️واژه تابستان در ذهن بسیاری از مردم شروع فصل تعطیلات، شروع مسافرت‌ها و شروع کار در مناطق تفریحی و حضور در کنار سواحل کشور و بسیاری از اقدامات جذاب دیگر است، اما غافل از گرمای شدید در برخی از نقاط کشور عزیزمان نباشیم.
خانم‌های خانه‌دار، مادران گرامی توجه داشته باشید «مهم‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و موثرترین راهکار برای پیشگیری از آسیب‌های مربوط به شرایط آب‌وهوایی گرم، پیشگیری از بروز آن است.»
 ️گرمای شدید به دمای داغ تابستان گفته می‌شود که در آن درجه حرارت بسیار بالا و با درجه رطوبت بیشتر از حالت عادی است. این دما و درجه حرارت در نقاط مختلف کشور، یکی نیست، پس بستگی به شرایط آب‌وهوایی و منطقه جغرافیایی دارد‌.
 توجه داشته باشید که برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با گرما را افزایش دهد‌، ازجمله این عوامل می‌توانیم به مواردی همچون «سطح رطوبت بالا، چاق‌بودن فرد، بیماری قلبی، مصرف الکل و محیط اشاره کنیم.»
 بیشترین احتمال خطر برای افراد بزرگسال بالای ۶۰سال و بیشتر کودکان، بیماران خصوصا بیماران قلبی-عروقی، تنفسی، بیماران مغز و اعصاب و کارگرانی که در محیط‌های گرم و مرطوب در فضای بیرون کار می‌کنند، است.

اصول کلی برای پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با شرایط آب‌وهوایی گرم را به یاد داشته باشید. این اصول عبارتند از؛
 خود را خنک نگه دارید.
 هیدراته بمانید.
 مطلع باشید (آگاه باشید).

️اقدامات مهم در زمان هشدار مواجهه‌شدن با گرمای شدید را
 به خاطر بسپارید.
   در انتخاب و پوشیدن لباس دقت کنید. لباس مناسب، سبک وزن، رنگ روشن و غیرچسبناک(گشاد) بپوشید.
   دمای اتاق و محیط را خنک نگه دارید یا از سیستم تهویه مطبوع استفاده کنید.
   برای فعالیت در بیرون از خانه، برنامه‌ریزی داشته باشید. فعالیت در بیرون از خانه را درصورت امکان برای ساعات صبح یا عصر برنامه‌ریزی کنید.
   در طول گرمای شدید و در محیط گرم و مرطوب فعالیت، ورزش و قرارگرفتن در محیط بیرون انجام نشود  یا به کمترین حد ممکن برسد.
 اگر فعالیت در دمای بالا موجب افزایش ضربان قلب و تنفس بیش از حالت معمول و بی‌سابقه می‌شود، فعالیت خود را متوقف کنید.
 زمانی که دچار سردرد، سرگیجه یا ضعف می‌شوید، به یک مکان سایه‌دار و محیط خنک بروید.
 توجه داشته باشید که استفاده از فن‌های برقی هرچند موجبات راحتی شما را مهیا می‌سازد، اما زمانی که درجه حرارت بالا باشد، نمی‌تواند از بروز بیماری‌های مرتبط با گرما جلوگیری کند.
 استفاده از کرم‌های ضدآفتاب مناسب پوست خود، با مشورت گرفتن از پزشک و متناسب با هر شرایط آب‌وهوایی ضروری است (در شرایط آب‌وهوایی معمول توصیه می‌شود که از کرم‌های ضدآفتاب SPF15 استفاده شود).
 با استفاده از کلاه‌های لبه‌دار و عینک آفتابی، خود را در برابر نور خورشید محافظت کنید.
 به مقدار زیاد مایعات مصرف کنید. (بیشتر از حالت معمول و صرف‌نظر از چگونگی فعالیت شما).
 نکته بسیار مهم این است که «صبر نکنید تشنه بمانید و بعد آب بخورید.»
 اگر پزشک شما، توصیه به خوردن قرص یا دارو با آب زیاد برای شما کرده است، حتما مقدار توصیه‌شده آب را از پزشک خود سوال کنید.
  از نوشیدنی‌های حاوی الکل و کافیین خودداری کنید. (الکل در دقایق اولیه باعث گرم‌شدن و کم‌آبی بدن می‌شود).
  از نوشیدنی‌های بسیار سرد اجتناب کنید، زیرا باعث گرفتگی معده می‌شود.
  عرق‌کردن شدید باعث ازدست‌دادن نمک و موادمعدنی فراوان از بدن می‌شود که این مواد باید جایگزین‌ شوند. (به طور مثال استفاده از نوشیدنی‌های ورزشی که می‌تواند جایگزین نمک و موادمعدنی ازدست‌رفته باشد.)
  در صورتی که دیابت، فشار خون بالا یا سایر بیماری‌های مزمن را دارید یا اینکه رژیم غذایی خاصی دارید، قبل از مصرف نوشیدنی‌های ورزشی از پزشک خود مشورت بگیرید.
  برای حیوانات خانگی آب فراوان تهیه کنید و آن را در محیط سایه‌دار بگذارید.
  با گوش‌دادن به اخبار محلی یا استانی خود، از گرمای شدید و درجه حرارت محیط خود مطلع باشید.
 با شرکت در کلاس‌های آموزشی، علایم و نشانه‌های بیماری‌های مرتبط با آسیب‌های ناشی از گرما را جهت اقدام مناسب به خاطر بسپارید.
 در محیط خانه و محل کار از شرایط کاری و جسمانی افراد اطلاع  پیدا کرده و توجه بیشتری به افرادآسیب‌پذیر داشته باشید.
 با حضور در کلاس‌های امداد و کمک‌های اولیه جمعیت هلال‌احمر در سراسر کشور با اقدامات صحیح برای خودامدادی و دگرامدادی در گرمای شدید آشنا شوید.
 سطح پاسخ‌دهی فرد را با صدازدن بررسی کنید.
 اگر فرد پاسخگو نبود، با سر انگشتان هر دو دست روی سرشانه‌های او چند ضربه وارد کنید و همزمان با صدای رسا و بلند صدایش کنید.
 اگر پاسخگو نبود، تنفس فرد را با نگاه کردن به حرکات قفسه سینه و شنیدن صدای تنفسی از دهان و بینی فرد بررسی کنید.
 درصورتی‌که فرد سطح پاسخ‌دهی ندارد و فاقد تنفس طبیعی و موثر است، بلافاصله درخواست کمک کنید، با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید و در صورت آموزش، احیای قلبی ریوی برای فرد انجام دهید.
 به خارج کردن فرد قربانی از محیط گرم و مرطوب اقدام کنید.
 لباس‌های فرد قربانی را با رعایت احترام و حریم شخصی او خارج کنید.
 از حمام خنک یا آب خنک یا پارچه‌های خیس جهت خنک‌کردن فرد قربانی کمک بگیرید. (از حمام آب سرد و یخ پرهیزکنید).
 چنانچه روند خنک‌کردن بدن و کاهش درجه حرارت بدن مدت زمان بیشتری می‌برد، می‌توان از وسایل سرمایشی بهره گرفت، درصورت خیس‌بودن بدن قربانی، ابتدا قربانی را خشک کنید.
 از فعالیت فرد جلوگیری کنید.
 چنانچه فرد دچار خستگی گرمایی شده است، به مقدار کم و جرعه‌جرعه مایعات بنوشد.
نکته‌ای که مهم است خانم‌های خانه‌دار به آن توجه داشته باشند و اکنون نیز وجود دارد استفاده از وازلین است، فراموش نکنید که در فصل تابستان درصورتی که در محیط بیرون از خانه حضور دارید، به هیچ عنوان از وازلین برای نرم‌کردن پوست دست و صورت یا ناحیه گردن استفاده نکنید، زیرا این ماده جاذب قوی بوده و ممکن است فرد دچار آفتاب‌سوختگی شود.
️نکته دوم اینکه کودکان را در خودروهای پارک‌شده به خصوص در فصل تابستان تنها نگذارید. دمای خودرو در مدت زمان کمی به درجه کشنده می‌رسد. شیشه جلو، قسمت جلوی خودرو و داشبورد و صندلی‌های رنگ تیره، بیشترین قسمت‌های جذب حرارت را دارند. اکثر کودکانی که در خودروهای پارک‌شده توسط گرمای شدید جان خود را ازدست داده‌اند، در صندلی عقب خودرو به فراموشی سپرده شده‌اند و اکثریت کودکان در رده سنی سه ساله و پایین‌تر از سه سال بودند.
گردآورنده مطالب: زهرا کبیری