شهروند| میترا تاتاری، کارشناس بازارهای مالی، جزو اولین کارشناسانی بود که پیش از عید، از سقوط وحشتناک قیمت بیت‌کوین خبر داد. آن زمان البته در اوج روند صعودی بیت‌کوین، بسیاری صحبت‌هایش را نمی‌شنیدند و بیشتر بر این باور بودند که بهتر است اخبار مثبت را دنبال کنند! حالا اما بعد از چندماه، پیش‌بینی او به وقوع پیوسته و در ماه‌های اخیر شاهد افت قیمت شدید بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها بوده‌ایم. هرچند او بر این باور است که «رمز ارز»ها پدیده‌ای قابل سرمایه‌گذاری هستند اما نباید ناآگاهانه آن را بازاری بدون ریسک در نظر گرفت.
با افت قیمت رمزارزها شروع کنیم. چون شما جزو کسانی بودید که زمانی که قیمت بیت‌کوین، حدود 58هزار دلار بود، پیش‌بینی کردید با افت شدید قیمت مواجه می‌شویم.
افت قیمت‌ها قابل پیش‌بینی بود و طبق تحقیقاتی که فکر می‌کنم بانک مرکزی انجام داده بود، اکثر کسانی که وارد حوزه رمزارزها شدند، افرادی بودند که در بورس زیان دیده بودند. همان‌طور که گفتید تقریبا از اواخر اسفندماه که قیمت بیت‌کوین حدود 58هزار دلار بود، با توجه به اتفاقاتی که در حال افتادن بود و با توجه به ریسکی که بانک مرکزی آمریکا نسبت به رمزارزها احساس کرده، من درباره اینکه احتمال ریزش‌های سنگینی وجود دارد، در مطبوعات و رسانه‌های مختلف هشدار دادم.
با این حال باز هم مردم به سمت رمزارزها سرازیر شدند.
اکثر افرادی که در چند وقت اخیر آمدند، مقداری اسیر تبلیغات اشتباه شدند. به هرحال با توجه به صحبت‌های یک‌سری از کسانی که در این حوزه آموزش می‌دهند یا سینگال می‌فروشند، هیجانات و وسوسه‌ها باعث شد که عده‌ای بیایند و اشتباه کنند. به این ترتیب عمده کسانی که بعد از عید وارد شدند، تقریبا بالای 80 تا 90درصدشان، در حال حاضر در ضرر هستند. ضررهای سنگینی هم داده‌اند. حتی کسانی که با اهرم‌ها کار نکردند، با فیوچرز کار نکردند و به صورت اسپات یا هولدری کار کرده‌اند و سرمایه‌گذاری کرده‌اند، در ضررهای سنگین هستند.
اخبار منفی در این حوزه را چطور می‌بینید؟ چقدر تأثیرگذار بوده؟
با توجه به اینکه هنوز تمام اخباری که از کشورهای مختلف می‌آید، منفی هستند، به نظرم نشانه مثبتی دیده نمی‌شود.
اخبار مربوط به بایننس هم همین‌طور بوده.
اخبار منفی که دارد از چین و آمریکا می‌آید و همین‌طور در مورد خود بایننس. الان ما خبرهای بدی درباره بایننس، به‌عنوان صرافی‌ای که در فهرست رتبه‌بندی‌ها، رتبه یک در دنیاست، می‌شنویم. در چین ممنوعیت کاربران چینی را می‌بینیم، همین‌طور ممنوعیت برای کاربران کشورهای اروپایی. این خبرها همین‌طور پشت‌سر هم می‌آید، ما داریم اینها را می‌شنویم و اینها خبرهای بدی است. وقتی درباره بزرگ‌ترین صرافی دنیا ، همچین ریسک سیستماتیکی را می‌دانیم، این در کلیت بازار رمزارزها تأثیر منفی خودش را می‌گذارد. البته بعضی‌ها که الان در رمزارزها فعال هستند، سرمایه‌گذاری کرده‌اند و کوین دارند، یک‌سره دنبال اخبار مثبت می‌گردند. شما همین الان اگر بخواهید اخبار را یک‌طرفه و مثبت دنبال کنید، کانال‌ها و سایت‌هایی را می‌بینید که مثلا می‌نویسند فلان نهنگ آنقدر بیت‌کوین خریده یا فلان شخص آمده گفته من فلان قیمت خریده‌ام، اما چیزی که ما داریم می‌بینیم، این نیست.
بین صحبت‌هایتان اشاره کردید به ریسک این بازار. چرا؟
ما داریم درباره بازاری صحبت می‌کنیم که ارزش آن در یک هفته 43درصد کم شد؛ وقتی بیت‌کوین از 56هزار آمد به 29هزار. برای همین این اتفاق در این بازار، اتفاق عجیبی نیست و ریسک این بازار خیلی بالاست.
با این حال وقتی ایده بلاک چین را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم خلاقیت‌های فراوانی در آن وجود دارد. پس با توجه به صحبت‌های شما، آیا یعنی این امکان وجود دارد که «رمز ارز» از دور معاملات عرفی خارج شود؟
نه، چنین اتفاقی نمی‌افتد. یعنی حتی همین هفته‌ها هم که شاهد افت زیاد قیمت بوده‌ایم، مطمئن باشید بعضی افراد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ، آمده‌اند و سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در واقع ما نمی‌توانیم قدرت بیت‌کوین و رمزارزها را انکار کنیم. اما اتفاقی که افتاد، این بود که این بازار به دلایل مختلف از جمله رشته توییت‌ها و مسائل مختلف، به تعبیری می‌شود گفت «باد کرد».
همان حبابی که درباره‌اش صحبت کرده بودید.
من در همان فروردین که مصاحبه‌هایی انجام می‌دادم، گفتم که شما کوینی را می‌بینید که در 6 ماه گذشته حدود 20 برابر شده. این نشان می‌دهد که شما با حباب مواجه هستید و این حباب بالاخره باید خالی شود. چون ما (غیر از کوین‌های کم‌اعتبار)، کوین‌های دیگری را می‌دیدیم که با رشدهای عجیب و غریب مواجه بودند و این حباب باید خالی می‌شد.
بعد از خالی‌شدن حباب، چه اتفاقی می‌افتد؟
رمزارزها به این شکل عمل می‌کنند که وقتی حباب خالی می‌شود، یک اصلاح زمانی طولانی نیاز است تا بخواهند دوباره به حرکت‌شان ادامه بدهند. حداقل یک‌سال زمان طول می‌کشد. اما اینکه بخواهد از گردونه خارج شود یا مثلا ما بگوییم حوزه «رمزارز» جای فعالیت نیست، من به هیچ‌وجه چنین نظری ندارم. اتفاقا هر چقدر قیمت آن پایین‌تر بیاید، جذاب‌تر است چراکه فرصت سرمایه‌گذاری بهتری را فراهم می‌کند.
محدودیت‌های قانونی این وسط چه می‌کنند؟ چون کشورهای بزرگ در حال اعمال محدودیت‌های مختلف در حوزه «رمزارزها» هستند و این محدودیت‌ها قطعا به دیگر کشورها هم سرایت خواهد کرد.
سال 2017 هم همین اتفاق افتاد که بازار ریخت. در واقع در آن سال‌ها هم همان محدودیت‌ها را می‌دیدیم؛ قانونمندکردن و محدودکردن حوزه رمزارزها. برای همین کلیت بازار آن زمان با یک اصلاح قیمتی و زمانی شدید مواجه شد؛ هرچند نتوانستند جلوی آن را بگیرند. حالا ممکن است به صورت موقتی با چنین محدودیت‌هایی مواجه باشیم اما در کلیت نمی‌شود رمزارز را حذف کرد. فقط اتفاقی که اخیرا افتاد، به نظرم باید زودتر می‌افتاد. یعنی اگر بیت‌کوین روی 20هزار دلار، یک اصلاح خوب داشت و بعد حرکت می‌کرد و با این شدت افزایش قیمتی همراه نبود، این افت قیمتی شدید را هم تجربه نمی‌کرد. البته این خودش داستان زیاد دارد و نمی‌شود صرفا گفت تقاضا زیاد بوده، دولت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ پشتش بودند و غیره. در واقع دلایل زیادی می‌شود برایش مطرح کرد، اما من خودم به‌عنوان فعالی که در این بازار هستم، از اصلاح قیمتی استقبال می‌کنم چون فرصت سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند، حالا هر چقدر هم که این اصلاح زمانی طولانی باشد.