شهروند| بعید است بتوان خانواده ایرانی را پیدا کرد که روزهای تعطیل و اوقات فراغت خود به جاده نزند. در زمان‌های خاص مانند تعطیلات مناسبتی در طول سال، جاده‌ها معمولا شلوغ هستند و این شلوغی ممکن است همراه با خستگی و بی‌احتیاطی راننده‌ها باشد که درنهایت منجر به وقوع حوادث مختلف جاده‌ای می‌شود. کارشناسان برای به وجود نیامدن این حوادث، توصیه‌های زیادی برای رانندگان دارند تا با برنامه‌ریزی ساده تعطیلات‌شان تلخ و خراب نشود. با وجود تمام این توصیه‌ها، در هر حال حوادث جاده‌ای همیشه روی می‌دهند و به همین دلیل دانستن نکته‌های ضروری برای رفتار درست پس از وقوع این حوادث بسیار مهم است. در
عین حال دانستن این‌که در هنگام وقوع حوادث باید به کدام نهاد اعتماد کرد نیز بسیار مهم است. به سراغ دکتر محراب شریفی سده، فعال در حوزه سلامت در بلایا رفتیم تا توصیه‌های پیش از وقوع حادثه و بعد از رخ دادن آنها را به زبان ساده مرور کنیم، اگر قصد سفر دارید، خواندن این صفحه را از دست ندهید.
حوادث جاده‌ای اجتناب‌ناپذیر و همیشگی
حوادث جاده‌ای بخشی از حوزه حمل‌ونقل است و این تصادفات و حوادث به دلیل حجم تردد دربرخی روزهای سال بیشتر هم می‌شود. در چنین زمان‌هایی جاده‌ها همان جاده‌های قبل هستند، اما حجم تردد در آنها بیشتر شده است؛ افرادی هستند که عجله دارند و می‌خواهند زودتر به مقصد برسند. به دلیل حجم تردد، حوادث ترافیکی افزایش پیدا می‌کند. البته الزاما این ترادف وجود ندارد که هر قدر حجم تردد بیشتر شد، تصادفات جاده‌ای هم باید بیشتر شود، اما این اتفاق می‌افتد.
تصادف جاده‌ای مثلثی است که سه ضلع آن خودرو، جاده، مقررات و فیزیک جاده است. به‌عنوان مثال در اتوبان‌ها و بزرگراه‌ها تصادف کمتر داریم، اما در جاده‌هایی که رفت‌وبرگشتی هستند، تصادف بیشتر است. بخشی از حوادث جاده‌ای نیز به خودروها بر می‌گردد. به همین دلیل درحال حاضر یکی از آیتم‌های اصلی در خرید خودرو، جنبه‌های ایمنی آن مانند استقامت و ایمنی است.
به عنوان مثال در بحث ایمنی خودروها، ایربگ بحث مهمی است؛ این‌که در هنگام حادثه چند ایربگ عمل می‌کند و اگر درست عمل کند، آسیب‌های فیزیکی بسیار کمتر می‌شود. مورد دیگری که نباید فراموش کرد، این است که بحث کمربند ایمنی در جاده‌ها بسیار مهم است. مطالعات در این سال‌ها نشان داده که استفاده از کمربند ایمنی تاحدودی آسیب‌های نخاعی را به‌خصوص در ناحیه گردن و ضربه مغزی کمتر کرده است.
وظیفه مردم عادی و نیروهای امدادی در بحران چیست؟
فرمانده میدان در حوادث جاده‌ای پلیس راه است. وظیفه پلیس است که شرایط ایمنی را ایجاد کند.
در حوادث جاده‌ای دو سازمان دیگر نیز وارد بحران می‌شوند: جمعیت هلال‌احمر و اورژانس. اینها دو کار مستقل از هم، اما مرتبط با هم انجام می‌دهند که «نجات» نامیده می‌شود.
نجات زنجیری است که حلقه‌های مختلف دارد؛ حلقه نخست نجات تثبیت وضع خودرو است. به این معنا که نجاتگر زمانی که به محل حادثه می‌رسد باید وضع خودرو را تثبیت کند؛ به‌عنوان مثال اگر خودرو در سراشیبی است آن را متوقف کند. یا شاید لازم است باد لاستیک‌ها را کم کند. در عین حال خودرویی که آسیب دیده است حتما باید خاموش شود، حتی در برخی موارد توصیه می‌شود سر باتری و برق خودرو قطع شود. اگر سوخت نشت می‌کند باید مانع آن شد.
اگر مهارت کافی در رانندگی ندارید با سرعت بالا حرکت نکنید
رعایت مقررات رانندگی بسیار مهم است. راننده باید این مقررات را اجرا کند و تنها دانستن آن کافی نیست. اگر مهارت رانندگی بالایی ندارید با سرعت بالا حرکت نکنید و به‌اصطلاح رایج کارهای خطرناک انجام ندهید. به گفته پلیس، دلیل بسیاری از تصادفات این است که شخص یکباره مسیر خود را تغییر می‌دهد.
این را بدانید که در شرایط جوی مختلف شرایط جاده و شرایط خودرو تغییر می‌کند. باید لوازم ایمنی را همراه داشته باشید. اگر در فصول سرد سال به سمت غرب ایران سفر می‌کنید باید به باران، برف یا بسته بودن جاده فکر کنید. زنجیر چرخ، پتو، جیره غذایی خشک و دیگر موارد لازم را همراه داشته باشید تا اگر چند ساعت در جاده ماندید به مشکل جدی برنخورید.
نیروهای نجاتگر باید بعد از تثبیت خودرو رهاسازی را انجام دهند
نیروهای نجاتگر بعد از تثبیت خودرو باید رهاسازی را انجام دهند به این معنا که اگر فردی در خودرو گرفتار شده است او را خارج کنند. رهاسازی کاری فنی است که نجاتگران هلال‌احمر آن را به خوبی می‌دانند. آنها می‌دانند از چه زاویه‌ای وارد شوند، کجا را با قیچی ببرند و کدام قسمت خودرو را اهرم کنند.
هدف نجات فنی این است که بتوانید با کمترین آسیب فرد گرفتار را رها کنید.
زمانی که مصدوم آسیب نخاعی دیده است باید با دقت رفتار شود. اگر به آسیب نخاعی مشکوک هستید و نمی‌دانید چه کار کنید، اصلا به مصدوم دست نزنید. بارها پیش آمده است که به زور فرد آسیب‌دیده را از خودرو بیرون آورده‌اند و او دچار مصدومیت نخاعی شده است.
در بسیاری از موارد، مصدومِ هوشیار این اجازه را نمی‌دهد، اما در مواجهه با مصدوم بیهوش اگر فوریت‌های پزشکی را بلد نیستید، فقط کار خبردهی را انجام دهید، چراکه به فرد آسیب می‌زنید و ممکن است این آسیب جبران‌ناپذیر باشد.
بعد از رهاسازی، ارایه خدمات پزشکی برای مصدوم فوریت دارد؛ کارهایی که تحت عنوان خدمات پیش‌بیمارستانی می‌شناسیم و ارایه این خدمات با تیم اورژانس است. در هر حال، اگر در زمینه خدمات پزشکی و نجات تخصص ندارید وارد نشوید و کاری انجام ندهید.