[شهروند] «امدادگران پایگاه رینه سختکوش‌اند. کار در این پایگاه طاقت‌فرساست.» مجید نیکزاد، رئیس شعبه هلال‌احمر آمل این جمله را در توصیف امدادگری در پایگاه رینه «شهيد علی ملك‌زاده» می‌گوید. رینه نزدیک‌ترین شهر به کوه دماوند است؛ در ارتفاع دو‌هزار متری. نجاتگران این پایگاه در کارنامه امدادی خود با توجه به صعودهای بسیار کوهنوردان داخلی و بین‌المللی عملیات جست‌وجو و نجات زیادی ثبت کردهاند؛ به زبان ساده آنها در ارتفاعات چند‌هزار متری پنجه‌به‌پنجه کوه می‌شوند برای یاری‌گری. امدادگرانی که سال‌ها در کوهستان به مردم گرفتار در برف و یخبندان امدادرسانی کرده و با «بهمن» مچ‌انداخته‌اند. به فکر «بهمن» خطور هم نمی‌کند که حریف‌شان بدون چشمداشت مادی و داوطلبانه به میدان آمده است. «بهمن» به دست نجاتگران نگاه می‌کند و از دلِ قرص‌شان بی‌خبر است؛ دل قرصی که می‌تواند روزها پنجه‌درپنجه یخ از «امید» حرف بزند؛ اینجا رینه است، شهری در ارتفاع چند هزار متری.
پايگاه امدادونجات كوهستان رينه در فاصله چند كيلومتری قله دماوند و در ارتفاعات پایين‌دست اين قله ساخته و به نام امدادگر «شهيد علی ملك‌زاده» از شهدای امدادگر جمعيت هلال‌احمر نام‌گذاری شده است. با توجه به حادثه‌خيزبودن جاده هراز و آمار بالای صعودهای تابستاني و زمستانی كوهنوردان داخلی و خارجی به قله دماوند، ساخت اين پايگاه نيازی مهم و ضروری بوده است. مسأله‌‌ای که مجید نیکزاد، رئیس شعبه هلال‌احمر آمل نیز در گفت‌وگو با «شهروند» به آن اشاره دارد. نیکزاد در توضیح فعالیت‌های این پایگاه به «شهروند» می‌گوید: «اين پايگاه همسو با فعالیت امدادی خود مركزی برای توان‌افزايی و ارایه آموزش‌های تخصصی به داوطلبان عضو سازمان امدادونجات از سراسر كشور در زمينه‌های برف و يخ است.» او در مورد هدف از شکل‌گیری این پایگاه می‌افزاید: «پایگاه امداد کوهستان شهید ملک‌زاده رینه نخستين پايگاه امدادونجات كوهستان در مازندران است که با هدف امدادرساني تخصصي به كوهنوردانی كه به بام ايران صعود مي‌كنند، فعال شده است. ساختمان این پایگاه حدود 600 مترمربع است که مرحوم يوسف اميدوارمقدم به نيت پدر مرحوم‌شان داوطلبانه به جمعيت هلال‌احمر اهدا کرده است.»
یاری‌گران بی‌ادعا
بنا به گفته رئیس شعبه هلال‌احمر آمل طبق تفاهم‌نامه صورت‌گرفته، متولی اصلی امداد در کوه دماوند، فدراسیون کوهنوردی است. او در تبیین این موضوع می‌افزاید: «خدمات جمعیت هلال‌احمر در امدادرسانی به کوهنوردان در دماوند معین و همکار فدراسیون کوهنوردی است و یک حرکت داوطلبانه محسوب می‌شود. البته با توجه به کیفیت امکانات و ظرفیت بالای جمعیت هلال‌احمر در امر امداد کوهستان همچون داشتن بالگرد، تجهیزات و نیروی انسانی متخصص، در بسیاری از حوادث، از جمعیت هلال‌احمر برای یاری‌گری درخواست می‌شود.» بنا به گفته این مقام مسئول، مشارکت در عملیات‌های امدادی، جست‌وجوی نجات، انتقال جعبه دائمی کمک‌های اولیه در ارتفاعات مختلف و نصب تابلوهای راهنمای ویژه کوهنوردان ازجمله اقدامات نجاتگران پایگاه امدادی رینه جمعیت هلال‌احمر بوده که در طول سال گذشته اجرا شده است. او در توصیف امدادگران این پایگاه نیز می‌گوید: «امدادگر در این شرایط نیاز به آمادگی جسمی بالا دارد و باید سختکوش باشد. ساده می‌گویم اگر می‌خواهید به‌عنوان امدادگر حرفه‌ای فعالیت کنید، باید مانند ورزشکاری که خود را برای مسابقات قهرمانی آماده می‌کند، روزانه تمرین و تلاش‌کنید.»
ضرورتی مهم؛ احتیاط کنیم
امدادگر کوهستان عاشق برف است؛ عشقش کوه است و جدال با بهمن. پنجه در پنجه کوه می‌گذارد تا با بهمن مچ بیندازد؛ برای چه؟ برای نجات و امداد. اما گاه چنان از دست این جدال و عشق دلچسب دلخور و آشفته می‌شود که حد ندارد؛ مثلا زمانی که دیگر فرصتی برای نجات و امداد ندارد. بگذارید راوی و توصیف‌کننده این گلایه و دلخوری‌ها امدادگر کوهستان باشد، یک عشق برف. داوود لشکری، مسئول پایگاه شهید ملک‌زاده، از راویان این جدال‌هاست. راوی از بی‌احتیاطی و ناآگاهی آدم‌ها گلایه دارد. به اعتقاد راوی «کوه قاتل آدم‌ها نیست، این ناآگاهی آدم‌هاست که قاتل جان‌شان می‌شود.»
او از یک ضرورت می‌گوید؛ مسئول پایگاه امداد کوهستان رینه معتقد است که کوهنوردی هم مانند سایر کارها، آدابی دارد که کوهنورد باید رعایت کند. او توجه به نکات ایمنی را یکی از مهم‌ترین آداب کوهنوردی می‌داند و می‌افزاید: «نباید هدف کوهنورد فتح قله باشد؛ زمانی می‌توان کوهنورد را فاتح خواند که قله را آگاهانه فتح کند؛ این آگاهی یعنی شما صعود کنی، اما به محیط زیست و کوه صدمه نزنی و رفتار پُرخطر نکنی؛ این صعود را می‌توان موفقیت‌آمیز دانست.» لشکری در ادامه گفت‌وگو با «شهروند» به پویش‌هایی اشاره دارد که امدادگران برای ترویج صعود آگاهانه در طول سال گذشته دنبال کردهاند. او می‌گوید: «یکی از اقدامات نجاتگران جمعیت هلال‌احمر ایمن‌سازی مسیر حادثه بوده است. از سال گذشته، امدادگران و نجاتگران هلال‌احمر با توجه به آرمان و اصول انسان‌دوستانه خود، یعنی کار بی‌مزد و منت، اقدام به ایمن‌سازی مسیر با تابلوهای راهنمای مسیریاب در مسیرهای سخت کردهاند. این کار کمک می‌کند کوهنوردان راه را گم نکنند و در مسیر صحیح حرکت کنند.» این امدادگر کوهستان در ادامه با بیان نکته‌های آموزشی می‌گوید: «حادثه تلخ چه زمانی رقم می‌خورد و چرا؟ زمانی که استانداردهای کوهنوردی رعایت نشود. کوهنوردان باید در فصول سرد احتیاط و نکات ایمنی را رعایت کنند و در صورت نیاز به امدادرسانی با شماره ۱۱۲ و ندای امداد هلال‌احمر تماس بگیرند. هرگز نباید از مسیرهای تعریف‌نشده حرکت کرد.» نکته دیگری که این امدادگر به آن اشاره دارد اهمیت موقعیت جغرافیایی است. او می‌گوید: «دیگران را در جریان برنامه صعود و کوهنوردی خود قرار دهید. کوهنورد باید به دوستان و خانواده خود اطلاع دهد که صعود خود را از چه مسیری و در چه زمانی آغاز می‌کند. باید در هر مرحله لوکیشن خود را به دوستانش اطلاع دهد. نرم‌افزارهای آفلاین مکان‌یابی‌ای طراحی شده که کوهنوردان می‌توانند این برنامه‌ها را نصب کنند تا در مواقع نیاز از موقعیت خود آگاه باشند.»
اقدام به برگزاری پویش‌های محیط زیستی
بنا به گفته لشکری، یکی از پویش‌هایی که نجاتگران جمعیت هلال‌احمر دنبال کردهاند ارایه نکات آموزشی به گروه‌های هدف است: «آموزش‌های کوهنوردی و مباحث ایمنی را به شکل‌های و رده‌های مختلف آموزشی به‌طور متداول دنبال میکنیم.» امدادگر جمعیت هلال‌احمر در ادامه نکات آموزشی خود می‌گوید: «در دنیای امروز بهمن دیگر حادثه‌ای طبیعی تعریف نمی‌شود، یعنی با نگاه پیشگیرانه اصلا نباید چنین حوادثی رخ دهد؛ به‌طور مثال در اتفاق چند روز گذشته توچال افراد حادثه‌دیده در منطقه به‌اصطلاح دهلیز ورود کردند و به تعبیر کوهنوردان بهمن را بریدند.»
اقدام دیگری که لشکری به آن اشاره دارد، فعالیت در زمینه پویش‌های محیط زیستی است. او در این‌باره می‌افزاید: «یکی دیگر از پویش‌های دنبال‌شده در جمعیت هلال‌احمر، پاکسازی محیطی است. نجاتگران در راستای فرهنگ کوهنوردی سالم، اقدام به جمع‌آوری زباله و پاکسازی کوه در چند مرتبه کردهاند.»