روز گذشته ماجرای انتقال آب خزر وارد فضای جدیدی شد. نمایندگان شمال کشور در جلسه علنی به جایگاه هیأترئیسه رفتند و پلاکاردهای «نه به انتقال خزر» را در دست گرفتند و گفتند ملت اجازه نابودی دریای خزر را نمیدهد. در برگههای دیگری که این نمایندگان با خود به جایگاه آورده بودند، نوشته شده بود «بلایی را که بر سر زایندهرود و دریاچه ارومیه آوردید، درباره دریای خزر تکرار نکنید.» «انتقال آب دریای خزر، مساوی با نابودی محیطزیست است.» حضور این 12 نماینده عاملی بود تا مسعود پزشکیان که ریاست جلسه را برعهده داشت، خطاب به این نمایندگان بگوید «شما خلاف آییننامه عمل میکنید و این اقدام شما برخلاف قانون است. برگردید سرجایتان بنشینید.» بعد هم خبر آمد که 40 نماینده در نامهای به رئیسجمهوری به طرح انتقال آب خزر به سمنان اعتراض و اعلام کردند نهادهایی چون مرکز پژوهشهای مجلس، مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران هم با این طرح مخالفند. بعد از این تذکر، نمایندگان به جایگاهشان برگشتند اما صحبتها درباره یکی از پرحاشیهترین طرحهای سالهای اخیر همچنان پابرجاست و با وجود مخالفتهای گسترده فعالان محیطزیست و پژوهشگران هنوز از دستور خارج نشده است.
چند روز قبل هم عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیطزیست در نامهای به وزیر نیرو با انتقال آب خزر به کویر مرکزی ایران موافقت کرده و در نامهای نوشته بود «بدین وسیله اعلام میدارد اجرای پروژه انتقال آب دریای خزر به کویر بلامانع بوده و ضوابط اجرایی زیستمحیطی مورد نظر براساس تفاهم صورتگرفته در صورتجلسه کمیته ارزیابی ظرف مدت یکماه به وزارت نیرو ابلاغ خواهد شد.» همین نامه هم مخالفت انجمن علمی جنگلبانی کشور را به دنبال داشت و این انجمن با صدور بیانیهای خواستار توقف هرچه سریعتر پروژه شیرینسازی و انتقال آب خزر به سمنان شد. در بخشی از این بیانیه آمده «قرار است بیش از ۴هزار اصله درخت قطع- ممنوع اُرس و بیش از ۲۶هزار اصله درختان جنگلی هیرکانی (و بیش از ۵۰هزار پایه با احتساب درختچههای جنگلی) به همراه چندینمیلیون تُن خاک مرغوب جنگلی در طول مسیر نابود شود، بدون درنظرگرفتن خسارتهای غیرقابل جبران به اکوسیستمهای جنگل و دریا. آیا چنین طرحی میتواند منطبق بر منافع ملی باشد؟ در طرح انتقال آب، در افق ۱۴۲۵ بیش از ۴۰۰میلیون مترمکعب برای مصرف صنعت سمنان درنظر گرفته شده است (این رقم درحال حاضر حدود ۵۰میلیون مترمکعب است)؛ این درحالی است که مصرف کنونی صنعت استان تهران معادل ۱۱۰ و استان اصفهان معادل ۱۷۲میلیون مترمکعب است؛ ارایه چنین اعداد و ارقامی این سوال را ایجاد میکند که چرا طراحان قصد دارند به هر قیمتی، حتی ارایه اعداد غیرواقعی و فریبنده، طرح انتقال را توجیهپذیر جلوه دهند؟»
پیشینه طرح انتقال آب هرچند به دهه70 میرسد اما 14سال قبل، کارگروه بررسی تأمین آب استان سمنان، طرح انتقال آب خزر به سمنان را تصویب کرد. مصوبه هیأت دولت در سال ۱۳۸۹ به وزارت نیرو، ابلاغ شد و سرانجام این طرح در سال ۱۳۹۱، به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران بهعنوان مجری ابلاغ شد. در سال ۱۳۹۳ مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نتیجه بررسی طرح انتقال آب را منتشر کرد و آن را فاقد توجیه اقتصادی دانست. اما در دولت یازدهم و در آذر سال ۹۷، رئیسجمهوری اعلام کرد که از نظر دولت تمام مسائل بحث انتقال آب از شمال کشور به استان سمنان حل شده است و در اسفند سال ۹۷ هم ردیف بودجهای (معادل 5میلیارد تومان) برای مطالعات انتقال آب در لایحه بودجه سال ۹۸ در مجلس تصویب شد.
موافقان با بیان خالی از سکنهشدن مناطق مرکزی و خطر افزایش مهاجرت، محدودبودن میزان انتقال و ایجاد شغل؛ مقابل مخالفانی صف کشیدند که دغدغهشان ویرانی گسترده جنگلها و محیطزیست، وجود کمآبی در مناطق شمالی کشور و درخواست برای فکر به روشهای دیگر است. مخالفانی که امیدوارند درنهایت این طرح عملیاتی نشده و بتوانند مقابل قطع 26هزار اصله درخت جنگلهای هیرکانی بایستند.