بیشتری در جامعه پیدا کند.»