کاروان نذر آب هلالاحمر یزد یکی از 18 کاروانی بود که در طرح ملی نذر آب 4 راهی روستاهای محروم درگیر تنش آبی شد. این کاروان علاوه بر آبرسانی، جای خالی برخی از محرومیتهای درمانی و بهداشتی را هم در مدت حضورش در سیستانوبلوچستان پر کرد. همچنین تیم سحر که به همراه این کاروان به منطقه دلگان اعزام شده بود آموزشهای مختصر و مفیدی را برای کودکان و نوجوانان این منطقه در استان سیستانوبلوچستان در چنته داشت. متخصصان و پزشکان حاضر در کاروان نذر آب 4 استان یزد از تجربه حضور در کاروانهای سلامت و مناطق محروم کشور با همراهی هلالاحمر میگویند.
پزشکان داوطلب برای حضور در مناطق محروم و کپرنشین خود را آماده کردهاند؛ باسابقهها میدانند که در این کاروانهای سلامت خبری از میز و مطب همیشگی و ویزیت بیماران در هوای مطبوع و باد کولر نیست؛ خودشان را برای آفتاب سوزان و هوای پرغبار سیستانوبلوچستان و روستاهای جنوب و جنوبشرق کشور آماده کردهاند. تجهیزات و امکانات اولیه مورد نیاز را برداشته و راهی این روستاها شدند. دکتر «اسلامی» متخصص داخلی است و سالهاست تجربه همراهی با کاروانهای سلامت را در کارنامه کاری خود دارد.
او میگوید: «در یک مرکز تخصصی که امکانات آزمایشگاه و رادیولوژی و تیم و تجهیزات کامل دارد به راحتی میتوان بیماران را ویزیت کرد، اما در این طرح، به سراغ بیماران زمینگیر شده میرویم که به دلایل مختلف امکان جابهجایی و حضور در مراکز درمانی را ندارند. یا افرادی که بهدلیل دوری از مراکز درمانی و بهداشتی نمیتوانند از خدمات درمانی استفاده کنند.»
آنچه او را به حضور در کاروانهای سلامت و فعالیت داوطلبانه سوق میدهد تعلق خاطری است که نسبت به شغلش دارد و البته کمک به حل مشکلات و دغدغههای حوزه سلامت هموطنانش.
او میگوید: «کادر پزشکی و همکاران همه از حسب وظیفه در خدمترسانی به مردم مستضعف در مناطق دورافتاده در طرح حضور دارند و در این اردوها پاداشی کسب نمیکنیم. بلکه به دلیل علاقه و تعلق خاطری که به مردم این سرزمین داریم، تلاش میکنیم در حد ممکن باری از مشکلات آنها در حوزه سلامت برداریم. از همکاران خودم در حوزههای مختلف پزشکی هم درخواست میکنم با همراهی کاروانهای سلامت و جامعه پزشکی به این مناطق سر بزنند و بخشی از وقت و تخصص خود را وقف مردم مناطق محروم کنند.»
او سلامت جامعه را متکی به سلامت همه گروهها و اقشار و ارتقای آگاهی مردم را قدم بزرگی برای بهبود سلامت جامعه میداند. او به عنوان متخصص داخلی، آموزش و آشنایی مردم مناطق محروم با بیماریهای عفونی را برای کاهش این بیماریها در سیستانو بلوچستان ضروری میداند که میتواند از طریق مراکز و خانههای بهداشت به مردم روستاها منتقل شود.
حاشیههای بیآبی
بیماریهای عفونی از مهمترین مشکلاتی است که مردم در روستاهای سیستانوبلوچستان با آن روبهرو هستند. از زرد شدن سفیدی چشم، کبودی پوست و دیگر علائم میتوان اثرات مصرف آب آلوده و همچنین قرار گرفتن در معرض غبار و آلودگی هوا را به خوبی فهمید. این مشکلات در سیستانوبلوچستان در میان زنان شایعتر از مردان است.
به همین دلیل دکتر «آخوندی» متخصص بیماریهای عفونی حضور تیمهای پزشکی را در کاروانهای نذر آب ضروری میداند؛ بروز و شایع شدن این بیماریها ارتباط نزدیکی با آلودگی آب دارد و یکی از حاشیههای مشکل نبود آب آشامیدنی سالم در این روستاها را همین بیماریهای عفونی میداند. او فعالیت و همراهیاش با هلالاحمر را از زلزله بم آغاز کرده و در این 20 سال حضور داوطلبانه در جمعیت مربیگری عملیات احیا و مراقبتهای اولیه را هم بر عهده دارد.
آخوندی میگوید: «این مأموریتها به همت جامعه پزشکی و هلالاحمر شروع شد و تاکنون ادامه دارد. من در این سالها به حضور در کاروانهای سلامت عادت کردهام و همه تلاشم این است برنامهریزیهایم را طوری انجام دهم که هیچ کاروانی را از دست ندهم. همین حضور یک هفتهای پزشکان و متخصصان در روستاهای محروم برای مردمی که هیچ امکان دسترسی به مراکز درمانی و بهداشتی ندارند بسیار مفید است. برخی از این درمانها ادامهدار میشوند و بعد از برگشتن کاروان سلامت به شهرهای خود، همچنان از طریق پزشکان و داوطلبان پیگیری میشود تا به نتیجه برسد.»
شناسایی بیماران خاص
علاوه بر ویزیت مراجعان، تیمهای پزشکی کار غربالگری و شناسایی بیماران خاص در مناطق محروم را هم دنبال میکنند. دکتر «حبیب نیکوکار» متخصص اطفال و داوطلب همیشه حاضر در کاروانهای سلامت استان یزد میگوید: «داشتن دید تخصصی برای تشخیص و درمان و رفع بیماری، بهخصوص در یافتن افرادی با بیماریهای خاص، از مهمترین اتفاقهایی است که در کاروانهای سلامت انجام میشود. از طرفی مردم این روستاها که از اولیهترین حقوق زندگی خود محروم هستند حس میکنند که مردم دیگر شهرها به آنها توجه میکنند و مشکلات آنها را میبینند. از این جهت احساس امیدواری بیشتری میکنند.»
از بیماری شایع در روستاهای محروم سیستانوبلوچستان بهخصوص در کودکان میگوید که نیازمند رسیدگی بیشتر است: «در این منطقه بیماری کمخونی بسیار شایع است. این بیماری به صورت ارثی وجود دارد و مشکلات تغذیهای کودکان آن را تشدید میکند. خانوادهها باید بهطور دقیق در رسیدگی به فرزندان بیمار، راهنمایی شوند.»
دسترسی به آب پایدار
تیم درمانی کاروان نذر آب استان یزد در چهارمین سال برگزاری این طرح، به بیش از 700 نفر خدمات رایگان پزشکی ارایه دادند. «دکتر محسن حرازیزاده» مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان یزد میگوید: «3 هزارنفر در شهرستان دلگان و روستاهای اطراف از خدمات درمانی، بهداشتی، آموزشی و معیشتی و تیم سحرجوانان هلالاحمر کاروان سلامت یزد بهرهمند شدند. همچنین در راستای مأموریت آبرسانی به روستاهای درگیر تنش آبی، 12 تانکر به حجم های 10هزار، 500 و همچنین هزار لیتری در مناطق محروم جایگذاری شد.»
یکی از مهمترین فعالیتهای کاروان نذرآب هلالاحمر یزد در طرح نذر آب 4 آبرسانی پایدار در روستای «هندلآباد» از توابع دلگان بود. حرازیزاده میگوید: «اجرای پروژه آبرسانی پایدار با مشارکت شرکت علی بابا جهت روستای هندلآباد با ظرفیت 80 خانوار انجام شد.» آبرسانیای که با همراهی شهرداری و اداره آب و فاضلاب و خیران هلالاحمر یزد انجام شد و تنها با هزینهای حدود 2 میلیارد ریال، این روستا بالاخره به آب پایدار رسید.