به‌ناز مقدسی| با افزایش نرخ واکسیناسیون، به نظر می‌رسد که در انتهای تونل طولانی همه‌گیری کووید، به نور نزدیک می‌شویم. با این حال بعید است که ماسک‌زدن گسترده به این زودی از بین برود. هنوز مشخص نیست که آیا افراد واکسینه‌شده می‌توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند یا خیر، بنابراین کارشناسان بهداشت عمومی تأکید می‌کنند که همه، از جمله افرادی که واکسن زده‌اند، باید همچنان از ماسک در فضاهای اجتماعی استفاده کنند.
اگر از اطلاعاتی که در مورد کووید-19 می‌شنوید گیج شده باشید، قابل درک است. اما استفاده از ماسک صورت یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانید برای جلوگیری از شیوع کووید-19 انجام دهید؛ هرچند که هنوز اطلاعات غلط زیادی در مورد زمان لازم برای پوشاندن صورت با ماسک وجود دارد. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و کارشناسان در سراسر جهان موافق هستند که استفاده از ماسک صورت یکی از بهترین راه‌ها برای محافظت در برابر کووید-19 است. با وجود این، هنوز هم اخبار نادرست درباره عدم کارآیی ماسک‌ها و خطرات استفاده از آنها منتشر می‌شود تا مردم را به این باور برسانند که استفاده از آنها غیر ضروری است. برای درک اینکه چرا ماسک‌های صورت کار می‌کنند، مهم است که بفهمیم چگونه ویروس کرونا گسترش می‌یابد. درست است که کووید-19 خود به اندازه کافی کوچک است و می‌تواند از پارچه عبور کند. با این حال، ویروس به خودی خود حرکت نمی‌کند. این ویروس با قطرات تنفسی حرکت می‌کند که هنگام عطسه، سرفه و حتی صحبت‌کردن از دهان و بینی خارج می‌شود. بنابراین چون قطرات بزرگ‌تر از ویروس هستند، یک ماسک پارچه‌ای می‌تواند محافظ خوبی برای جلوگیری از سرایت ویروس به دیگران باشد. در این گزارش به 10 پرسش و پاسخ درباره ماسک‌ها پرداخته‌ایم که تا به امروز هنوز هم در هاله‌ای از ابهام هستند.
چرا باید از ماسک استفاده کنیم؟
ماسک‌ها یک اقدام کلیدی برای سرکوب و جلوگیری از انتقال ویروس کرونا و نجات جان افراد نقش مهمی را ایفا می‌کنند. هر چند که ماسک تنها بخشی از پروتکل‌های بهداشتی در دوران کووید است و در کنار آن همچنان باید فاصله‌گذاری فیزیکی، اجتناب از محیط‌های شلوغ، تهویه خوب محیط، تمیزکردن دست‌ها رعایت شود. با این حال، ماسک‌ها بسته به نوع‌شان می‌توانند برای محافظت از افراد سالم یا جلوگیری از انتقال مجدد استفاده شوند.
چه کسی باید از چه نوع ماسکی استفاده کند؟
ماسک‌های پزشکی برای این افراد توصیه می‌شود: کارکنان بهداشتی در محیط‌های بالینی، هر کسی که احساس ناخوشی می‌کند ، از جمله افرادی که علایم خفیفی مانند درد عضلانی، سرفه خفیف، گلودرد یا خستگی دارند. هرکسی که منتظر نتایج آزمایش کووید-19 است یا تست مثبت داشته است، افرادی که در خارج از مراکز بهداشتی از فردی که مشکوک یا تأیید شده به بیماری کووید-19 مراقبت می‌کند، همچنین ماسک‌های پزشکی برای افراد 60 سال به بالا توصیه می‌شود، زیرا در معرض خطر بالاتری از بیماری شدید کووید-19 و مرگ قرار دارند، افراد در هر سنی با بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماری‌های مزمن تنفسی، بیماری‌های قلبی- عروقی، سرطان، چاقی، بیماران نقص ایمنی و دیابت حتما باید از ماسک استفاده کنند.
ماسک‌های غیرطبی و پارچه‌ای برای عموم افراد زیر 60 سال و افرادی که شرایط بهداشتی زمینه‌ای ندارند، قابل استفاده است.
چه زمانی باید حتما از ماسک استفاده کنیم؟
در مناطقی که ویروس درحال گردش است، باید از ماسک استفاده کنیم. بنابراین ماسک‌ها باید زمانی که در محیط‌های شلوغ هستید، جایی که نمی‌توانید حداقل یک‌متر از دیگران فاصله داشته باشید و در اتاق‌هایی با تهویه ضعیف یا ناشناخته استفاده شود. با این حال همیشه تعیین کیفیت تهویه آسان نیست و چون بستگی به میزان تغییر هوا، گردش مجدد و هوای تازه در فضای باز دارد. بنابراین استفاده از ماسک ایمن‌تر است. همیشه باید دست‌های خود را قبل و بعد از استفاده از ماسک و قبل از لمس آن هنگام پوشیدن تمیز کنید. در حالی که از ماسک استفاده می‌کنید، باید تا حد ممکن فاصله فیزیکی خود را با دیگران حفظ کنید. استفاده از ماسک به این معنا نیست که می‌توانید با افراد تماس نزدیک داشته باشید. برای محیط‌های عمومی داخلی مانند مراکز خرید شلوغ، رستوران‌ها، مدارس و وسایل نقلیه عمومی، اگر نمی‌توانید فاصله فیزیکی خود را با دیگران حفظ کنید، باید از ماسک استفاده کنید.
آیا هنگام ورزش باید ماسک بزنم؟
علیرغم این توصیه که مردم باید از ماسک صورت به عنوان یک عادت روزانه استفاده کنند، استفاده از ماسک در حین انجام فعالیت‌های بدنی یا ورزش ممکن است به‌طور بالقوه تأثیرات منفی بر بدن داشته باشد. بنابراین ماسک‌ها نباید در حین فعالیت بدنی شدید استفاده شوند، زیرا تنفس شما کاهش می‌یابد. از طرف دیگر عرق می‌تواند باعث خیس‌شدن سریع‌تر ماسک شود که این امر تنفس را مشکل کرده و باعث رشد میکروارگانیسم‌ها می‌شود. مهم‌ترین اقدام پیشگیرانه در حین ورزش حفظ فاصله فیزیکی با دیگران است.
چگونه می‌توانم انتخاب کنم که چه نوع ماسک پارچه‌ای بخرم؟
هنگام انتخاب ماسک پارچه‌ای، فیلتراسیو ، قابلیت تنفس و تناسب را بررسی کنید. ماسک‌ها باید با استفاده از نوارهای لاستیک به راحتی در پشت گوش ثابت نگه داشته شود. اشکال مختلفی از ماسک وجود دارد مانند ماسک‌های صاف یا سه‌بعدی که می‌بایست ماسکی را که مناسب بینی، گونه‌ها و چانه شماست، پیدا کنید. وقتی لبه‌های ماسک به صورت نزدیک نباشند و تغییر حالت دهند (مانند هنگام صحبت‌کردن) هوا به جای اینکه در پارچه فیلتر شود، از لبه‌های ماسک نفوذ می‌کند. استفاده از ماسک با دریچه‌های فیلتر نیز توصیه نمی‌شود زیرا باعث می‌شود نفس بدون فیلتر از ماسک خارج شود. ماسک‌های پارچه‌ای باید از سه لایه پارچه ساخته شوند: لایه داخلی مواد جاذب مانند پنبه. لایه میانی از مواد غیربافته غیرجاذب مانند پلی‌پروپیلن. لایه بیرونی از مواد غیرجاذب مانند مخلوط پلی‌استر یا پلی‌استر.
چطور مطمئن شویم که از ماسک درست استفاده کرده‌ایم؟
قبل از لمس ماسک، دستان خود را با الکل یا آب و صابون تمیز کنید. ماسک را از نظر پارگی یا سوراخ بررسی کنید، از ماسکی که آسیب دیده، استفاده نکنید. ماسک را طوری تنظیم کنید که دهان، بینی و چانه شما را بپوشاند و هیچ شکافی در طرفین باقی نماند. بندها را پشت‌سر یا گوش‌های خود قرار دهید و آنها را به صورت ضربدری از روی هم رد نکنید، چراکه این کار می‌تواند باعث ایجاد شکاف در کنار صورت شما شود. در صورت کثیف یا مرطوب‌بودن ماسک خود را عوض کنید. قبل از برداشتن ماسک دستان خود را تمیز کنید. اگر ماسک پارچه‌ای شما کثیف یا مرطوب نیست و قصد دارید دوباره از آن استفاده کنید، آن را در یک کیسه پلاستیکی تمیز و قابل بسته‌شدن مجدد قرار دهید. ماسک‌های پارچه‌ای را در صابون یا مواد شوینده و ترجیحا آب گرم (حداقل 60 درجه سانتیگراد/140 درجه فارنهایت) حداقل یکبار در روز بشویید. در نهایت در برابر وسوسه کشیدن ماسک به چانه یا برداشتن آن در صورت صحبت با افراد دیگر مقاومت کنید. ماسک خود را در اطراف بازو یا مچ دست خود قرار ندهید و در عوض، آن را در یک کیسه پلاستیکی تمیز قرار دهید.
آیا سازمان بهداشت جهانی استفاده از ماسک‌های فیلتردار(دریچه بازدم) را برای جلوگیری از انتقال کووید-19 توصیه می‌کند؟
خیر، سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه نمی‌کند که از ماسک تنفسی با دریچه‌های بازدم استفاده کنید. این ماسک‌ها برای کارگران صنعتی طراحی شده است تا هنگام استنشاق از نفوذ گردوغبار و ذرات جلوگیری شود. ماسک‌ها با دریچه بازدم، تنفس را آسان‌تر می‌کند، اما همچنین اجازه می‌دهد تا ویروس از دهانه دریچه عبور کند. این باعث می‌شود که ماسک در جلوگیری از شیوع کووید-19 یا هرگونه ویروس تنفسی دیگر مثمرثمر نباشد.
کسی که به کرونا مبتلا شده آیا بعد از بهبودی، باز هم باید در مکان‌های عمومی از ماسک استفاده کند؟
خیلی سخت است که بگوییم پس از ابتلا به کووید-19 چقدر مصونیت دارید. پزشکان هنوز نمی‌دانند تا چه مدت از ابتلای مجدد به کرونا درامان هستید. بنابراین حتی اگر از بیماری کووید-19 بهبود یافته‌اید، هنوز هم باید در مکان‌های عمومی از ماسک استفاده کنید، چراکه ممکن است برای بار دوم ویروس را بگیرید و به دیگران منتقل کنید. حتی اگر علایم کووید-19 ندارید، باید از ماسک استفاده کنید. برخی از افرادی که تست ویروس آنها مثبت است، علیئم را نشان نمی‌دهند. استفاده از ماسک حتی اگر احساس می‌کنید حالتان خوب است، یک لایه محافظ اضافی برای شما و اطرافیان است.
آیا استفاده از ماسک شما را مجبور به تنفس بیش از حد دی‌اکسیدکربن می‌کند؟
برخی از افراد معتقدند که هنگام پوشیدن ماسک، دی‌اکسیدکربن نامناسب را تنفس می‌کنید. در صورت استفاده صحیح، استفاده طولانی‌مدت از ماسک‌ها باعث کمبود اکسیژن یا مسمومیت با دی‌اکسیدربن نمی‌شود. پزشکان و سایر متخصصان ساعت‌ها در روز ماسک می‌زنند و مشکلی ندارند. تا زمانی که ماسک مناسب شما باشد، هنوز اکسیژن کافی برای تنفس دریافت خواهید کرد. اما اگر از بیماری تنفسی مانند آسم رنج می‌برید، می‌توانید در برخی از مکان‌های عمومی که فاصله اجتماعی رعایت می‌شود، از محافظ‌های صورت یا شیلد استفاده کنید.
استفاده از دو ماسک در جلوگیری از شیوع کووید-19 بهتر از یک ماسک است؟
ماسک‌زدن دوگانه «منطقی است و از لحاظ تئوری، با فیلترکردن ذرات بیشتر به کاهش انتشار کووید-19 کمک می‌کند. بنابراین دو ماسک ممکن است محافظت بیشتری در برابر شیوع ویروس کرونا ایجاد کند، اما کارشناسان می‌گویند این بستگی به کیفیت و نحوه پوشیدن ماسک‌ها دارد.