مجتبی پارسا| نیروهای نظامی سوریه وارد سرزمین تحت کنترل کُردها شده‌اند تا با نیروهای ترکیه و متحدان آنها مقابله کنند. این اتفاق یک روز پس از آن روی می‌دهد که کُردها با دمشق توافق کردند تا در ازای محافظت از آنها، چند شهر کلیدی و مهم را به دولت سوریه بسپارند. این توافق با واساطت «روسیه» انجام شده است.
کُردها پس از چهارروز پیاپی بمباران هوایی و توپخانه‌ای ترکیه، مجبور شدند تن به این توافق با دمشق بدهند. رهبران کُرد بر روی این موضوع تاکید کرده‌اند که آنها مجبور به انجام چنین معامله‌ای شدند. حالا به نظر می‌رسد جبهه جدید در جنگ داخلی تقریبا 9 ساله سوریه در حال باز شدن است و نمایانگر پایان حضور نیروهای آمریکایی و اروپایی در شمال شرق سوریه خواهد بود.
«بدران ژیا کُرد»، یکی از مقامات ارتش دولت خودگردان شمال شرق سوریه به خبرگزاری رویترز گفته است، «پس از این‌که آمریکایی‌ها از منطقه رفتند و به ترکیه برای حمله چراغ سبز نشان دادند، مجبور شدیم سراغ گزینه‌های دیگری برویم. گزینه‌های ما گفت‌وگو با دمشق و مسکو بود تا مانع حملات ترکیه شویم.»
او همچنین گفته است که این توافق، صرفا یک «توافق نظامی اولیه» است که به مستقر شدن نیروهای دولتی دمشق در امتداد مرزهای شمالی محدود می‌شود و مذاکرات سیاسی بین دو طرف قرار است بعدا انجام شود.
به دنبال توافق کُردها با دولت دمشق درروز یکشنبه، نیروهای سوریه روز دوشنبه وارد سرزمین‌های تحت کنترل کُردها شدند. گزارش‌های تایید نشده‌ای هم منتشر شده که نیروهای نظامی سوریه در پاسخ به این توافق وارد شهر منبج شده‌اند که در دست کُردهاست. این در حالی است که صبح روز دوشنبه، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه به طور غیرواضحی اعلام کرده بود نیروهای شبه‌نظامی سوری متحد ترکیه، خود را برای تسخیر منبج آماده کرده‌اند. صبح دوشنبه، اردوغان در استانبول گفت: «ما تصمیم داریم برنامه خود را در مورد منبج، عملی کنیم.»
از طرف شرق نیز، ارتش سوریه اعلام کرده که وارد شهر «تل‌تمر» شده که تنها 12 مایل (کمتر از 20 کیلومتر) با مرز ترکیه فاصله دارد.
گزارش‌های تایید نشده‌ای نیز گفته‌اند که یکشنبه شب، نیروهای نظامی سوریه با جنگجویان کُرد در شهر قَمیشلی که طبق توافق روز یکشنبه، قرار نبوده کنترل آن به دمشق واگذار شود درگیر شده‌اند. یعنی اگر این گزارش‌ها تایید شوند، ماجرا به مراتب پیچیده‌تر از آن چیزی است که ما گمان می‌کنیم؛ نیروهای سوریه در جایی از نیروهای کُرد محافظت می‌کنند و چند کیلومتر آن‌طرف‌تر با یکدیگر درگیر شده‌اند.
در عین حال، نیروهای ترکیه و متحدان‌شان حملات خود به «تل ابیض» و «راس العین» را ادامه داده‌اند؛ دو شهری که نقطه تمرکز عملیات آنکارا برای عقب راندن کُردها بوده‌اند تا به گفته ترکیه، «منطقه امن مرزی» ایجاد و شرایط برای اسکان یک میلیون مهاجر سوری در آن منطقه مهیا شود.
گرچه در 9 سال گذشته، خصومت‌هایی میان ترکیه و سوریه وجود داشته، اما در این مدت این دو کشور، درگیری و جنگ پایداری نداشته‌اند.
از سوی دیگر، چشم‌انداز جنگ میان نیروهای سوریه و ترکیه و متحدان‌شان، نگرانی‌هایی را در مورد امنیت زندان‌هایی که بیش از 11هزار جنگجوی داعشی و خانواده‌های آنها را در خود جای داده‌اند، ایجاد کرده است. در روز یکشنبه، نزدیک به 800 نفر از این زندانی‌ها موفق به فرار از کمپ‌ها شدند.
تلویزیون دولتی سوریه روز دوشنبه اعلام کرد که بشار اسد، واحد‌های نظامی را به سمت شمال فرستاده تا با «نیروهای ترکیه در خاک سوریه مقابله کنند.» در گزارش‌های تاییدنشده‌ای، اعلام شده که معامله میان کُردها و دولت سوریه، می‌تواند به همه مناطق شمالی و شرقی سوریه، تعمیم و گسترش یابد.
به نظر می‌رسد که پایان تلخی در انتظار پنج سال حکومت نیمه‌خودمختار کُردها در شمال و شرق سوریه است. عملیات موسوم به «چشمه صلح» ترکیه از بعدازظهر چهارشنبه، پس از اعلام عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از منطقه توسط ترامپ آغاز شد.
گرچه رئیس‌جمهوری آمریکا، زمان مشخصی را برای خروج نیروهایش از سوریه تعیین نکرده، اما روز یکشنبه مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، گفت از آنجایی که درگیری نیروهای ترکیه و نیروهای سوری کُرد، جان سربازان آمریکایی را تهدید می‌کند، به هزار نیروی ویژه آمریکا دستور ترک منطقه «به شکل سریع و ایمن» داده شده است.
کردهای سوریه در نبرد علیه داعش، جزوهم‌پیمانان ایالات متحده آمریکا بوده‌اند، اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با اعلام این موضع که «آمریکا نباید در دعوای ترکیه و کُردها بیش از این دخالتی بکند»، دستور خروج سربازان آمریکایی را از شمال سوریه صادر کرد.
منبع: گاردین- رویترز