پولاد امین| در شرایطی که درست دو ماه به آغازین روز جشنواره فیلم فجر مانده، فهرست فیلم‌هایی که احتمال حضور در فستیوال امسال را دارند، سالی پرشور و پررونق را نوید می‌دهد. سالی پر از سروصدا و جنجال البته نه از جنس جنجال‌های جعلی که این روزها بر سر انتخاب سالن رسانه‌ها راه افتاده است.
جشنواره اما فارغ از اینکه در چه سالنی برگزار شود و فیلم‌هایش را در عصبیت بعد از گذر از صف‌های طویل و نفس‌بر برج میلاد ببینیم، یا آرامش سالن‌های چندگانه سینما ملت؛ امسال تنوعی در فیلم‌ها را نوید می‌دهد. جشنواره امسال بی‌تردید از این نظر که سینماگران نسل‌های مختلف سینمای ایران را میزبانی خواهد کرد، در قیاس با چند‌سال اخیر فستیوالی متفاوت جلوه می‌کند. در حقیقت رسانه‌هایی که در چند‌سال اخیر ادعا کرده‌اند سینمای ایران درگیر یک تغییر نسل اساسی شده و نسل اول سینماگران بعد از انقلاب در این بین از گردونه بیرون افتاده‌اند، در فستیوال امسال به بوته نقد و محک گذاشته می‌شود.
امسال جشنواره می‌تواند صحت و سقم ادعاهای نسل‌های مختلف فیلمسازی را قضاوت کند. در سالی که مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، ابراهیم حاتمی‌کیا، مجید مجیدی، حمید نعمت‌الله، محمدحسین مهدویان، نیکی کریمی، بهروز شعیبی، سعید ملکان، هاتف علیمردانی، سامان سالور و رضا درمیشیان فیلم دارند که حتی اگر در این بین چند فیلم هم به جشنواره نرسد، باز هم شاهد دوره‌ای پرنام خواهیم بود. اگر این را هم در نظر آوریم که مثلا حسن فتحی هم درحال فیلمسازی است و زمزمه‌های فیلمسازی رخشان بنی‌اعتماد، تهمینه میلانی و بهمن فرمان‌آرا نیز این روزها در رسانه‌ها منتشر شده، می‌توان به سالی خوب برای سینمای ایران امید بست.
خون شد
بعد از جنجال‌های فیلم قاتل اهلی مسعود کیمیایی این بار در کنار یکی از سرمایه‌گذاران پرحاشیه یکی دو‌سال اخیر سینمای ایران قرار گرفته و فیلمی ساخته که گفته می‌شود تمام عناصر سینمای کیمیایی را در خود دارد. همین هم باعث می‌شود نگاهی امیدوارانه به این فیلم داشته باشیم، حتی اگر گروه بازیگران این فیلم یکی از ضعیف‌ترین و کم نام و نشان‌ترین گروه‌های فیلم‌های کیمیایی باشند. درواقع حضور سعید آقاخانی، نسرین مقانلو، لیلا زارع و بهاره کیان‌افشار به‌عنوان بازیگران «خون شد» اگرچه باعث انتقادهایی نیز شده، اما از این نظر که کیمیایی تصمیم گرفته دایره بسته عوامل همیشگی‌اش را شکسته و سراغ تیپ دیگری از بازیگران برود، برای دوستداران این کارگردان نویدبخش است. به‌خصوص که می‌گویند در دو‌سال اخیر کیمیایی به‌شدت در پی ساخت این فیلم بوده و در زمان فیلمبرداری نیز با انگیزه‌ای فوق‌العاده پشت دوربین ایستاده است.
لامینور
البته گفته می‌شود که این فیلم در جشنواره حضور نخواهد داشت و داریوش مهرجویی با درس‌هایی که از فیلم بدفرجام سنتوری آموخته، تصمیم گرفته فیلم جدیدش را که مثل آن فیلم جنجالی این نیز درباره موسیقی است، وارد چالشی بی‌حاصل نکند. اما مهم‌تر از اینکه فیلم جدید مهرجویی که رسانه‌ها برخی به شیطنت آن را سنتوری 2 نامیده‌اند، در جشنواره خواهد بود یا نه؛ اینکه این کارگردان پس از 6سال دوری دوباره به سینما بازگشته است، اتفاق مهمی است.
لامینور را وحیده محمدی‌فر و داریوش مهرجویی نوشته‌اند و رضا درمیشیان نیز تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشته است. در لامینور علی نصیریان، سیامک انصاری، مهرداد صدیقیان و پردیس احمدیه بازی می‌کنند. نام فیلم و عکس‌های منتشرشده گواهی می‌دهند داریوش مهرجویی دوباره سراغ موسیقی و نت‌های آن رفته. اتفاقی که تردیدها را درباره فرجام فیلم افزایش می‌دهد و بسیاری را نگران می‌کند که آیا سرنوشت سنتوری ناکامی که با توقیفش تهیه‌کننده‌اش را دق داد و بازیگرش را هم به جلای وطن واداشت، برای لامینور و پردیس احمدیه هم تکرار خواهد شد؟
خورشید
مجید مجیدی سال‌هاست از سطح اول سینمای ایران فاصله گرفته. یعنی از زمانی که سراغ پروژه حضرت محمد و بعد هم فیلمسازی در سرزمین هندوستان رفت که هیچ‌کدام نتوانستند خاطره موفقیت‌های فیلم‌هایی چون بچه‌های آسمان، پدر، باران و آواز گنجشک‌ها را استمرار بخشند. این کارگردان اما ظاهرا ادعا کرده که با خورشید تمام سال‌های دوری را جبران خواهد کرد.
فیلمی درباره کودکان کار که می‌تواند یادآور همان مجید مجیدی باشد که در فیلم‌هایش به مضامین اجتماعی می‌پرداخت. جنبه امیدآفرین خورشید، همکاران مجید مجیدی است. جایی که این کارگردان در نوشتن فیلمنامه با نیما جاویدی، کارگردان سرخپوست همکاری کرده، هومن بهمنش را پشت ویزور نشانده و نقش مهم فیلمش را هم به جواد عزتی سپرده است.
خروج
فیلم جدید ابراهیم حاتمی‌کیا قبل از ساخته‌شدن هم جنجالی بود. زمانی که عده‌ای از بازیگران از بازی در این فیلم خودداری کردند. اما فارغ از این جنجال‌های رسانه‌ای گفته می‌شود «خروج» از نظر موضوعی مهم‌ترین فیلم سال خواهد بود. فیلمی اجتماعی و سیاسی درباره اعتراض و طغیان گروهی از مردم که از بی‌تفاوتی در قبال انجام وعده‌ها به ستوه آمده‌اند. خروج تنها و تنها با اتکا به همین خلاصه داستان هم می‌تواند کنجکاوی‌برانگیز باشد.
باید دید حاتمی‌کیا در این فیلم که گفته می‌شود نیم‌نگاهی هم داشته به «زنده باد زاپاتا»ی الیا کازان می‌تواند هواداران همیشگی‌اش را راضی از سالن بیرون بفرستد یا نه. با توجه به تفاوت اعتراض جمعی این فیلم با اعتراض قهرمان تک‌افتاده همیشگی حاتمی‌کیا، پاسخ این پرسش بسیار دشوار است و هیچ بعید نیست «خروج» طرفداران این سینماگر اجتماعی را با او مخالف کند. کسانی که فیلمنامه خروج را خوانده‌اند، در این امر تردید ندارند.
قاتل و وحشی
اگرچه جدیدترین فیلم حمید نعمت‌الله با بحران‌های زیادی در طول ساخت مواجه شده و حتی در اواخر فیلمبرداری هم به دلیل مشکلات مالی فیلمبرداری آن برای چند روز متوقف شده؛ اما با این حال باز هم اگر به جشنواره برسد، بی‌تردید از فیلم‌های مهم امسال خواهد بود. فیلمی جنایی که گفته می‌شود مثل دو فیلم اخیر این کارگردان روی خصایص انسانی تمرکز کرده است. قاتل و وحشی ویژگی‌های زیادی برای کنجکاوی دارد. از داستان جنایی فیلم تا سر و شکل لیلا حاتمی که گفته می‌شود برای تیغ‌زدن موهایش مبلغ هنگفتی گرفته. بازیگری که پیشتر در فیلم‌های بی‌پولی و رگ خواب هم با نعمت‌الله همکاری کرده و هر بار هم نتایجی قابل قبول حاصل آمده است.
درخت گردو
محمدحسین مهدویان امسال درخت گردو را در جشنواره خواهد داشت. فیلمی که در آغاز به دلیل شایعاتی که در مورد اختلافات رضوی و مهدویان بر سر این فیلم مطرح شد، از فیلم‌های کنجکاوی‌برانگیز سال لقب گرفت و بعد هم با انتشار عکس‌های گریم فیلم، ظاهر متفاوت مهران مدیری و پیمان معادی و البته موضوع آن که گفته می‌شود نگاهی متفاوت انداخته به ماجرای بمباران شیمیایی حلبچه. همه اینها باعث شده در رسانه‌ها شایع شود که مهدویان با فیلم جدیدش خیلی‌ها را شوکه خواهد کرد.
دیگران
«مجبوریم» رضا درمیشیان نیز از فیلم‌های مهم امسال است. به‌خصوص بعد از اینکه درمیشیان اعلام کرد فیلم داریوش مهرجویی را به جشنواره نخواهد داد، اما خود با پنجمین فیلمش بعد از «بغض»، «عصبانی نیستم!»، «لانتوری» و «یواشکی» در فستیوال فیلم فجر حضور خواهد یافت.
«آتابای» نیکی کریمی با بازیگرانی چون جواد عزتی، هادی حجازی‌فر و سحر دولتشاهی و فیلمنامه‌ای که هادی حجازی‌فر نوشته، این کنجکاوی را احتمالا جواب خواهد داد که آیا نیکی کریمی در پنجمین فیلمش در کارگردانی قدمی به جلو برداشته یا نه؟
روز صفر سعید ملکان نیز پروژه مهمی است. اولین ساخته سعید ملکان در مقام کارگردان شاید با سوژه خبرساز و ملتهب آن درباره دستگیری عبدالمالک ریگی در آسمان یکی از خبرسازترین فیلم‌های امسال باشد. باید دید ملکان که در سال‌های قبل با تنگه ابوقریب و تختی در مقام تهیه‌کننده در جشنواره حضور داشت، در مقام کارگردان نیز موفقیت‌های تهیه‌کنندگی‌اش را تکرار خواهد کرد یا نه.