فاطمه عسگری‌نیا| خبر کمی عجیب و تعجب‌برانگیز است؛ آمارهای هلال‌احمر نشان می‌دهد حجم عملیات‌های امدادونجات در پنج ماه امسال با وجود محدودیت‌های متعدد رفت‌وآمد بین شهرها که ناشی از شدت گرفتن بحران کرونا است، افزایش معناداری پیدا کرده. اما علت این افزایش چیست؟ آن‌طور که مسئولان هلال‌احمر به خبرنگار شهروند می‌گویند تغییر مقاصد گردشگری و اقبال مردم به طبیعت در دوره کرونا باعث شده تا امدادگران و نجاتگران جمعیت هلال‌احمر در استان‌های مختلف کشور نوع متفاوتی از سوانح را شاهد باشند.
در استان مازندران حجم عملیات‌های امدادونجات در مقایسه با پنج ماه سال قبل افزایش زیادی داشت و رتبه نخست مأموریت‌های امدادونجات به این استان رسید. البته در استان‌های اصفهان و گلستان هم وضع به همین منوال بود؛ مناطق کوهستانی و کویرهای اصفهان در کنار جنگل‌های گلستان شاهد وقوع بیشترین حوادث برای گردشگران بودند.

کافی است یک تعطیلی در تقویم باشد آن وقت است که جاده‌های مواصلاتی به شهرهای شمالی کشور شاهد ترافیک سرسام‌آور مسافران به این مناطق می‌شود. سفرهایی که اغلب فارغ از حادثه نیست و برای امدادگران و نجاتگران جمعیت هلال‌احمر در استان مازندران دردسرهای خاص خودش را دارد. « صابر خمسی» یکی از نجاتگران جمعیت هلال‌احمر استان مازندران است. او که علاوه بر پایگاه امداد جاده‌ای زنده‌یاد «حبیب‌زاده» حدفاصل بابل و بابلسر در بخش امدادونجات حوادث دریایی هم ید طولایی دارد، می‌گوید روزهای پایانی شهریور امسال عجیب‌ترین و شلوغ‌ترین ایام کاری او و همکارانش بوده است: «یک‌ماه‌ونیم ابتدایی شروع امسال به لحاظ محدودیت‌های ترافیکی و تعطیلی سواحل دریا، ایام خلوتی برای نجاتگران دریا بود. اما یک ماه اخیر درپی کاهش محدودیت‌ها و افزایش حجم سفرها متأسفانه شاهد وقوع حوادث تلخ زیادی در سواحل بابلسر بودیم، به طوری که فقط در روز دوم مهرماه 58 نفر را از غرق‌شدگی حتمی نجات دادیم.» درست است نجات این 58 نفر از غرق‌شدگی حتمی کام نجاتگران را شیرین کرد، اما مرگ‌مغزی دختری 20 ساله اهل تایباد خراسان، با وجود تلاش خمسی و دوستانش، همه آنهارا تحت تأثیر قرار داد.

خدمات امدادی مازندرانی‌ها به 4هزار نفر
کرونا و محدودیت‌های سفر برای گردشگران در سال‌جاری باعث شد تا اغلب مردم حاشیه رودخانه‌ها و جنگل‌ها را برای تفریحات خود انتخاب کنند؛ مناطقی که ضریب وقوع حوادث در آنها افزایش یافته است. به گفته «غلامعلی فخاری» مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان مازندران در 6 ماه نخست امسال 1700 عملیات امدادونجات از سوی نجاتگران جمعیت هلال‌احمر استان مازندران انجام شده که طی آن 4هزار مصدوم از خدمات امدادی داوطلبان هلال‌احمر بهره‌مند شده‌اند.»
او درباره افزایش حجم مسافرت‌ها به سمت شهرهای شمالی در سال‌های اخیر می‌گوید: «سفر هفتگی صدها هزار نفر به شهرهای شمالی در روزهای پایانی هر هفته طی سال‌های اخیر حجم مأموریت‌های امدادگران جمعیت هلال‌احمر استان مازندران را افزایش داده، به طوری که در 6 ماهه اول امسال بیشترین فراوانی مأموریت‌های امدادونجات استان را به حوادث جاده‌ای اختصاص داده است.» به گفته او در این مدت 691 حادثه جاده‌ای، 216 حادثه شهری و 63 حادثه دریایی توسط نجاتگران جمعیت هلال‌احمر امدادرسانی و چهار عملیات امدادهوایی انجام شده است. طی این عملیات‌ها 2هزارو892 نفر از خدمات درمانی سرپایی امدادگران بهره‌مند و 919 نفر نیز به مراکز درمانی منتقل شده‌اند. علاوه بر این 554 حادثه‌دیده نیز با مراجعه به پایگاه‌های امداد جاده‌ای از خدمات امدادی هلال‌احمر بهره‌مند شده‌اند: «ما در استان مازندران 35 پایگاه امداد جاده‌ای داریم که 2هزار امدادگر داوطلب به صورت شیفتی در این مراکز مشغول خدمت به هموطنان هستند.» استان مازندران با راه‌اندازی 289 خانه هلال در روستاهای منطقه و  بهره‌گیری از کمک داوطلبانه روستاییان موفق شده است به عملیات امدادونجات درخصوص گمشده‌های جنگل‌ها سرعت بیشتری ببخشد.
به گفته مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان مازندران امسال بیشترین گمشدگی در مناطق جنگلی استان مازندران واقع شد و این مسأله کار نجاتگران را در 6 ماهی که گذشت بسیار سخت کرد: «در 6 ماهه اول امسال 127 عملیات گمشدگی و سقوط در کوهستان را شاهد بودیم که این آمار در مقایسه با مدت مشابه افزایش چشمگیری داشت.»

قاچاق‌برهای انسان در اصفهان قربانی می‌گیرند
در استان اصفهان نیز که امسال رتبه دوم عملیات امدادونجات جمعیت هلال‌احمر را به لحاظ کمی از آن خود کرده، وضعیت دست‌ کمی از مازندران ندارد. استانی که به لحاظ برخورداری از مناطق کویری و کوهستانی مقصد بسیاری از گردشگرانی است که تلاش می‌کنند محدودیت‌های کرونایی را دور بزنند و در این مناطق به تفریح و گردش بپردازند. «محمد محمدی» مدیر عامل جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان می‌گوید: «از ابتدای امسال تاکنون 1493 عملیات امدادونجات در سراسر استان انجام گرفته است که از این تعداد 770 مورد حوادث جاده‌ای، 224 مورد خدمات حضوری، 11 مورد حوادث ساحلی، سه مورد ریزش آوار، دو مورد  آماده‌باش برای زلزله،  دو مورد سیل و آبگرفتگی، 261  مورد حوادث شهری، 151 مورد حوادث صنعتی و کارگاهی، سه مورد  طوفان، 50 مورد حوادث کوهستان و سه مورد حوادث هوایی بوده که این تعداد در مقایسه با سال گذشته 20درصد افزایش داشته است. کل آسیب‌دیده‌های این حوادث هم 1789 نفر بوده که از این تعداد 1025 نفر به مراکز درمانی منتقل شدند و 422 نفر به صورت سرپایی از خدمات درمانی امدادگران بهره‌مند شده‌اند.»
مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان می‌گوید یکی از حوادثی که متأسفانه در 6 ماه اول امسال شاهد وقوع آن بودیم، تصادف و واژگونی خودروهای قاچاق انسان بود که مسافران قاچاقی افغانستانی را از کاشان به سمت اردستان و نائین انتقال می‌دهند و این حوادث در سایه اتفاقاتی که در کشور همسایه افغانستان رخ داده رو به افزایش است: «در بخش گمشدگان کویر نیز ما امسال به دلیل روی آوردن افراد مبتدی به کویرگردی شاهد افزایش حوادث این بخش بودیم.»
در استان اصفهان 3800 نجاتگر درجه‌بندی‌شده فعالیت دارند. « فربود خواجوی» یکی از این نجاتگران است که از سال 87 تاکنون به صورت داوطلبانه در اکثر مأموریت‌های امدادونجات استان حاضر است. به گفته او افزایش حوادث کوهستان در 6 ماه اول امسال در این استان بسیار مشهود بوده است: «در روزهای پایانی هفته که گردشگران به این مناطق مراجعه می‌کنند، گاه در یک روز امدادگران سه تا چهار عملیات را پشتیبانی می‌کنند. برای نمونه روز دوم مهر امسال تیم امداد کوهستان ما سه عملیات نجات را در ارتفاعات قلعه‌بزی و شاهکوو پوشش دادند که هر کدام از این عملیات‌ها 7 ساعت زمان برد. »

تصادفات جاده‌ای در صدر مأموریت‌های گلستانی‌ها
حوزه امدادونجات در استان گلستان هم امسال رتبه سوم عملیات امدادی را از آن خود کرده است. البته به گفته «حسن ملک» معاون امدادونجات جمعیت هلال‌احمر استان گلستان این استان در بخش پاسخگویی به تصادفات و ترافیک جاده‌ای رتبه نخست را در 6 ماهه اول در بین استان‌های کشور کسب کرده و در بخش امدادرسانی به حوادث در جایگاه سوم ایستاده است: «در 6 ماهه اول امسال 929 حادثه را امدادرسانی کردیم که در این حوادث 3039 نفر متأسفانه آسیب دیده بودند و 1608 نفر مصدومانی بودند که از خدمات امدادرسانی نجاتگران بهره‌مند شدند.»
حوادث جاده‌ای در استان گلستان بیشترین حجم حوادث را به خود اختصاص داده است. ملک می‌گوید: «از 929 حادثه‌ای که نجاتگران ما برای کمک‌رسانی به حادثه‌دیدگان در صحنه حاضر شدند 697 تصادفات جاده‌ای، 9 مورد حادثه آتش‌سوزی، چهار مورد برف و کولاک و باقی حوادث کوهستان بوده است.»
در استان گلستان 16 پایگاه امدادونجات فعال است که از این تعداد 12 پایگاه را پایگاه امدادونجات جاده‌ای و چهار پایگاه را پایگاه امدادونجات کوهستان تشکیل می‌دهد. علاوه بر این یک پایگاه امداد هوایی، یک پایگاه تیم واکنش سریع و یک پایگاه آنست هم در استان فعال است و به صورت شبانه‌روزی 106 نفر از نجاتگران در این پایگاه‌ها مشغول خدمت‌رسانی به حادثه‌دیدگان هستند.

رشد11 درصدی مأموریت‌های ترافیکی و جاده‌ای در سال1400
«محمدحسن قوسیان‌مقدم» دبیرکل جمعیت هلال‌احمر درخصوص خدمات و مأموریت‌های امدادونجات در سطح کشور در پنج ماه امسال گفت: «بیشتر مأموریت‌های امدادونجات جمعیت هلال‌احمر در پنج ماه امسال در استان مازندران با انجام 1446 مأموریت صورت گرفت که در مجموع بیش از 11درصد مأموریت‌های هلال‌احمر را به خود اختصاص داد.»
او با بیان اینکه مجموع مأموریت‌های امدادونجات هلال‌احمر نسبت به سال گذشته رشد 6.2درصدی داشته است، گفت: «در این میان بیشترین امدادرسانی جمعیت هلال‌احمر به حوادث جاده‌ای بود که بیشترین آن در استان اصفهان با 636 مأموریت بود که 8.4درصد از کل مأموریت‌های ترافیکی را به خود اختصاص داد و در رده‌های بعدی نیز استان‌های مازندران و گلستان به ترتیب با 601 و 599 مأموریت قرار داشتند. در مجموع مأموریت‌های جاده‌ای و ترافیکی هلال‌احمر نسبت به مدت مشابه سال گذشته 11درصد رشد داشت.»
قوسیان‌مقدم درخصوص عملیات‌های نجات فنی جمعیت هلال‌احمر گفت: «ما در پنج ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، در رهاسازی مصدومان 33درصد رشد داشتیم و عملیات‌های فنی نیز 10.5درصد بیشتر شده است. استان کرمان با 116 عملیات نجات فنی و اختصاص 13درصد از کل عملیات نجات فنی در صدر هلال‌احمرهای استانی قرار دارد و در رده‌های بعدی نیز استان قزوین و استان فارس با 79 و 73 عملیات نجات فنی قرار دارند.»