سال گذشته اتفاقاتی افتاد که جهان را به دگرگونی و به‌تبع آن کشور را در تمام زمینه‌ها به چالش کشاند. یکی از این موضوعات، تحصیلات در مقاطع مختلف بود؛ حضوری یا غیرحضوری؟ مسأله این است. گستره و ابعاد فاجعه کرونا هنوز چندان مشخص نبود و سردرگمی هم در تصمیمات مختلف دولت عیان بود. چنانچه همچنان تا اوایل پانزدهم شهریورماه گذشته، مشخص نبود بالاخره قرار است دانش‌آموزان به مدارس بروند یا نروند. به این ترتیب سامانه «شاد» با مشکلات قطع و وصلی و باگ‌های مختلف به‌ناچار آغاز به کار کرد و سرآخر هم مدارس غیرحضوری شد. این خلاصه‌ای از ماوقع عدم حضور دانش‌آموزان در سال گذشته در کلاس‌های درس بود. پرسش‌ها هم فراوان بودند، از جمله اینکه:
برگزاری غیرحضوری کلاس‌های درس (به‌خصوص برای پایه‌های ابتدایی) چه مضرات و محسناتی دارد؟
تا چه زمانی باید دانش‌آموزان مقاطع پایین را از حضور در کلاس‌ها منع کرد؟
دانش‌آموزان در ازای حفظ سلامت جسمی، چه میزان در خطرات آسیب‌های روانی قرار می‌گیرند؟
چند درصد از جمعیت دانش‌آموزی کشور به گوشی‌های هوشمند دسترسی دارند و چه تعداد از این موضوع محروم‌اند؟
سامانه‌های برگزاری کلاس‌های غیرحضوری چه قابلیت‌ها و چه نقصان‌هایی دارد؟
والدین چگونه باید نقش تربیتی و در عین حال آموزشی را به جای معلمان در خانه به عهده بگیرند؟
ورود ناگهانی بچه‌ها به فضای آنلاین و در دسترس‌بودن مداوم گوشی برای دانش‌آموزان چه مخاطراتی دارد؟
معلمان برای برگزاری غیرحضوری کلاس‌ها چه آموزش‌هایی دیده‌اند؟
امکان برگزاری کلاس‌های عملی نظیر ورزش یا کلاس‌های فنی و حرفه‌ای و کاربردی چگونه خواهد بود؟
و...
همان‌طور که می‌بینید، پرسش‌ها فراوان بودند و به‌تبع آن چالش‌ها از آینده‌ای نامعلوم خبر می‌دادند. جهان درگیری اولیه با کرونا را آغاز کرده بود و هنوز پاسخ به بسیاری از این پرسش‌ها میسر نبود. هرچند در همان مقطع برخی کشورهای توسعه‌یافته حضور سر کلاس‌های درس را با وجود خطرات جسمانی، به برگزاری کامل غیرحضوری کلاس‌ها ترجیح دادند؛ در بریتانیا دانش‌آموزان را سر کلاس فرستادند؛ همین‌طور سیستم آموزشی آلمان، فرانسه و حتی چین. کارشناسان تشخیص داده بودند تهدیدهایی که به جهت سلامت روان دانش‌آموزان وجود دارد، کمتر از تهدیدات جسمی نیست و باید با مراعات پروتکل‌های بهداشتی، بچه‌ها به هر ترتیبی شده، سر کلاس بروند. این اتفاق البته در ایران نیفتاد و کل سال تحصیلی گذشته در خانه‌ها سپری شد. حالا اما آخرین تصمیم از بازگشایی آرام و تدریجی مدارس حکایت دارد. در روزهای گذشته سرپرست وزارت آموزش و پرورش از بازگشایی مدارس سخنه گفته و آغاز آموزش‌ها از اول مهرماه به صورت ترکیب مجازی و حضوری. علیرضا کاظمی در این زمینه تأکید کرده: «بیش از ۱۰۰هزار کلاس زیر ۱۵ دانش‌آموز داریم و ۵۰درصد مدارس ما نیز کمتر از ۷۵ دانش‌آموز دارند که این مدارس و این کلاس‌ها می‌تواند به صورت حضوری و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی برگزار شود.» بنا به آنچه سرپرست وزارت آموزش و پرورش خبر داده، ستاد ملی مقابله با کرونا هم کلیات طرح را تصویب کرده و قرار است تفاهم‌نامه‌ای بین کمیته‌های ستاد کرونا و آموزش و پرورش تنظیم شود تا استانداردهای لازم بهداشتی تدوین و تا پایان هفته به مدارس ابلاغ شود. نکته دیگر درباره مشکلات و موانع سامانه «شاد» به عنوان سامانه سراسری غیرحضوری مدارس است. برخی مدارس در سال گذشته از سامانه‌های دیگر آموزشی استفاده کردند و امسال نیز ممانعتی در این زمینه برای مدارس مختلف فرض نشده. در ادامه واکسیناسیون تمام معلمان تا پایان شهریور هم وعده داده شده که در حال انجام است. در کنار تمام اینها، صداوسیما هم قرار بود به عنوان کمک‌یار سیستم آموزش و پرورش کشور، بخشی از برنامه‌های خود را به آموزش اختصاص بدهد که این اتفاق سال گذشته رخ داد. به هرحال همان‌طور که اشاره شد، سال گذشته دسترسی برای بخشی از جمعیت دانش‌آموزی کشور به اینترنت و گوشی میسر نبود و این امر می‌توانست کمکی در این زمینه باشد. امسال هم چنین تدابیری اندیشیده شده و باید دید تا چه میزان می‌تواند مفید فایده باشد.