[نیره خادمی] شرح شوریدگی تمام و کمال دو دلداده خراسان، محمد رضا شجریان و پرویز مشکاتیان و شاید ادای دین به زادگاهشان، درست در روزهایی که وضع تنفسی استاد محمدرضا شجریان رو به بهبود است و بدون دستگاه نفس می‌کشد، آماده انتشار است. هجدهم و نوزدهم اسفند ماه موعد انتشار «خراسانیات» است که با آواز بی‌نظیر شجریان و ساز مشکاتیان، مهمترین نوازنده سنتور ایرانی به دست مخاطبان خواهد رسید.
دیروز همایون شجریان که تا پیش از این در صفحه اینستاگرام خود از وضع سلامتی پدر به مردم گزارش می‌داد با انتشار تصویری از آلبوم خراسانیات، نوشت: «آلبوم خراسانیات کار مشترک و شنیده نشده از پدر و زنده یاد استاد پرویز مشکاتیان است که پس از یک‌سال زحمات آوای مشکاتیان عزیز (طراحی) و جناب رادمان توکلی مهربان (هماهنگی همه امور میکس و انتشار) و همچنین جناب غلامرضا صادقی (میکس و مسترینگ) برای آماده‌سازی آن برای انتشار در‌سال ۹۸، در نوزدهم اسفند ماه امسال تقدیم حضورتان می‌شود. گفتنی است کلیت کار حال و هوایی از خراسان را دارد و همچنین تصانیف آن بر روی اشعار ملک‌الشعرا بهار ساخته و خوانده شده است. ضبط آلبوم خراسانیات مربوط است به‌سال ۱۳۶۵ و از آنجایی که ساز و آواز این مجموعه ضبط نشده بود و پدر هم امسال در شرایط خواندن و تکمیل آن نبودند، یک ساز و آواز از کنسرت آلمان ایشان به همراه ساز استاد مشکاتیان و بر شعر باباطاهر به این مجموعه اضافه شد. این ساز و آواز اجرای صحنه است که در‌سال ۱۹۸۹ میلادی در کشور آلمان اجرا شده است.»
براساس اعلام سامانه صدور مجوز دفتر موسیقی وزارت ارشاد، مجوز آلبوم «خراسانیات» متعلق به شرکت «دل آواز» است که به اسم استاد شجریان ثبت شده است و پنجم مرداد ماه امسال در ژانر موسیقی سنتی صادر شده است. این آلبوم، هجدهم اسفند ماه توسط نشر «ایرانگام» که مسئولیت پخش و پیش فروش انحصاری نسخه فیزیکی را برعهده دارد، در دسترس مردم قرار خواهد گرفت. پخش سراسری آن در فضای دیجیتال هم از روز دوشنبه نوزدهم اسفندماه به صورت انحصاری از طریق بیپ تونز با قیمت ۳۰هزار تومان آغاز خواهد شد.
موسیقی ایرانی این روزها گمشده‌های بسیاری دارد؛ ازجمله ساز استاد شهناز، لطفی، بهاری و فرهنگ فر، مشکاتیان و البته صدایی جاودانه و جادویی از استاد محمد رضا شجریان. حالا اما با آلبوم مشترک شجریان و مشکاتیان انگار قرار است جان تازه ای بر پیکر بیمار موسیقی ایرانی دمیده شود آن هم در شرایطی که نه‌تنها این روزها جامعه ایرانی بلکه کل جامعه جهانی با ویروس ناشناخته و غیرقابل کنترل کرونا روبه‌رو شده است. گفته می‌شود که پرویز مشکاتیان ساز این آلبوم را با الهام از موسیقی خراسان کوک کرده و خسروی آواز ایران هم نوای آن را با تکیه بر اشعار ملک الشعرا بهار سر داده است.
پرویز مشکاتیان یک‌سال بعد از انقلاب یعنی در‌سال ۵۸ با همکاری در آلبوم «چاووش ۶»، با گروه چاووش همراه شد و از آن زمان تا‌سال 1374 همکاری ادامه‌دار این دو اسطوره عالم موسیقی ایران شکل گرفت. نتیجه این همکاری شانزده ساله شد بهترین آلبوم‌های گروه‌نوازی موسیقی ایرانی که با ساز مشکاتیان و صدای شجریان کوک شد. ازجمله این آلبوم‌ها می‌توان به «بیداد همایون»، «آستان جانان»، «سر عشق»، «نوا»، «دستان»، «گنبد مینا»، «دود عود»، «جان عشاق»، «بهاریه» و «قاصدک» اشاره کرد. البته با وجود اجراهای فراوانی که این دو هنرمند از «قاصدک» در کشورهای مختلف داشتند این آلبوم هیچ گاه از سوی وزارت ارشاد ایران مجوز انتشار رسمی دریافت نکرد. درباره آلبوم «بیداد همایون» هم همین بس که گفته می‌شود از بهترین آثار شجریان است و عده‌ای حتی موفقیت آن را مدیون سنتورنوازی مشکاتیان می‌دانند.
البته محمد رضا شجریان پیش از این بارها نسبت به موسیقی خراسان علاقه نشان داده و حتی در‌سال 77 با همکاری کیهان کلهر نوازنده چیره دست کمانچه آلبوم «شب، سکوت، کویر» را براساس موسیقی مقامی خراسان به مخاطبان عرضه کرده بود.
آخرین اثر مشترک منتشر شده شجریان و مشکاتیان، به مهر ماه‌سال 95 و انتشار آلبوم «طریق عشق» برمی‌گردد که در‌سال ۶۷ در پاریس اجرا شده بود. زمانی که این آلبوم منتشر شد هفت‌سال از درگذشت مشکاتیان می‌گذشت و استاد شجریان هم در بستر بیماری بود. حالا هم که آلبوم خراسانیات به موعد انتشار رسیده است، 10سال از فوت پرویز مشکاتیان گذشته است و استاد شجریان هم در بیمارستان جم به سر می‌برد. او از یکشنبه شب به دلیل مشکلات ریوی در بیمارستان جم بستری شد و حتی تنفسش نیز با کمک دستگاه صورت می‌گرفت. اخبار ضد و نقیض درباره وضع استاد و نبود پاسخگویی صریح از سوی خانواده استاد شجریان در آن روزها باعث نگرانی دوستداران خسرو آواز ایران شد. این نگرانی‌ها آنها را به بیمارستان جم کشاند تا اینکه همایون شجریان به میان جمعیت رفت و از بهبود وضع پدر خبر داد. بعد از آن هیأت‌مدیره بیمارستان جم هر روز در صفحه اینستاگرام به شرح وضع جسمانی استاد آواز ایران پرداخته است. ادمین صفحه اینستاگرام بیمارستان جم ساعت 3بعدازظهر دیروز هم دوباره درباره آخرین وضع این هنرمند پرآوازه ایرانی نوشت: «در راستای اطلاع‌رسانی به مردم هنردوست و هم‌میهنان عزیز به استحضار می‌رساند که درحال حاضر با توجه به بهبود وضع ریوی دستگاه ونتیلاتور (کمک تنفسی) از ایشان جدا شده و تنفس خود به خودی و نرمال دارند. همچنین شرایط قلبی، ریوی و کلیوی پایدار است و کماکان جهت مراقبت بهتر و بیشتر نیازمند ادامه بستری در بخش مراقبت‌های ویژه هستند.» همچنین سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت ارشاد هم دیروز به بیمارستان جم تهران رفت و درباره وضع استاد شجریان با پزشک معالج او گفت‌وگو کرد.
محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان دو تن از بزرگ‌ترین هنرمندان موسیقی ایرانی و از دیار خراسان هستند که با وجود قطع همکاری شان در سال‌های دور و رقم خوردن دلخوری میان آنها همچنان هم مردم از شهد شیرین هنرشان بی‌نصیب نمی‌مانند. این دو موزیسین خراسانی همان هنرمندانی هستند که بعد از واقعه هفدهم شهریور‌سال 57 همراه با هوشنگ ابتهاج، مدیر برنامه گلها، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و چند تن دیگر از هنرمندان دیگر موسیقی از رادیو استعفا کردند و پس از آن هم، فعالیت‌هایشان چه در گروه عارف، شیدا و چه در کانون چاووش همیشه برای مردم امیدبخش و روح نواز بود. حالا هم شاید شرح شوریدگی این دو هم دیار، در «خراسانیات» روزهای پر از اندوه جهان را بهتر کند و بهاری خوشتر را برای همگان به یادگار بگذارد.