طرح نو| یک زمانی بچهها معلول که به دنیا میآمدند، میشدند سربار خانوادهها. برای همین یا خیلی از آنها همان روزهای اول در خیابان رها میشدند یا منزوی و افسرده گوشه خانه میماندند و در جامعه حضور پیدا نمیکردند. همین اتفاق که خانوادهها به آن دامن میزدند باعث شدتا معلولیت همیشه یک اتفاق وحشتناک باشد و معلولان راهی جز خانهنشینی و انزوا نداشته باشند. معلولان همیشه خودشان را برای سرنوشتی که داشتند سرزنش میکردند و خیلی از آنها به دلیل طرد شدن از خانواده، اجتماع و افسردگیهای شدید عمر زیادی نداشتند.
این اتفاق اما به مرور تغییر کرد. افراد معلولی که امروزه موفقیتهای زیادی به دست آوردند، نشان میدهد که نگاه تحقیرآمیز و تا حدودی پر از ترحم از بین رفته است. افراد معلول دیگر خانهنشینی را انتخاب نمیکنند و در برخی زمینهها مثل ورزش حتی از افراد سالم هم پیشی میگیرند. موسسات زیادی برای حمایت از این افراد تشکیل شد که حس باور به زندگی و اعتماد به نفس را در معلولان ایجاد کرد. موسسات و «انجیاو»هایی که به معلولان این باور را دادند که چیزی کم از افراد سالم ندارند و قرار نیست به خاطر یک کمبود گوشه خانه روزگار را سپری کنند. موسساتی که تمام تلاش خود را برای بیرون کشیدن معلولان از غار تنهایی انجام دادند و موفق هم شدند. در این میان موسسه «رعد» شاید نام آشناترین و موفقترین موسسه در این زمینه بود که درست 30سال پیش برای حمایت از این افراد تأسیس شد.
در موسسه رعد هیچ حرفی از معلولان و افراد ناتوان به میان نمیآید. تمام کسانی که در این موسسه رفت و آمد میکنند و از خدمات آن بهرهمند میشوند، توانیابانی شناخته میشوند که قرار است روز به روز بیشتر در جامعه و محیطهای اجتماعی حضور داشته باشند و موفقیت کسب کنند. مجتمع رعد از همان ابتدای تأسیس آموزش را بهعنوان ابزاري موثر و مفيد سرلوحه فعاليتهاي خود قرار داد و معتقد بود، براي ارتقای توانایيهاي توانيابان هيچ راهكاري بهتر از آموزش نیست. در طول 3 دهه فعاليت مستمر در مجتمع رعد، بيشترين بودجه، وقت و انرژي صرف ارایه آموزش با كيفيت و كميت مناسب به توانيابان شده و در كنار آموزش و مشاوره شغلي و كاريابي، خدمات توانبخشي شامل فيزيوتراپي، كاردرماني، گفتاردرماني و مشاوره نيز به كارآموزان ارایه ميشود. همچنين واحد مددكاري در جهت حل مشكلات توانيابان هم فعالیت میکند. تغییر باید در درون افراد معلول ایجاد شود. با این تغییر است که حتی نگاهها هم عوض میشود و کسی نمیتواند ادعا کند که معلولان ناتوان هستند و نمیتوانند در جامعه حضور داشته باشند.
مهندسانی که موسسه رعد را راهاندازی کردند کمکم تلاش کردند تا هر چه سریعتر موسسه را گسترش دهند. کلاسهایی که ابتدا تنها برای
5 نفر ظرفیت داشت به کلاسهای بزرگتر تبدیل شد. این موسسه طی 3 برنامه کوتاهمدت، میانمدت، بلندمدت فعالیت خود را به صورت صددرصد رایگان آغاز کرد و با کمک نیکوکاران دیگر آن را گسترش داد. امروز پس از گذشت 30سال بيش از 5هزار نفر در آموزشهاي رعد شركت كرده و تعداد زيادي از آنان در تهران يا ساير شهرستانها مشغول به كار هستند. موسسهای که ابتدا کار خود را در زیرزمین «مرکز نابینایان ابابصیر» و در خیابان قزوین شروع کرده بود امروز در شهرک غرب تهران توانسته دانشگاهی را برای معلولان راهاندازی کند تا هر چه بهتر و بیشتر به اهدافش نزدیک شود.
از سال 89 با تأیید مجوز از سوی دانشگاه جامع علمی- کاربردی رشتههای گرافیک، نرمافزار، حسابداری، مددکاری و تربیتمربی برای مراکز آموزشی و بهتازگی یک دوره تربیتمربی ورزش معلولان، با توجه به شرایط و توان معلولان جسمی و حرکتی که قصد گرفتن مدرک دانشگاهی معتبر را داشتند، فراهم شد. بازتوانان با عزم راسخی که دارند، برای رسیدن به قلههای موفقیت از شرایط به وجود آمده نهایت استفاده را بردند. در این مرکز شرایط برای معلولان به نحوی ترسیم شده است که علاوهبر دریافت آموزش به بازتوانی و تامین سلامت جسمانی آنها هم پرداخته میشود. به نحوی که اگر صلاحیت فرد معلول در کمیتههای ارزیابی دانشگاه که از خبرگان حوزههای مددکاری، روانشناسی، تعیین سلامت ذهنی و... هستند، تأیید شود، زمینه دریافت بورس تحصیلی و آموزش رایگان آنها بهطور کامل فراهم میشود. همچنین امکانات رفاهی وآموزش به همراه تأمین سلامت برای معلولان تا زمانی که در دانشکده حضور دارند توسط کارکنان در بخشهای مختلف فراهم شده است. موسسه رعد برنامههای متنوعی را برای توانیابان برگزار میکند. نمونه این برنامهها بازارچههای خیریهای است که آثار معلولان و دستساختههایشان در آن به فروش میرسد. همچنین جشنوارههای مختلفی که برای این افراد درنظر میگیرد انگیزههای زیادی برای کار و فعالیت اجتماعی در بین این افراد ایجاد کرده است. موسسه هر روز درحال گسترش است و مهمترین نکته این است که این روزها به دلیل پیشرفت علم فرزندان معلول کمتری به دنیا میآیند اما همان اندازه افرادی که بر اثر بیماری یا حادثه دچار معلولیت میشوند درحال افزایش است. معلولانی که به مراتب روحیه بدتری نسبت به معلولان مادرزاد دارند و نیاز است تا انگیزه بیشتری برای این افراد ایجاد شود تا به زندگی برگردند. خیریه رعد، شرایط بازگشت دوباره این افراد به جامعه را فراهم میکند و تمام تلاش خود را متمرکز کرده تا هیچ معلولی در جامعه دچار سرخوردگی و ناتوانی نباشد.