زعفران یا طلای سرخ کویر یکی از محصولات کشاورزی شهرستان خمین است که هر سال در اواسط پاییز از مزارع این شهرستان برداشت می‌شود.
به‌گزارش مهر، شهرستان خمین یکی از قطب‌های کشاورزی استان مرکزی است و به دلیل اقلیم و آب و هوای مساعد منطقه مناسبی برای کشت و برداشت زعفران با کیفیت بالاست. بیشترین محصول زعفران استان در خمین تولید شده و به بازارهای خارج از استان صادر می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی خمین بیان کرد: زعفران گیاهی از تیره زنبقیان و چندساله است که تکثیر آن توسط پیاز صورت می‌گیرد. احمدرضا جعفری درمورد نحوه تکثیر و رشد زعفران گفت: تكثیر زعفران از طریق ایجاد پیازچه‌های جدید است كه از پیاز مادر تولید می‌شود. این پیاز در ماه‌های تابستان به‌صورت غیرفعال و راكد در زمین باقی می‌ماند و رشد دوباره خود را حدود پایان تابستان شروع می‌کند.
وی ادامه داد: فرآیند برداشت زعفران از مزارع خمین هرسال از اوایل آبان‌ماه شروع شده و تا اواسط آذر ادامه پیدا می‌کند.
جعفری اظهار کرد: پس از برداشت گل، کلاله سه‌شاخه‌ای آن را جدا کرده و در مدت 8 تا ۱۲ روز به خشک‌کردن آن می‌پردازند.
وی گفت: جداسازی هرچه سریع‌تر زعفران در بهبود كیفیت محصول تولیدی موثر است و بهترین دما برای نگهداری كلاله‌ها در فاصله زمانی جداسازی تا خشك‌كردن، دمای یخچال است.
جعفری بیان کرد: روش خشك‌كردن، تعیین‌كننده كیفیت و ارزش نهایی زعفران است و عطر خاص زعفران هنگام خشك‌كردن بر اثر هیدرولیز شدن تركیبات شیمیایی تولید می‌شود.
برداشت ۸۰ کیلوگرم زعفران در خمین
مدیر جهاد کشاورزی خمین ضمن بیان برداشت حدود ۸۰کیلوگرمی زعفران در خمین، اضافه کرد: هم‌اکنون ۲۲ هکتار از مزارع شهرستان و روستاهای اطراف زیرکشت زعفران قرار دارند.
وی ادامه داد: به‌طور متوسط از هر هکتار 5/4کیلو زعفران برداشت خواهد شد که با احتساب مساحت زیرکشت زعفران، پیش‌بینی می‌شود این رقم امسال به ۸۰ کیلوگرم برسد.
هر کیلو زعفران ۵ تا ۶میلیون تومان
به فروش می‌رسد
جعفری اظهار کرد: حدود ۴۵ کشاورز در 7 روستا به کاشت و برداشت دستی زعفران مشغول هستند و محصول خود را با قیمت ۵۵میلیون ریال به ازای هرکیلو به فروش می‌رسانند.
مدیر جهاد کشاورزی خمین گفت: جهادکشاورزی به‌دلیل کمبود اعتبارات و منابع مالی تاکنون موفق نشده هیچ‌گونه تسهیلاتی را برای تولید زعفران در اختیار کشاورزان این منطقه قرار دهد.
وی ضمن بیان صادرات قسمت زیادی از این محصول به خارج از استان، افزود: بیش از ۹۰درصد زعفران تولید شده در خمین به بازارهای استان خراسان صادر شده و در آن‌جا با زعفران خراسان مخلوط شده و به فروش می‌رسد.
در ادامه محمد جلالی، یکی از کشاورزان شهرستان خمین که به تولید زعفران مشغول است، به مهر گفت: گیاه زعفران پس از نخستین برداشت شروع به رشد می‌کند و با مشاهده اولین گل، برداشت این محصول آغاز می‌شود.
جلالی بیان کرد: برداشت زعفران از یک محصول حدود ۲۰ تا ۳۰روز طول می‌کشد و هر پیاز می‌تواند یک تا 3 جوانه تولید کند. این کشاورز اظهار کرد: عمر یک گل پس از رویش و قبل از چیده‌شدن حداقل 3 روز و عمر مفید یک مزرعه زعفران حداکثر ۱۰سال است و پس از آن باید پیازها را تعویض و خاک را تقویت کرد.
وی ادامه داد: گیاه زعفران سال اول برداشت ندارد و اوج گل‌دهی آن سال چهارم تا ششم است.
جلالی گفت: در هر هزار مترمربع از مزارع حدود ۲۳۰ کیلو پیاز زعفران کاشته می‌شود و از این مقدار حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ گرم زعفران به دست می‌آید و اگر خاک و آب و هوا مناسب باشد، این عدد به یک کیلوگرم نیز خواهد رسید. وی ضمن اشاره به سرمای امسال، افزود: امسال به‌دلیل سرد شدن هوا در آبان‌ماه برداشت نسبتا کمتری نسبت به سال‌های گذشته انجام شده است.
فاصله قیمت خرده‌فروشی
و عمده‌فروشی زعفران قابل‌توجه است
این کشاورز اهل خمین درمورد قیمت فروش زعفران، گفت: زعفران اگر به‌صورت عمده فروخته شود، با قیمت هرکیلو ۵۵میلیون ریال به فروش می‌رسد اما قیمت خرده‌فروشی آن به ۷۰میلیون ریال هم می‌رسد.
وی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات کشاورزان این منطقه را کمبود نیروی انسانی دانست و عنوان کرد: از آنجایی که برداشت زعفران در چند روز محدود انجام می‌شود و به کارگران فصلی نیاز دارد، اکثر کشاورزان با کمبود نیروی‌انسانی برای برداشت زعفران روبه‌رو هستند. جلالی، یکی دیگر از مشکلات را کمبود اعتبار دانست و افزود: متاسفانه کشاورزان این منطقه هیچ‌گونه تسهیلات و امکاناتی را از طرف جهاد کشاورزی برای تولید زعفران دریافت نمی‌کنند. هرچند خمین شهری بدون زیرساخت‌های صنعتی به حساب می‌آید، ولی از اقلیم مناسبی برای رونق کشاورزی برخوردار است؛ اما کشاورزی در سال‌های گذشته به‌دلیل وجود سیاست‌‌گذاری‌های غلط افول کرده و این موضوع به خمین نیز تسری پیدا کرده است. نیروی انسانی و آب و هوای مناسب این شهر در انتظار فراهم‌شدن بستر مناسبی برای تبدیل ظرفیت‌های بالقوه به بالفعل هستند. فراهم‌کردن شرایطی که بتوان کشت زعفران را در این شهر افزایش داد، می‌تواند به کاهش بیکاری و چرخیدن هرچه بیشتر چرخ کشاورزی این شهر کمک شایانی کند.