[یاسمن طاهریان] یکی از بازتاب‌های بحرانی که ایران و آمریکا هفته گذشته پشت‌سر گذاشتند، علاوه بر ایجاد شکاف عمیق در روابط دو کشور، دردسرهای اقتصادی جدید برای چین و از طرف دیگر فرصت‌های استراتژیک برای کره‌شمالی است.
به گزارش الجزیره، ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، به دستور واشنگتن خطر عدم ثبات را در خاورمیانه افزایش داده است. این موضوع برای چین-بزرگ‌ترین خریدار نفت از خلیج‌فارس- نگران‌کننده است. از اکتبر گذشته، عربستان‌سعودی و عراق، تحت بخشی از معاهده زیرساختی خود با چین، به بزرگ‌ترین صادرکنندگان نفت خام به میزان صد‌هزار بشکه در روز به این کشور تبدیل شده‌اند.
پکن یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت خام ایران است. با این حال واردات نفت از زمان بازگشت تحریم‌های آمریکا در سال گذشته کاهش شدیدی داشته است. براساس داده‌های گمرک چین، این کشور در ماه نوامبر، 539هزار و 106 تن نفت از ایران وارد کرده که نسبت به 3میلیون و 40هزار تن درماه آوریل بسیار کمتر است. به گفته استراتژیست‌ها، این موضوع تبعات سیاسی بیشتری برای پیونگ‌یانگ دارد. ممکن است ترور قاسم سلیمانی، نشانه این باشد که آمریکا به دنبال تغییر رژیم در ایران است و ایران برای دفاع از خود برنامه هسته‌ای را راه‌اندازی می‌کند. روز چهارشنبه، در یک روزنامه دولتی چینی، سرمقاله‌ای به زبان انگلیسی منتشر شد که با تاختن به دونالد ترامپ، دولت او را به سوءاستفاده از بحران ایران برای آسیب زدن به اقتصاد چین متهم کرد. در این مقاله آمده: «قصد آمریکا جلوگیری از پیشرفت چین با کشیدن پای این کشور به درگیری نظامی است. درگیری ایران و آمریکا تاکتیک مناسبی برای آمریکا است چون چین از لحاظ انرژی وابستگی بزرگی به ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه دارد و این کشور را در برابر درگیری‌ها و تلاطم‌های منطقه‌ای آسیب‌پذیر می‌کند.»
چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
دولت شی جینگ‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، که ماه گذشته با ایران و روسیه یک تمرین مشترک نظامی بر فراز دریای عمان انجام داد، قاطعانه از آمریکا به دلیل ترور سلیمانی انتقاد کرد، اما به گفته تحلیل‌گران کاری بیش از این از دستش برنمی‌آید.از‌سال 2018 که جنگ تجاری دو اقتصاد بزرگ دنیا آغاز شده فشار بسیاری روی صنایع چینی آمده است. در سه ماهه آخر سال 2019، رشد اقتصادی این کشور تنها 6درصد بود؛ پایین‌ترین رکورد از‌سال 1992. به گفته تونی نش، کارشناس مسائل چین، پکن ممکن است در جنگ تجاری قدرت برتر نباشد. موضوع ایران هم می‌تواند قدرت پکن در مذاکرات تجاری با واشنگتن را کاهش بدهد. ماه سپتامبر، کاخ سفید تحریم‌هایی علیه چند شهروند و شرکت‌های چینی وضع کرد. یکی از آنها شرکت حمل‌ونقل کاسکو بود که «آگاهانه» نفت ایران را جابه‌جا می‌کرد؛ عملکردی که دورزدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران محسوب می‌شد. به گفته استراتژیست‌ها، اقدامات ترامپ در قبال تهران همیشه موجب نگرانی پیونگ‌یانگ بوده است. این بار هم همین‌طور. در‌سال 2018، وقتی ترامپ آمریکا را از توافق هسته‌ای خارج کرد، نگرانی‌ها درباره خروج کره‌شمالی از دیپلماسی بیشتر شد. کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی در اواخر ماه دسامبر بعد از شکست مذاکرات با ترامپ چندین آزمایش موشکی انجام داد و درباره یک «سلاح استراتژیک جدید» هشدار داد. بعضی‌ها نگرانند که به شهادت رساندن سلیمانی، کیم را در ادامه دادن به مسیری که در پیش گرفته تشویق خواهد کرد. ترور سردار سلیمانی درنهایت می‌تواند استراتژی ترامپ درباره کره‌شمالی را از خط خارج کند. با توجه به اقدامات پرخطر اخیر سیاست خارجه آمریکا، کشورهای دیگر هم ممکن است از ادامه همکاری با واشنگتن منصرف شوند.