|  دکترغلامرضا خیرآبادی  |   عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان |

 اختلال پانیک یا هراس یک حمله حاد و ناگهانی اضطراب است که از چند دقیقه تا
یک ساعت طول می‌کشد.  
با بروز این حمله فرد مبتلا از لحاظ ذهنی، احساس اضطراب و ترس شدید همراه با علایم بدنی مانند تپش قلب، تعرق و لرزش دست‌ها و درد در ناحیه قفسه سینه و همچنین احساس از دست دادن کنترل بر حالات خود یا دیوانه شدن ناگهانی را تجربه می‌کند.  
در این اختلال افراد تمامی حملات را یک باره تجربه نکرده و تعداد و شدت علایم در حملات از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در برخی موارد افراد مبتلا به پانیک به دلیل احساس ترس درخواست کمک اورژانسی می‌کنند و علایم اولیه این اختلال مانند بیماری قلبی است.  
تعداد حملات بیماری پانیک از چند حمله در روز تا یک یا چند حمله در ماه است. معمولا ترس از وقوع حملات منجر به محدودیت‌ فعالیت در برخی بیماران می‌شود، بیمار به دلیل ترس از تمسخر از انجام کارهای شخصی و رفتن به مسافرت و مکان‌های شلوغ امتناع می‌کند.  
بیماری پانیک در زنان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است. با وجود این‌که این اختلال در سنین مختلف مشاهده شده است اما در اغلب موارد افراد در سنین جوانی به پانیک مبتلا می‌شوند. علت این اختلال نوعی عدم تعادل در کارکرد شیمیایی مغز است به نحوی که معمولا این افراد سیستم عصبی سمپاتیک فعال‌تری داشته و در برخی از سلول‌های مغزی آنها ترشح مواد شیمیایی بیشتر یا کمتر از حد معمول است.  
چرایی عدم تعادل در کارکرد شیمیایی مغز چندان شناخته شده نیست. بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که زمینه‌های ژنتیکی و ارثی، استرس‌ها و فشارهای زندگی در ایجاد این اخلال در عملکرد مغز موثر است.  
یکی از مشکلات شایع در این اختلال
خود‌درمانی است. خود درمانی یا استفاده از داروهای آرامبخشی که باعث وابستگی بیش از اندازه به این داروها می‌شود از مشکلات شایع این بیماران است درحالی‌که بهترین روش درمانی، مراجعه به یک پزشک است تا پزشک از طریق پیگیری‌های درمانی بیمار را از سردرگمی و صرف هزینه‌های گزاف نجات دهد.  
نحوه برخورد فرد با بروز حمله مهم است. بهترین اقدام سعی در حفظ آرامش و دوری از وحشت است چرا که اگر چه حملات پانیک آزاردهنده و نگران‌کننده هستند اما خطرناک نیست و منجر به بروز مرگ، سکته یا حالات غیرعادی نمی‌شود.  
سنین 20 تا 30‌سال اوج زمان شروع بیماری است. معمولا حملات با اقدامات درمانی
تحت‌کنترل درآمده و در سنین بعد کاهش می‌یابد اما در صورت عدم درمان بیماری شدت یافته و برای تمام عمر تداوم پیدا می‌کند.  
شیوه زندگی صحیح و سالم شرط داشتن روانی سالم و پیشگیری از بیماری‌های اعصاب و روان است. این شیوه زندگی سالم آمیزه‌ای از داشتن تعادل در زندگی است همچنین داشتن یک رژیم غذایی مناسب و پرهیز از مواد الکلی نیز توصیه می‌شود.