| شهره مجمع |
11 آبان مصادف با شب تاسوعا نذر کرده بودم که به مرکز توانبخشی نزدیک محل سکونتم کمک کنم. انتهای کوچه بن‌بست به مرکز رسیدم. مجتمعی بزرگ به‌نام مرکز توانبخشی حضرت علی(ع). نگهبانی من را به واحد دریافت کمک‌های غیرنقدی راهنمایی کرد. رفتم کالای نذری‌ام را دادم، موقع تحویل کارمند مرکز گفت برای دریافت رسید به واحد اداری مراجعه کنم.
دو خانم خوش برخورد نشسته بودند و برگه‌های رسید کالا را پر می‌کردند. از در چوبی آن واحد می‌شد فهمید که قدمت ساختمان بالاست. وقتی نشستم تا برگه را از کارشناس تحویل بگیرم چند سوال ذهنم را درگیر کرده بود. تصمیم گرفتم آنها را از آن خانم بپرسم
- در این مرکز توانبخشی از چه تعداد مددجو نگهداری می‌شود؟
- در این مرکز توانبخشی از حدود 300 دختر بالای 13سال که دارای ناتوانی ذهنی و جسمی هستند به‌صورت شبانه‌روزی نگهداری می‌شود. ما این‌جا معلولان ذهنی- جسمی را به چند دسته تقسیم کردیم. همه ناتوان ذهنی هستند اما تفاوت‌هایی دارند. یک دسته که کلا توان هیچ نوع حرکتی حتی بلع را ندارند که برایشان غذاها را به‌صورت پوره آماده می‌کنیم یا با سرم به آنها می‌دهیم. یکسری دچار بیماری‌هایی از قبیل؛ دیابت، فشارخون و ... هستند که رژیم خاص غذایی دارند و دسته سوم معلولانی هستند که توان حرکتی دارند اما به لحاظ ذهنی دچار مشکل هستند.
- این مرکز چند‌سال فعالیت می‌کند؟
قدمت این مرکز به 50سال پیش برمی‌گردد.
- درست است که بیشتر مردم به این طور مراکز کمک می‌کنند اما مرکز بیشتر به کمک نقدی نیاز دارد یا غیرنقدی؟
- خب اگر کمک به صورت نقدی باشد ما می‌توانیم اقلامی که مورد نیازمان هست بیشتر تهیه کنیم. ولی به کمک‌های غیرنقدی هم نیاز داریم.
- معمولا مرکز به چه کمک‌های غیرنقدی بیشتر نیاز دارد؟ یا اینکه بهتر بپرسم چه کمک‌هایی هست که مردم و خیران کمتر آن اقلام را به مجتمع اهدا می‌کنند؟
سوال خوبی پرسیدید. مردم بیشتر به مرکز، مواد غذایی کمک می‌کنند. نمی‌گویم مواد غذایی موردنیاز نیست. اتفاقا نیاز ضروری است. اما یکسری اقلام هست که واقعا مجتمع به آنها نیاز دارد و مردم کمتر کمک می‌کنند. مثل پوشک، پوشینه (نوار بهداشتی)، لباس زیر و پارچه تریکو. مثلا می‌گویم خیلی از خیران به این‌جا لباس اهدا می‌کنند. اما ما نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم. به دو دلیل؛ یک اینکه معلولان این‌جا به دلیل حساسیت‌های پوستی نمی‌توانند هر لباسی را بپوشند (که این به‌خاطر در بستر بودن طولانی مدت معلولان هست) و دو اینکه؛ یکسری از معلولان این‌جا هرزخور هستند. بدین معنی که وقتی لباس دکمه‌دار تن آنها می‌کنیم شروع می‌کنند به کندن دکمه‌ها و جویدن آستین‌ها. برای همین ما این‌جا بیشتر از پارچه تریکو استفاده می‌کنيم که پوست مددجویان را آسیب نرساند. مصرف پارچه تریکو در این مرکز ماهیانه 2هزارمتر است. این‌جا در بخش خیاط‌خانه لباس‌هایی را همکاران می‌دوزند که نیاز به دکمه نداشته باشد. همچنین برای مددجویان لباس‌هایی دوخته می‌شود که آستین‌های آن تا انگشتان فرد در نظر گرفته می‌شود که معلولان به جویدن ناخن انگشتان نپردازند. مصرف پارچه تریکو و لباس زیر این‌جا بالاست چون لباس‌های معلولان دایم درحال شست‌وشو است و با مواد شوینده هر روز تماس دارد، زود پوسیده می‌شوند.
- آیا مجتمع به مددکارها هم کمک می‌کند؟ چون به‌هرحال آنها برای معلولان خیلی زحمت می‌کشند. مثلا برای من مسأله‌ای نیست کمکی که می‌کنم به‌دست مددکارها برسد یا مددجویان.
درست می‌فرمایید. معمولا مادر یاران در این مرکز از قشرهای پایین و سرپرست خانواده هستند و شرایط کاری سختی دارند. هر ماه هیأت امنای مرکز مبلغ اندکی را علاوه بر حقوق‌شان به آنها می‌دهد.
- آیا این‌جا به صورت هیأت امنایی اداره می‌شود؟ از بهزیستی بودجه‌ای به موسسه تعلق می‌گیرد؟
از 5سال پیش که بحث خصوصی‌سازی در بهزیستی مطرح شد این‌جا به موسسه خیریه نیک‌آفرینان غدیر واگذار شد و هم‌اکنون به‌صورت هیأت امنایی اداره می‌شود. درحال حاضر این مرکز زیر نظر بهزیستی است اما بودجه‌ای از بهزیستی دریافت نمی‌کند و تنها با کمک خیرین روزگار می‌گذراند. ما حتی از خانواده مددجویان هم مبلغی دریافت نمی‌کنیم یا اگر دریافت می‌کنیم بسیار ناچیز است. چون حدود دو سوم آنها بی‌سرپرست و یک سوم آنها از خانواده‌های قشر ضعیف جامعه هستند.
- بیشتر در چه زمان‌هایی مجتمع به کمک نیاز دارد؟
در ایام بی‌مناسبت. معمولا در این ایام کمک‌های کمی به مجتمع می‌شود. برخی مواقع ناچاریم با خیرین تماس بگیریم و از آنها تقاضای کمک کنیم. اما در مناسبت‌ها مثل؛ اعیاد و شهادت‌ها معمولا کمک‌های زیادی به مرکز می‌شود.
سؤالات من تمام می‌شود و چند نفر هنگام پرسش و پاسخ ما کمک‌هایشان را اهدا می‌کنند. دوست دارم بچه‌ها را ببینم اما توان دیدن آنها را ندارم. از مرکز خارج می‌شوم ولی همچنان ذهنم درگیر است.
به این مرکز می‌توان درخصوص پزشکی، ارتوپدی، پیراپزشکی، پرستاری، روانکاوی و مددکاری، حتی از صنوف مختلف مانند؛ خیاطی، آرایشگری و...کمک‌های داوطلبانه رساند.
همچنین این مجتمع ماهیانه به کالاهایی نیاز دارد. بسیاری از شرکت‌های تولیدی مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی، نساجی، پلاستیکی و ... کالاهایی دارند که به‌دلیل نزدیک بودن تاریخ انقضايشان غیرقابل فروش است. با اهدای این اقلام علاوه بر کمک معنوی، بنا بر آیه سوره بقره چندین برابر آن به خود ما باز می‌گردد.
می‌توانم بگویم این مرکز یک نمونه از ده‌ها مرکزی است که در سطح شهر تهران به معلولان ذهنی و جسمی خدمات رسانی می‌کند و حتما در کنار محل سکونت هر یک از ما یکی از این مراکز وجود دارد. کافی است با دقت بیشتری محیط اطرافمان را ببینیم. تا دستان بی‌یاری را یاری‌رسان باشیم.
این مرکز در مینی سیتی، بلوار نیروی زمینی، خیابان ازگل،کوچه توانبخشی، انتهای کوچه واقع شده است.