لاله افتخاري نماينده مجلس شورای اسلامی
هر حكومتي براي تحقق اهداف و برنامه‌هاي خود نياز به نيروهاي متخصص و كارآمد و داراي تجربه و دانش كافي دارد.
به‌طور قطع براي دستيابي به يك هدف به ويژه اگر اين اهداف كلان و بلندمدت باشند، نياز به طي شدن مراحلي ازجمله تحقيق و پژوهش، شناخت كافي از موضوع، تدوين برنامه، تبديل اين برنامه به قانون در صورتي كه نياز به ضمانت اجرايي داشته باشد، ورود به مرحله اجرا و بالاخره اجرا دارد. در تمام اين مراحل نياز است كه افراد با دانش كافي، متخصص و خبره به كار گرفته شوند و اگر در هر مرحله دانش كافي وجود نداشته باشد، نمي‌توان اميدوار به موفقيت اين برنامه بود. به عنوان نمونه اگر براي دستيابي به هدفي نتوانيم از افراد خبره براي تدوين برنامه استفاده كنيم، چگونه مي‌توانيم اميدوار به اجرايي شدن اين برنامه داشته باشيم.
از سوي ديگر برفرض انجام كار به صورت علمي و بهره‌مندي از متخصصان در دوره تحقيق و تدوين برنامه، اگر براي اجرا متخصصان لازم را به كار نگيريم، به‌طور قطع به نتيجه مطلوب نمي‌رسيم. بنابراين در هر جامعه‌اي، نياز است براي بخش‌ها و كارهاي مختلف نيروي متخصص و كاردان تربيت شود كه اين امر ازجمله مهم‌ترين وظایف حكومت‌هاست. در جمهوري اسلامي ايران نيز براساس قانون اساسي، ارایه آموزش ازجمله وظایف دولت بوده و اين آموزش‌ها تا پايان مقطع متوسطه بايد رايگان باشد. خوشبختانه ما در حوزه علمي طي سال‌هاي اخير پيشرفت‌هاي بسيار زيادي داشته‌ايم و امروز مراكز علمي در مقطع تحصيلات تكميلي و دانشگاهي در تمام كشور فعال هستند و كمتر شهري پيدا مي‌شود كه داراي دانشگاه نباشد. در مراكز استان‌ها و شهرستان‌هاي بزرگ نيز چندين مركز علمي اعم از سراسري، آزاد، پيام‌نور و ... نيز فعال هستند و درحال حاضر از نظر پذيرش دانشجو حداقل در مقطع كارشناسي امكانات لازم در سراسر كشور براي ادامه تحصيل نسل جوان وجود دارد. پيشرفت‌هاي علمي حاصل شده در حوزه‌هاي مختلف ازجمله هوا و فضا، هسته‌اي، پزشكي، دفاعي و ... نشان مي‌دهد كه در كشور ما توانمندي و پتانسيل علمي خوبي داريم و امكانات تداوم تحصيل نيز تا حد قابل قبولي حداقل تا مقطع كارشناسي ارشد وجود دارد. حال اين پرسش مطرح مي‌شود كه آيا پيشرفت‌ها در حوزه دانشگاه به‌طور كامل در پيشرفت و توسعه پايدار كشور موثر بوده است؟ به‌عنوان نمونه آيا به همان ميزان كه دانشگاه‌هاي ما توسعه يافته‌اند، توانستيم از اين توسعه در جهت رشد و پيشرفت صنعت يا بخش‌هاي ديگر ازجمله كشاورزي و ... سود ببريم؟ اين پرسش جدي در حوزه برنامه‌ريزي براي توسعه دانشگاه‌هاي هر كشوري است و وقتي بحث‌هاي كارشناسي در اين زمينه در نهادهاي تصميم‌گير طرح مي‌شود، 2 ديدگاه مطرح مي‌شود. يكي اين‌كه در زمينه ايجاد دروس و رشته‌هاي تحصيلي بايد نگاه كمي داشته باشيم يا كيفي؟
برخي مي‌گويند خط اصلي در اين زمينه بايد توسعه كمي باشد. اين افراد معتقدند به هر ميزاني كه دانشگاه و رشته تحصيلي داشته باشيم و دانشجو پذيرش كنيم، در توسعه كشور موثر است. از سوي ديگر افرادي نيز معتقدند كه در بحث آموزش عالي بايد نگاه كيفي حاكم بوده و در مقاطعي به ويژه كارشناسي ارشد و دكتري براساس نياز كشور دانشجو پذيرش شود. حال اگر بتوانيم تركيبي از اين 2 را به صورت منطقي در يك جامعه حاكم كنيم، موفقيت بيشتري خواهيم داشت. به صورتي كه براي مقاطعي به ويژه تا مقطع تحصيلي ديپلم، آموزش را اجباري كرده و براي همه افراد فرصت تحصيل فراهم باشد. در مقطع آموزش عالي نيز بايد اين فرصت فراهم باشد كه افراد حداقل تا مقطع كارشناسي از فرصت‌هاي برابر جذب در دانشگاه‌ها برخوردار بوده و سپس براي تحصيلات تكميلي براساس نياز كشور اقدام به پذيرش دانشجو و تربيت آنها كنيم.
اتفاقي كه در سال‌هاي اخير افتاد مبني‌بر اين‌كه ما در جذب و پذيرش دانشجو به ويژه در مقطع ارشد و دكتري بدون در نظر گرفتن نياز كشور و همچنين توانمندي علمي دانشجويان اقدام كرديم، موضوعي نيست كه بخواهيم با نگاه سياسي و غيركارشناسي به آن بپردازيم. به طور قطع مديران وزارت علوم در دوره‌هاي گذشته برنامه‌هايي داشته و از آن برنامه‌ها دفاع مي‌كنند و اين هم طبيعي است كه مديران بعدي به نگاه و عملكرد گذشته نقدهايي وارد كنند.
مهم اين است كه به صورت كارشناسي و فارغ از تمايلات گروهي و سياسي، سطح علمي فارغ‌التحصيلان مقطع تحصيلات تكميلي و تاثير ورود آنها به بازار كار مورد ارزيابي دقيق قرار گرفته و اگر در جايي اشكالاتي وجود دارد كه قطعا هم اشكالاتي ديده مي‌شود، بدون حب و بغض سياسي براي رفع اين اشكالات برنامه‌ريزي و تلاش شود. بنابراين اين‌كه بگوييم در يك مقطع تمام فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌هاي ما در سطح دكتری از بار علمي خوبي برخوردار نيستند، نتيجه‌گيري صحيحي نيست، زيرا بلافاصله مطرح مي‌شود كه در اين دوره دستاوردهاي علمي بسياري داشتيم كه نتيجه تلاش‌هاي اين افراد است.
از سوي ديگر اشكالاتي نيز وجود دارد و بايد با نگاه كارشناسي براي رفع آن تلاش شود، ازجمله طرحي كه در مجلس تحت عنوان طرح سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی مطرح شد، طرحي قابل دفاع و خوب بود كه با اجراي صحيح آن بسياري از مشكلات اين حوزه برطرف مي‌شود.