سهیلا روزبان- شهروند| «خانه به مجرد نمی‌دهیم» این جمله کوتاه تا سالیان سال تنها شرط بسیاری از صاحبخانه‌ها بود؛ حالا با گذشت زمان تعداد شرط و شروط‌ها زیاد و زیادتر شده است؛ کافی است فایل‌های اجاره‌خانه را بررسی کنید تا با دنیای متنوعی از شرط‌و‌شروط‌ها مواجه شوید. بنگاهداران املاک می‌گویند که محله‌های بدنام و ساختمان‌های بدنام مشتریان کمتری دارند و این رایج‌ترین دلیلی است که صاحبخانه‌ها را وادار می‌کند تا شرایط سختگیرانه‌ای برای مستأجران قرار دهند. آنها می‌گویند که خریدوفروش ساختمان چندان در کنترل هیأت‌مدیره ساختمان‌ها نیست و معمولا چون مالکان دیگر قرار نیست ساکن آن خانه باشند، خانه‌هایشان را به هر فردی و با هر مشخصاتی می‌فروشند اما درباره اجاره ماجرا متفاوت است و هیأت‌مدیره ساختمان‌ها تأکید دارند که مالکان، مستأجران بدنام و پردردسر را به ساختمانشان نیاورند تا ارزش ملک حفظ شود.
مستأجران بدنام قیمت ملک را پایین می‌آورند
آگهی اجاره‌خانه به مذهبی‌ها یکی از رایج‌ترین آگهی‌های اجاره‌خانه است. دلایل صاحبخانه‌ها برای اجاره خانه به افراد مذهبی هم شنیدنی است اما کلیت ماجرا این است که آنها می‌گویند نمی‌خواهند ساختمانشان بدنام شود و خانه‌ها از قیمت بیفتد! «جنگجو» که در یکی از آژانس‌های مشاوره املاک منطقه 10 فعالیت می‌کند، به «شهروند» می‌گوید: «در منطقه ما برخی آپارتمان‌ها چندان خوشنام نیستند و معروف است که مستأجران در این ساختمان‌ها رفت‌وآمدهای غیراخلاقی زیادی دارند و یا در بخشی از منطقه تعداد زیادی معتاد زندگی می‌کنند؛ همین مسأله باعث شده است که قیمت خانه در این محله‌ها به نسبت سایر محله‌ها کمتر باشد.»
او ادامه می‌دهد: «همین مسأله موجب شده است که هیأت‌مدیره ساختمان‌ها مالکان را ملزم کنند که خانه‌شان را به افراد خوشنام اجاره بدهند و شاید به همین دلیل است که بسیاری از صاحبخانه‌ها تصور می‌کنند که اجاره خانه به افراد مذهبی امنیت روانی بیشتری ایجاد می‌کند.»
بنا به گفته مشاوران املاک قیمت فروش املاک در محله‌های بدنام‌تر معمولا بین 500هزار تا یک‌میلیون تومان در هر مترمربع ارزان‌تر از سایر محله‌هاست و البته تقاضای اجاره این خانه‌ها پایین‌تر است.
مذهبی‌ها کمتر به خانه‌مان آسیب می‌زنند!
در سایت دیوار یک آگهی درج شده است که یک خانه 260متری نوساز در اقدسیه فقط به خانواده‌های مذهبی اجاره داده می‌شود. وقتی با صاحب آگهی تماس می‌گیرم، توضیح می‌دهد: «بارها تجربه کردم که اجاره کسی که درآمدش را از راه حلال کسب کرده، برکت بیشتری دارد و وقتی در ساختمانی زندگی می‌کنید که افراد مذهبی در آن ساکن هستند، احساس امنیت بیشتری برای اعضای ساختمان وجود دارد.»
مالک یک خانه 157 متری در نیاوران هم در آگهی‌اش اعلام کرده است که خانه را تنها به افراد مذهبی اجاره می‌دهد. وقتی با او تماس می‌گیرم و دلیلش را جویا می‌شوم، می‌گوید: «افراد مذهبی به دلیل اعتقادات دینی در نگهداری خانه مقیدتر هستند؛ زیرا بر این باورند که اگر صدمه‌ای به خانه وارد کنند، دینی بر گردن آنهاست و باید حق و حقوق صاحبخانه را رعایت کنند.»
او ادامه می‌دهد: «سه سال پیش خانه را بدون قید و شرط اجاره دادم و بعد از تخلیه آن مجبور شدم 30میلیون تومان برای سیستم فاضلاب هزینه کنم. زمانی که تعمیرکار به خانه‌ام مراجعه کرد، متوجه شدیم که مستأجر پوشک بچه‌اش را بارها و بارها به درون چاه فاضلاب انداخته است.»
یکی دیگر از صاحبخانه‌هایی که خانه‌اش را برای اجاره به مذهبی‌ها آگهی کرده است، به «شهروند» توضیح می‌دهد که «در ساختمان ما دختر مجرد زیاد است و هیأت‌مدیره به این توافق رسیده است که برای حفظ امنیت ساختمان مالکان خانه‌های خود را تنها به خانواده‌های مذهبی اجاره دهند.»
فقط به باکلاس‌ها اجاره می‌دهیم
«این روزها خانه برای برخی از افراد حکم دختری را دارد که قصد شوهردادن آن را دارند و می‌خواهند سیر تا پیاز زندگی مستأجر را درآورند.» کی‌خواه، مدیر یکی از آژانس‌های معاملاتی در شمال تهران، می‌گوید: «در اجاره خانه‌های لوکس فقط تمکن مالی مستأجرها مهم نیست و بسیاری از مالکان خانه‌های خود را تنها به صاحبان شغل‌های دهن‌پرکنی همچون تاجر و مدیران شرکت نفتی و پزشک‌های متخصص اجاره می‌دهند.» او با بیان این‌که در اساسنامه برخی از برج‌های خاص تهران قید شده که صاحبخانه‌ها باید شأن و منزلت اجتماعی موجران خود را در نظر بگیرند، ادامه داد: «برخی از خانه‌ها بعضی وقت‌ها چند ماهی خالی می‌مانند اما صاحبخانه‌هایش نه حاضرند از قیمت اجاره خود کم کنند و نه حاضرند خانه خود را به افراد معمولی اجاره دهند؛ به عنوان مثال همین چند هفته پیش یک معامله به دلیل این‌که مستأجر صاحب نمایشگاه ماشین بود، به هم خورد.»
مستأجر دولتی و سلبریتی نمی‌خواهیم!
البته سختگیری برخی از مالکان این روزها کمی از حد تصور فراتر رفته است؛ به عنوان مثال برخی از مالکان حاضر نیستند که خانه خود را به مسئولان اجاره دهند. صادقی فعالی در بازار مسکن است که در رابطه با چرایی این مطلب می‌گوید: «وقتی یک مقام مسئولی مستأجر شما باشد، مسائل امنیتی در آن منطقه بیشتر رعایت می‌شود و رفت‌وآمدها تحت کنترل است یا حتی ممکن است شاهد تجمع‌ها یا اعتراض‌هایی در محل سکونت یک مسئول باشیم.»
یعقوبی مالک یک آژانس مسکن در خیابان فرشته به «شهروند» می‌گوید: «ما فایل‌های اجاره‌ای داریم که در آن قید شده است که خانه به سلبریتی‌ها و حتی چهره‌های سرشناس فضای مجازی و در اصطلاح عامه «پلنگ‌های سرشناس» اجاره داده نشود!» او توضیح می‌دهد: «حواشی این چهره‌ها زیاد است و دیگر پنهان‌کردن آدرس محل خانه این افراد مثل گذشته آسان نیست؛ به همین دلیل ساکنان یک ساختمان ترجیح می‌دهند که درگیر این حواشی‌ها نشوند.»
بیشتر از دو فرزند دارید
باید پول بیشتری پرداخت کنید
محمد اسدی مستأجر است و باید خانه خود را تا شهریور تخلیه کند. او که به عنوان مهندس در یکی از شرکت‌های خودروساز مشغول به کار است و به گفته خودش دستش به دهنش می‌رسد، از سختگیری برخی از مالکان در اجاره‌دادن خانه می‌گوید: «من 3 فرزند پسر دارم که یکی 9 سال دارد و دو تای دیگر که دوقلو هم هستند، 4 ساله هستند. این روزها کمتر کسی حاضر است خانه خود را به یک خانواده 5 نفره که 3 فرزند قدونیم قد دارد، اجاره بدهند. بیشتر مالکان دنبال زوج‌های جوان یا حداکثر دارای یک فرزند هستند.» او ادامه می‌دهد: «ما هر سال باید کلی دنبال خانه بگردیم چون صاحبخانه‌ها راضی نمی‌شوند خانه خود را به ما اجاره دهند. حتی برخی از صاحبخانه‌ها به شرط بالابردن اجاره به دلیل داشتن 3 فرزند حاضر به امضای قرارداد با ما می‌شوند.» اسدی ادامه می‌دهد: «هر سال به هر سختی و دشواری جایی را پیدا می‌کردیم و جابه‌جا می‌شدیم اما امسال انگار قضیه فرق دارد، اجاره‌ها بیش از حد گران شده‌اند و جدای از پیداکردن یک خانه با قیمت مناسب، می‌ترسم که به دلیل تعداد جمعیت خانواده‌ام نتوانم جای مناسبی را پیدا کنم. انصاف نیست که خانواده‌ای که چند فرزند دارد با چنین برخوردی در جامعه مواجه شود.»
خانه را به حیوان خانگی‌تان اجاره نمی‌دهیم
داشتن حیوان خانگی از دیگر فاکتورهایی است که ممکن است شما را در پیداکردن خانه مورد نظرتان با مشکل مواجه کند. براساس تبصره ماده سه آیین‌نامه اجرایی قانون آپارتمان‌ها در سال 1347، نگهداری حیوانات در قسمت‌های مشترک ممنوع است، طبق قانون قسمت‌های مشترک ساختمان شامل پشت‌بام، راه‌پله‌ها، راهروها، حیاط و پارکینگ است که کسی حق نگهداری هیچ‌گونه حیوانی اعم از اهلی و وحشی را در این قسمت‌ها ندارد و نگهدارنده حیوان در این قسمت‌ها مجرم بوده و می‌توان علیه او شکایت کرد. البته اگر حیوان خانگی شما برای دیگر اهالی ساختمان مشکلی ایجاد کند، همسایه می‌تواند از شما در مجامع قضائی شکایت کند. براساس قانون نگهداری حیوانات در قسمت‌های اختصاصی آپارتمان با رعایت دو ضابطه مشکلی ندارد؛ اول آن‌که از نظر مقررات و قوانین بهداشت ایجاد بیماری نکند و دوم آن‌که برای همسایه‌ها ایجاد مزاحمت نکند. در صورت بروز هرکدام از این دو مورد شخص نگهدارنده حیوان طبق ماده 690 مجرم است و سایر همسایه‌ها می‌توانند از او شکایت کنند؛ البته کی‌خواه می‌گوید: «برخی از صاحبخانه‌ها بر این باورند که «جنگ اول به از صلح آخر است» به همین دلیل در ابتدا با مستأجران خود طی می‌کنند که اجازه نگهداری از حیوانات حتی از نوع اهلی آن را هم در خانه ندارند.»