آمار تصادف‌ها و مرگ و میرهای ناشی از آن در کشور ما بالاست. بخش عمده‌ای از سفرهای تابستانی هم از طریق وسایل نقلیه شهری انجام‌می‌شود. کافی است راننده بی احتیاط باشد و جاده هم ناهموار تا تلخی حادثه کام خانواده‌ای را تغییر دهد. این در حالی است که اگر پیش از سفر اطلاعات خودمان را از راه و مسیر مسافرت بیشتر کنیم، درجه اطمینان سلامتی سفرمان نیز بالاتر می‌رود. سعی کرده‌ایم اطلاعات مفیدی را درباره 10 مسیر پرتردد کشور برای شما جمع‌آوری کنیم. بدیهی است که اتفاق در هر جاده‌ای ممکن است بیفتد و انتخاب این 10 محور صرفا به دلیل تجربیات گذشته است.
گردنه حیران
گردنه حیران، مسیر ارتباطی آستارا و اردبیل است. این گردنه که آخرین منطقه حفاظتی استان اردبیل به‌شمار می‌رود، از یک طرف مشرف به کوه‌های پوشیده از جنگل‌های انبوه است و ازطرف دیگر مشرف به دره‌ای نه چندان عمیق که از میان آن رود آستارا، «آقچای» عبور می‌کند. با وجود این كه گردنه حيران چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح آب های آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر است، در تمام طول سال مه اين جاده را پوشانده و ديد رانندگان را كم مي كند.
رطوبت درياي خزر به طور مستقيم از شمال ايران به سمت رشته كوه هاي البرز و زاگرس مي رود و در واقع علت اصلی مه تقریبا دائمی گردنه حیران هم همين موضوع است، نه ارتفاع زیاد اين جاده از سطح دريا. گردنه حیران از این نظر نیز اهمیت دارد که یکی از روستاهای تاریخی و ییلاق بزرگترین خوانین آستارا و قشلاق‌های غربی و شمالی این شهرستان در گذشته بوده و اكنون هم يك مسير دسترسي زيبا و مهم به شمار مي رود.
حوادث و تصادفات مرگباری که در این گردنه به خاطر پیچ های خطرناک، مه دائمی، سرعت های غیرمجاز و سبقت های بی موقع اتفاق می افتد، جان بسیاری از مسافران را در معرض خطر قرار می‌دهد. با این وجود هیچ کس نمی تواند منکر زیبایی حیران کننده گردنه حیران باشد. كساني كه ادعاي رانندگي‌شان امان خيلي‌ها را بريده، معمولا در پيچ‌هاي اين محدوده دچار سردرگمي مي شوند و با انحراف از مسير اصلي عامل تصادف‌هاي زنجيره وار را مهيا مي كنند. بهترين روش حركت در اين گردنه، سرعت كم و استفاده از دنده سنگين است.
گردنه‌ها در فرهنگ سفر ما به مكان‌هايي گفته مي‌شوند كه تردد در آنها به دليل عوارض طبيعي، سخت و خطرناك هستند. بنابراين فقط گردنه حيران نيست كه جزو مناطق خطرناك محورهاي مواصلاتي كشور به حساب مي‌آيد؛ در جاده تهران-مشهد، گردنه آهوان و در جاده غرب، گردنه حسني هم به همين اندازه خطرناكند، اما يا مسير جاده تغيير يافته و يا تردد در آن ها كم است و به همين خاطر آمار تلفات‌شان پايين گزارش شده است. بنابراين در حين تردد در هر جاده اي بايد از گردنه هاي احتمالي آن باخبر شويد و برنامه سفرتان را طوري تنظيم كنيد كه حين عبور از اين مناطق، هم در هوشياري كامل باشيد، هم مقررات رانندگي را به خوبي رعايت كنيد و هم هوا روشن باشد.
محور ميانه- زنجان
براي رفتن به تبريز و زنجان، استفاده از جاده ميانه، گزينه منطقي هم در كاهش مسافت به حساب مي آيد. مسير اتوبان شده مابین زنجان و ميانه اما يكي از جاده‌هاي پر تصادف كشور هم به حساب مي آيد. جاده‌ها هر چه بومي‌تر باشند، خطرناكتر هستند چرا كه معمولا توجه كمتري از سوي رانندگان در اين مسيرها وجود دارد و از طرفي مشكلات و كاستي‌هاي جاده بيشتر است. با اين همه محور زنجان - ميانه نه به دلیل اين مشکلات بلكه به خاطر مسائلي ظريفتر هميشه يكي از كانون‌هاي خطرات رانندگي در كشور به حساب مي آيد.
چند سالي است كه موضوع مرمت و بازسازي راهدارخانه‌هاي آرادان، ارمغانخانه، نيك‌پي و شهرستان قديم به ميان آمده و کار‌های خوبی انجام شده اما شرایط جوی در این جاده بعضا مشکلات زیادی پدید می‌آورد. بنابراین پيش از آن‌كه كارتان در اين جاده به مشكل بر بخورد تجهيزات ايمني لازم را با خود برداريد.
علاوه‌بر برف و طوفان، يكي از دلايل بسياري از تصادفات در اين جاده، انحراف به طرفين خودروهاست. در شب ها اين محور بسيار خلوت بوده و رانندگان به اين خيال خوش كه تخلفات شان از چشم قانون به دور است، جاده را از پاشنه در مي آورند، غافل از اين كه همين كار به معناي تصادفات دلخراش است؛ تصادفاتي كه تعداد كشته هاي آن براي چنين جاده نه چندان حياتي، زياد به نظر مي رسد.
محور بندرعباس- سيرجان
اگر بخواهيد از بندرعباس به هر شهري در نيمه شمالي كشور بياييد، يك راه بيشتر نداريد و آن رسيدن به شهر سيرجان از محور بندرعباس- سيرجان است. بنابر گزارش پليس راهنمايي و رانندگي، اين جاده يكي از پرحادثه ترين جاده هاي كشور است، چرا؟ چون تقريبا تمامي ترددهاي جنوب به شمال كشور از مبدا بندرعباس در اين جاده اتفاق مي‌افتد و شايد همين شلوغي زياد، اين جاده كويري و بي خطر را به يك جاده پرحادثه بدل كرده است.
روزانه 45 هزار وسیله نقلیه سواری از جاده بندرعباس- سیرجان رفت و آمد می‌کنند، اما اين تعداد در برابر آمار تردد خودروهاي سواري از جاده‌هاي پرتردد كشور چندان قابل توجه نيست. موضوعي كه رانندگي را در اين جاده خطرناك مي كند، بحث خودروهاي سنگين است. بر اساس آمارها حدود 60 درصد ترانزیت کالای کشور از این جاده صورت می‌گیرد و اين يعني خيل خودرو هاي سنگين، تريلي‌ها، كمپرسي ها و ديگر خودرو هاي باري كه تردد را براي خودروهاي شخصي با مشكل مواجه مي كنند. شايد به همين خاطر است كه اكثر تصادفات در اين جاده از سوي رانندگان غير حرفه‌اي انجام مي شود، رانندگاني كه نمي دانند يك ماشين سنگين نه قدرت مانور ماشين هاي سواري را دارد و نه توانايي توقف به موقع را.
مسأله بعد سبقت هاي غير مجاز است. هنوز بخش عمده اي از مسافران ترجيح مي دهند كه از جاده دوبانده و قديمي اين مسير براي رسيدن به سه‌راهي سيرجان استفاده كنند. دلايل شان هم معتبر است؛ امكانات رفاهي بيشتر، شهرهاي ديدني، جنگل و... تا اين جا هيچ مشكلي در بين نيست اما كوچكترين سبقت
نا به جايي در چنين جاده باريكي مي‌تواند تصادف دلخراشي را به همراه داشته باشد.
جاده هاي كويري را بايد شناخت. اگر راننده اين جاده ها را بشناسد نه از رانندگي در آن خسته مي‌شود و نه پشت فرمان چرتش مي برد. چون گرماي هوا اينجا زياد است اولين توصيه ما استفاده زياد از مايعات سرد است، اما نبايد پشت فرمان چاي بنوشيد كه خطرش فرقي با خواب رفتن پشت فرمان ندارد! آب هم طراوت و بيداري مي آورد، هم جبران تعرق بدن و كاهش خواب آلودگي است و هم ميزان ادرار بدن را زياد مي كند. همين موضوع بهانه اي مي شود براي اين كه راننده هر 100 كيلومتر كنار بزند و از ماشين پياده شود.
تابلوهاي اين محور كم هستند اما اطلاعات‌شان خيلي مهم است، جاهايي كه امكان تصادف با شتر وجود دارد پيش بيني شده، سرعت گيرها مشخص شده اند و فاصله تا حاشيه جاده به خوبي روشن شده است. رانندگان خواهشا به اين علائم خوب توجه كنند چرا كه بخش عمده اي از واژگون شدن خودروها در شانه راست جاده به خاطر عدم توجه به اين تابلوهاست.
رانندگان ماشين هاي سنگين براي خودشان قانون هاي مهم و نجات بخشي دارند. تجربه زندگي آنها در جاده ها باعث شده كه با نور ماشين به ماشين‌هاي اطراف علامت بدهند. اين علامت ها آن قدر مهم هستند كه هم مي توانند جان شما را نجات دهند و هم مانع از يك تصادف غير قابل جبران شوند. اگر معني نوردادن يك خودروي سنگين را ندانستيد، ساده ترين كار، احترام به او و راه دادن است، هر گونه لجبازي با اين ماشين هاي سنگين يا خطر تصادف را در بر دارد و يا تلخ شدن خاطره سفر.
محور سبزوار-گناباد
اگرچه كه جاده هاي منتهي به گناباد چندان پر مسافر نيستند اما شايد همين خلوتي بيش از حد باعث شده كه اين محور يكي از محور‌های حادثه خيز كشور باشد. فاصله سبزوار تا گناباد از روي نقشه چيزي در حدود 800 كيلومتر است كه در چند نقطه حادثه خيز بوده و عملا در حال جايگزين شدن با محورهاي موازي است. با اين همه لذت حضور در كوير نمك ايران و عبور از شهرهاي تاريخي چون بردسكن، كاشمر، قائن و... هنوز اين مسير را به‌عنوان اصلي‌ترين گزينه براي كساني گذاشته كه مي‌خواهند از شمال شرقي كشور به سمت شرق و استان سيستان‌وبلوچستان بروند.
در اين مسير چند نقطه بيشتر از ديگر جاها پر تصادف بوده اند و بي شك شعاع هفتاد كيلومتري بردسكن در بين اين نقاط جايگاه اول را دارد. جاده در اين مسير عرض بسيار كمي دارد با شيب‌هاي زياد، پيچ هاي تند و دره‌هاي مرگبار. در بهار معمولا غبار صبحگاهي و مه ساعت‌هاي نخستين شب، جايي براي ديد مناسب راننده باقي نمي‌گذارند و همين دلايل باعث شده كه جاده اين شهرستان به جاده حادثه‌خيز خراسان رضوي بدل شود. درست در نقطه مقابل در مكان‌هايي چون قلعه نوبهار و عمراني هم كه از بخش‌هاي گناباد هستند، پيچ هاي تند و حيوانات اهلي اصلي ترين دليل تصادفات به حساب مي‌آيند.
جاده كويري ويژگي هاي خاصي دارد و رانندگي در آن با ديگر جاده ها از اساس فرق مي كند. براي يك رانندگي ايمن در اين محور، بايد مراقب بود كه توصيه هاي ايمني سفر و رانندگي به درستي رعايت شوند. در اين محور، قير از آسفالت جاده بيرون زده و ترمز ماشين ها به سختي مي گيرد شايد به همين دلیل است كه بخش عمده اي از تصادفات اين محور سپر به سپر است كه معمولا هم به واژگون شدن و در بعضي مواقع آتش گرفتن خودروها ختم مي‌شود.
محور تهران- مشهد
يا امام رضا(ع)! و بعد از اين جمله سفر به مذهبي‌ترين شهر ايران آغاز
مي‌شود. مسير مهم نيست، هدف بارگاه طلايي امام هشتم (ع) است و بس. معروفترين محور براي رسيدن به شهر مشهد، از مسير تهران- مشهد
مي‌گذرد. تمام راه هاي فرعي از شمال و جنوب به اين محور ختم می‌شوند تا سيل زائران به حرم امام خود برسند. اين جاده را مي توان بزرگترين و مهمترين جاده كشور به حساب آورد چرا كه آمارها حكايت از حضور روزانه 2 ميليون مسافر در شهر مشهد دارند كه تقريبا همگي به نوعي از اين جاده راهي سفر خود شده‌اند و يا همجواري با آقايشان را به پايان مي‌رسانند. وجود اين تعداد مسافر در هر جاده‌اي خود مي‌تواند خطر‌آفرین باشد اما علاوه بر اين، اين محور به دلايل ديگري هم پرحادثه است.
هم شلوغي جاده خطرناك است و هم خلوتي آن. اگر از تهران عازم اين سفر هستيد بايد نقاط شلوغ جاده را تا مقصد بشناسيد كه ناگهان با خطر برخورد با خودروهاي متوقف شده جلويتان رو‌به‌رو نشويد. علاوه‌بر تمام شهرهاي بين راهي كه نقاط پرترافيك جاده را مي‌سازند، مكان‌هاي استراحت بين جاده‌اي، پليس راه‌هاي مهم و حساس، گشت‌هاي نامحسوس پليس و... مكان‌هايي هستند كه خودروها به طور ناگهاني در آن ازدحام مي‌كنند و باعث كندي تردد و شايد هم خطر برخورد با ماشين‌هاي پشتي مي‌شوند. خلوتي هم البته نگران كننده است. مخصوصا در فاصله 300كيلومتري شاهرود- سبزوار كه عموما باعث خواب آلودگي راننده مي شود و تصادف‌هاي آن چناني!
مسير 900 كيلومتري اين محور، پر است از
محل‌هايي كه بعضا آسفالت سالمي ندارند و عوارض جاده باعث تكان خوردن هاي مكرر خودرو و واژگوني آنها
مي‌شود. اين دست اندازها بيشتر در نقاطي چون پاكدشت، حومه شاهرود، نرسيده به دامغان و محدوده نيشابور قرار دارند كه بايد حسابي مراقب آنها بود.