[شهروند]  دو روز گذشته برای مصرف‌کنندگان شیر و صنایع لبنی روزهای سختی بوده است. صحبت‌های بهادر حاج‌ محمدی، بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی در برنامه تلویزیونی «سلام، صبح بخیر» درباره وجود سم آفلاتوکسین در شیر که باعث سرطان کبد می‌شود، بسیاری را از مصرف شیر ناامید کرده است. او در این برنامه گفته که «طبق این آمار‌ها ۳۳‌درصد نمونه‌های شیر پاستوریزه آلوده به این سم بودند. شیر‌های پاستوریزه آزمایش‌شده در تبریز ۶۲ درصد، ساری ۶۰درصد، مشهد ۵درصد، شیراز ۱۷‌درصد و اردبیل ۳۳‌درصد به سم آفلاتوکسین آلوده‌اند.» البته او در مورد استناد این آمار‌ها هم گفته که آمار‌ها مربوط به پژوهش تعدادی از دانشگاهیان است. این سم از خوراک دام وارد شیر می‌شود و بر اثر حرارت و جوشاندن هم از بین نمی‌رود و در شیر باقی می‌ماند. «جای تأسف است بین ۱۰ کشور منطقه خاورمیانه رتبه آخر را از نظر وضع آلودگی سم سرطان‌زای آفلاتوکسین در شیر داریم.» بعد از صحبت‌های حاج‌محمدی، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نسبت به آن واکنش نشان دادند. ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه مردم مصرف شیر را از سبد غذایی خود حذف نکنند، به «ایسنا» گفته است که «اینکه لبنیات حاوی آفلاتوکسین باشد، اجتناب‌ناپذیر است و همیشه و همه جا موجود بوده و هست و قاعدتا آفلاتوکسین در شیر غیرپاستوریزه به دلیل وجود نداشتن کنترل بیشتر است.» به گفته او بررسی ۵۰ مطالعه در ایران در چند‌سال اخیر نشان می‌دهد در ۱۰‌سال گذشته میزان این سم در شیر رو به کاهش است: «اگرچه هنوز با میزانی که در محصولات کشورهای اروپایی است، قابل مقایسه نیست و حداقل ۳۰ تا ۴۰ نانو گرم در لیتر بیشتر است. نکته دیگر این‌ است که خطر جدی این ماده با دوز سه‌ونیم میلی‌گرم به‌ازای وزن مصرف‌کننده دیده شده که بسیار بعید است به این میزان از دوز در بدن فرد برسد.»  کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم دیگر مسئولی بود که دراین‌باره صحبت کرده و وجود آفلاتوکسین در مواد غذایی را مسأله‌ای جهانی دانست که حداقل چهار دهه نقل محافل علمی و فنی است. «کشورهای مختلف حد مجاز متفاوتی برای آن در مواد غذایی مختلف دارند. مثلا در ژاپن تا ۱۴‌درصد و در ترکیه بیش از ۱۲.۴‌درصد گزارش شده است. استانداردهای ایران عموما در حد استانداردهای ایالات متحده تعریف شده، البته استانداردهای اروپایی سختگیرانه‌تر از ما است.» محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو هم در کنار جهانپور به این مورد واکنش نشان داد و با تأکید بر اینکه درحال حاضر میزان مصرف شیر در کشور یک‌پنجم استاندارد است، گفت که آمار اداره کل غذا کمتر از ۳.۵‌درصد آلودگی را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که در بسیاری از کشورهای همسایه و کشورهای دیگر میزان آلودگی بسیار بالاتر است.» این درحالی است که رضا غیاثوند، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره وجود این سم در محصولات لبنی گفته مقدار آفلاتوکسین M۱ در شیر طبق استاندارد داخلی کشور بین ۵۰ الی ۶۰ نانوگرم در هر لیتر است: «زمانی که این حد مجاز را با استاندارد اروپا مقایسه کنیم، کمی بالاتر است. استاندارد اروپا کمی سختگیرانه‌تر است و میزان آفلاتوکسین شیر کمتر از ۵۰نانوگرم در هر لیتر محاسبه می‌شود. اما زمانی که نمونه شیرهای ایران را با استانداردهای آمریکا مقایسه کنیم، حتی یک نمونه شیر آلوده هم نداریم، زیرا به‌طور متوسط براساس استانداردهای ایران بین ۱۰۰ نانوگرم در هر لیتر و در آمریکا بین ۵۰۰ نانوگرم در هر لیتر است.»ماجرای سم آفلاتوکسین سال‌های گذشته هم مطرح شده بود.‌ سال 86 علی‌اكبر یاسمی، مدیر كل دفتر میوه‌های سردسیری و خشك وزارت جهاد كشاورزی، مهمترین دغدغه‌ تولید پسته در کشور را وجود سم آفلاتوكسین در محصولات پسته دانسته بود و مرداد ماه امسال هم ماجرای واردات ذرت‌های آلوده به این سم محل مناقشه شد. امیر خجسته، نایب‌رئیس کمیسیون اصل نود مجلس، واردات ۵۰۰‌هزار تن ذرت آلوده به قارچ آفلاتوکسین توسط 13 شرکت از کشور مالزی را نتیجه ناهماهنگی دستگاه‌های دولتی دانسته بود. ذرت‌هایی که درنهایت محل استفاده آنها مشخص نشد و حالا بار دیگر با صحبت‌های حاج‌محمدی ماجرای استفاده از این سم مطرح شده است. علی موحد، دبیر کانون انجمن‌های صنایع غذایی دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «کارخانجات صنایع غذایی کشور با استانداردهای جهانی کار می‌کنند و هر خط تولید یک مسئول فنی دارد. کارشناسی که پروانه‌اش را وزارت بهداشت و درمان صادر کرده است، اگر کوچکترین تخلفی ببیند، می‌تواند خط تولید را متوقف کند.» به گفته او نظارت بر صنایع غذایی و کارخانه‌ها بی‌وقفه است و علاوه بر مسئول فنی بازرسی‌های رندومی وزارت بهداشت هم وجود دارد: «احتمال آنکه در هر محصول تولیدی تعدادی باکتری مضر باشد، هست، اما مهم این است که این باکتری‌ها در حد مجاز باشند که تاکنون ما تخلفی درباره غیرمجاز‌بودنش نداشته‌ایم.» موحد می‌گوید این باکتری‌ها در تمام صنایع لبنی موجود است و اگر هم خطایی شکل بگیرد، در مراکز غیراستاندارد و غیرصنعتی بسیار بیشتر از سایر موارد است: «همچنین لازم است توصیه‌ای به صداوسیما داشته باشم. در بررسی مسائل تخصصی از مجری‌ که اطلاعاتی در اینباره ندارد، استفاده نکنند. انتظار نیست که مجری متخصص باشد، اما باید از مراجع ذی‌صلاح به برنامه دعوت شود تا افراد در مقابل هم صحبت کنند و این‌طور موجبات نگرانی مردم فراهم نشود.»