شهروند| کاهش تعداد مربیان خارجی در ورزش ایران در سال‌های اخیر در دستور کار وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک قرار گرفته و فدراسیون‌ها نیز با توجه به کاهش توان مالی و افزایش قیمت ارز در سال‌های اخیر این موضوع را مدنظر قرار دادند. با نگاهی به مسیر چند‌ سال اخیر ورزش ایران و جدا شدن خیلی از مربیان خارجی از تیم‌های ملی مختلف متوجه می‌شویم به‌تدریج سایه مربیان خارجی از سر ورزش ایران کنار رفته؛ اگرچه هنوز چند رشته محدود که از اهمیت بالاتری برخوردار هستند، از مربیان خارجی در رأس تیم‌های ملی خود استفاده ‌می‌کنند. البته در خیلی از موارد مربیان ایرانی جایگزین خارجی‌ها نتایج بهتری هم گرفته‌اند و نمی‌توان به سیستمی که وجود دارد، خیلی هم نقد وارد کرد.
ویلموتس  و کولاکوویچ؛ استثناهای ورزش ایران
با وجود کاهش تعداد مربیان خارجی ورزش ایران در سال‌های اخیر، همچنان برخی از رشته‌ها مثل فوتبال و والیبال استثنا هستند. بعد از جدایی کارلوس کی‌روش، فدراسیون فوتبال سراغ مارک ویلموتس رفت و می‌بینیم که این روزها در پرداخت پول او هم با مشکل مواجه است. در فدراسیون والیبال هم که بعد از ولاسکو روند انتخاب مربیان خارجی ادامه‌دار بوده و حالا چند سالی است کولاکوویچ سکاندار تیم‌ملی است. به نظر می‌رسد وزارت ورزش با توجه به محبوبیت بالای فوتبال و والیبال بین مردم این دو رشته را مستثنی کرده و به این دو فدراسیون هم کمک می‌کند تا در پرداخت دستمزد مربیان خارجی خود دچار مشکل نشوند. البته ناگفته نماند فدراسیون شنا هم برای تیم‌ملی واترپلو با الکساندر چیریچ از صربستان به کار خود ادامه می‌دهد؛ مربی‌ای که باعث کسب نخستین مدال ایران در بازی‌های آسیایی بود. به نظر می‌رسد این مربی دستمزد خود را چندان بالا نبرده و فدراسیون شنا هم با مسئولیت خودش می‌تواند پرداختی ارزی به این مربی را انجام دهد. به جز این چند مورد در دوومیدانی نیز فدراسیون با مربیان خارجی همکاری می‌کند؛‌ اگرچه به صورت مقطعی، نه ثابت. این فدراسیون هم برای برخی ورزشکاران خود مثل احسان حدادی و حسن تفتیان استثنا قایل می‌شود.
مربیان داخلی بسکتبال و هندبال
 بهتر از خارجی‌ها
تیم‌ملی بسکتبال هم در چند مقطع روی نیمکت خود سرمربی خارجی ‌دید. بعد از قطع همکاری با دیرک بائرمن، سرمربی آلمانی که نتوانست تیم‌ملی را به المپیک 2016 ببرد، سیاست تغییر کرد و از مربیان ایرانی استفاده شد. ابتدا مهران حاتمی سرمربیگری تیم‌ملی را برعهده داشت و حالا مهران شاهین‌طبع. جالب اینجاست که با یک مربی ایرانی، تیم‌ملی بسکتبال توانست در جام‌جهانی مجوز صعود به المپیک را هم بگیرد. در هندبال نیز کاستاراتویچ، آخرین مربی خارجی بود. او هم به توفیقی در بازی‌های آسیایی نرسید و جای خود را به یک مربی ایرانی به نام علیرضا حبیبی داد. با این‌که هندبال ایران نتوانست سهمیه المپیک 2020 را کسب کند، خیلی از کارشناسان از نحوه بازی این تیم در مسابقات انتخابی اخیر راضی بودند؛ مسابقاتی که ایران توانست در آن کره‌جنوبی قدرتمند را هم شکست دهد.
کاهش خارجی‌ها در رشته‌های انفرادی
در رشته‌های انفرادی هم تعداد مربیان خارجی به حداقل رسیده است. در برخی رشته‌ها مثل کشتی و وزنه‌برداری به خاطر قدرت تیم‌های ملی ایران و دانش بالای مربیان، تقریبا هیچ وقت از مربیان خارجی استفاده نمی‌شود. در رشته‌ای مثل بوکس چند مقطع از مربی خارجی استفاده شده، اما عملکردشان رضایت‌بخش نبوده است. در سال‌های اخیر یک مربی کوبایی به ایران آمد که برخی از کارشناسان سطح او را بالا نمی‌دانستند و در آخر هم چیزی به بوکس ایران اضافه نکرد. در تیم‌ملی تیراندازی با کمان چند سالی مربیان کره‌ای حضور داشتند، اما بعد از بازی‌های آسیایی فدراسیون تصمیم گرفت به مربیان ایرانی اعتماد کند.
در رشته تیراندازی با قطع همکاری با مربیان خارجی، در اتفاقی جالب فدراسیون به یک مربی زن به نام الهام ‌هاشمی اعتماد کرد و هدایت هر دو تیم‌ملی مردان و زنان را به او سپرد. این اتفاق باعث شد تیراندازی در ماه‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته باشد و تاکنون پنج سهمیه المپیک 2020 را کسب کند.
در رشته قایقرانی هم دیگر خبری از مربیان خارجی نیست و بعد از حاشیه‌هایی که برای مربی رومانیایی به وجود آمد و کار به اعتصاب در تیم‌های ملی هم کشید، از مربیان ایرانی استفاده می‌شود.
اتفاق جالب دیگر در تیم‌ملی ووشوی زنان رخ داد که بعد از قطع همکاری فدراسیون با مربی چینی، امسال تیم سه نفره زنان ساندای ایران با هدایت راضیه طهماسبی‌فر به مسابقات جهانی چین رفت و با سه مدال طلا برگشت تا کارنامه‌ای قابل قبول ثبت‌کند.
اعتماد به ایرانی‌ها ادامه‌دار است؟
کاهش تعداد مربیان خارجی در ورزش به بهانه افزایش قیمت ارز را برخی از کارشناسان توفیق اجباری می‌دانند و برخی هم معتقدند در برخی رشته‌ها نیاز به یک مربی خارجی با دانش جدی است. با این حال اتفاقات سال‌های اخیر و سیاستی که وزارت ورزش در پیش گرفته، باعث شده اعتماد بیشتری به مربیان داخلی صورت بگیرد؛ اتفاقی که در خیلی از موارد نتایج مثبتی هم داشته است. باید دید در ادامه این مسیر امثال ویلموتس و کولاکوویچ هم به تدریج از دایره ورزش ایران دورمی‌شوند یا این‌که بازهم شاهد بازگشت خارجی‌ها به ورزش ایران خواهیم بود. به‌هرحال برای جذب مربیان خارجی هر فدراسیون باید به وزارت ورزش درخواست بدهد و در صورت صدور مجوز از کمیته‌ای که برای تایید صلاحیت مربیان خارجی در نظر گرفته شده، فدراسیون‌ها حق جذب مربی خارجی را دارند، بنابراین وزارت ورزش سیاست کلی را درباره مربیان خارجی تعیین می‌کند.